W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się bliżej umowie, którą osoba kupująca lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny zawiera z deweloperem, czyli umowie deweloperskiej.
Dowiesz się na co zwrócić uwagę, jak powinna wyglądać sama umowa oraz w jakiej formie powinna zostać zawarta.

W ostatnich latach rynek deweloperski rozwinął się w Polsce na tyle, że 16 września 2011 r. weszła w życie ustawa o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, dalej jako „Ustawa deweloperska” która miała chronić nabywców zawierających umowy z deweloperami. To właśnie ta ustawa wprowadziła do obrotu umowę deweloperską i  jest ona dziś istotnym aktem prawnym dla każdego kto planuje kupić mieszkanie lub dom od dewelopera.

Charakterystyczne elementy umowy deweloperskiej

Umowa deweloperska jak sama nazwa wskazuje zawierana jest z deweloperem. Zgodnie z ustawą deweloperską deweloper musi dla danej inwestycji przygotować prospekt informacyjny. Jest to dokument, w którym znajdują się szczegółowe informacje o budowie i warunkach zakupu nieruchomości. Obowiązkiem dewelopera jest udostępnienie takiego prospektu każdemu kto jest zainteresowany podpisaniem umowy deweloperskiej.

Warto również od razu zaznaczyć, że zawarcie umowy deweloperskiej nie oznacza uzyskania własności domu lub mieszkania. Do przejścia własności konieczne będzie zawarcie kolejnej umowy po zakończeniu inwestycji. W samej umowie deweloperskiej deweloper zobowiązuje się do zawarcia takiej umowy z nabywcą.

Umowa deweloperska jest podstawą do dokonania wpisu roszczenia o przeniesienie własności w księdze wieczystej. Taki wpis jest bardzo korzystny dla nabywcy. Dzięki niemu deweloper nie podpisze umowy dotyczącej tego samego lokalu z innym nabywcą.

Umowa deweloperska musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. W przeciwnym razie będzie ona nieważna. Pamiętaj jednak, że notariusz jest odpowiedzialny jedynie za dopilnowanie zgodności z prawem treści umowy i procedur związanych z jej zawarciem. Nie będzie on sprawdzał, czy umowa deweloperska w odpowiedni sposób zabezpiecza twoje interesy jako nabywcy.

Charakterystycznym elementem związanym z umową deweloperską jest to, że deweloper musi dla konkretnej inwestycji utworzyć w banku mieszkaniowy rachunek powierniczy. Ta procedura ma dodatkowo chronić nabywców nieruchomości. Wszelkie należności związane z inwestycją wpłacają oni właśnie na taki rachunek powierniczy. Deweloper może wypłacać pieniądze zgromadzone na rachunku tylko po spełnieniu określonych warunków. Nad ich spełnieniem czuwa bank, który prowadzi mieszkaniowy rachunek powierniczy.

Sam rachunek może mieć dwie formy: otwartą i zamkniętą.

W przypadku zamkniętego rachunku powierniczego deweloper może dokonać wypłaty z rachunku tylko jeżeli przedstawi bankowi odpis aktu notarialnego z umową przenoszącą własność nieruchomości na kupującego nieruchomość. Nieruchomość musi być wolna od obciążeń i roszczeń innych osób.

Otwarty rachunek powierniczy jest nieco mniej restrykcyjny i deweloper może dokonywać wypłat po zakończeniu konkretnych etapów inwestycji. Kontrolę zakończenia etapu przeprowadza wyznaczona przez bank osoba, która posiada odpowiednie uprawnienia budowlane. Otwarty rachunek powierniczy może być dodatkowo zabezpieczony gwarancją bankową lub ubezpieczeniową. W przypadku kłopotów finansowych dewelopera umożliwi ona odzyskanie części pieniędzy od banku lub ubezpieczyciela.

Na co zwrócić uwagę zawierając umowę deweloperską

1. Wiarygodność dewelopera

W pierwszej kolejności sprawdź wiarygodność dewelopera. Zakup lokalu lub domu często wiąże się z inwestycją oszczędności całego życia, nie warto więc całkowicie zaufać deweloperowi i nie sprawdzić w Internecie informacji o jego poprzednich realizacjach, a także opinii jego wcześniejszych klientów.

2. Prospekt informacyjny

Jest to dokument, na który musimy zwrócić szczególną uwagę. Deweloper musi umieścić w nim m.in. dane swojego przedsiębiorstwa, informacje o poprzednich inwestycjach, a także wskazać czy w przeszłości toczyło lub obecnie toczy się przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne na kwotę ponad 100 tys. zł.

W prospekcie deweloper zamieszcza również informacje identyfikujące całą nieruchomość, takie jak: numer działki, numer księgi wieczystej, ewentualne obciążenia nieruchomości, a także dostępne informacje o planowanych inwestycjach w promieniu 1 km.

W dalszej części dokumentu deweloper informuje o postępie w budowie konkretnego budynku (informacje o wydanym pozwoleniu, terminie zakończenia prac, sposobie finansowania), a także indywidualne informacje o lokalu przeznaczonym dla konkretnego nabywcy.

Do prospektu dołącza się rzut kondygnacji, na której znajdzie się lokal, a także wzór umowy deweloperskiej.

Dokładne zapoznanie się z prospektem informacyjnym jest niezwykle istotne, ponieważ pozwala zweryfikować nabywcy wiarygodność dewelopera oraz zapoznać się ze szczegółami inwestycji i sposobami zabezpieczeń przewidzianymi dla ochrony nabywców.

Należy pamiętać, że deweloper musi przekazać potencjalnemu nabywcy prospekt informacyjny na jego żądanie w terminie 30 dni. Jeżeli tego nie uczynił, a nabywca zawarł umowę deweloperską to może on od niej odstąpić.

3. Rodzaj rachunku powierniczego

Zwróć uwagę jaki typ rachunku powierniczego został wybrany przez dewelopera oraz to, czy to jego numer został wskazany w umowie jako ten, na który będziesz wpłacał pieniądze na zakup nieruchomości. O rachunkach pisaliśmy już wyżej, tu przypomnimy tylko, że interesy nabywcy najlepiej zabezpiecza zamknięty rachunek powierniczy, jednak to otwarty rachunek jest opcją najtańszą i najczęściej stosowaną przez deweloperów. Jeżeli deweloper proponuje otwarty rachunek powierniczy to warto, aby był on chociaż zabezpieczony dodatkowo gwarancją bankową lub ubezpieczeniową.

4. Treść umowy deweloperskiej

Najważniejszym pozostaje jednak dokładne zapoznanie się z treścią umowy deweloperskiej.

Przed podpisaniem umowy musisz ją dokładnie przeczytać i zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. W pierwszej kolejności sprawdź, czy twoja umowa rzeczywiście nazwana jest umową deweloperską, a deweloper nie próbuje podpisać z tobą umowy innego typu, która nie będzie odpowiednio chroniła twoich interesów.

Następnie, zwróć uwagę na to, czy opis nieruchomości pokrywa się z treścią prospektu informacyjnego. Pamiętaj, że im bardziej szczegółowy będzie opis inwestycji tym łatwiej będzie wymagać od dewelopera wywiązania się z konkretnych postanowień umowy.

Zwróć uwagę na to jak określone są terminy realizacji konkretnych etapów budowy. Im termin jest mniej precyzyjny, tym łatwiej będzie deweloperowi przeciągać w czasie oddanie inwestycji, bez większych konsekwencji. Najlepiej, aby terminy te nie były zbyt odległe, a deweloper nie miał zbyt łatwej możliwości ich przesunięcia.

Upewnij się, czy deweloper nie stosuje tzw. klauzul niedozwolonych. Są to klauzule, których przedsiębiorcy, jako silniejsze strony umowy, nie mogą stosować w umowach z zawieranych konsumentami. Przykład tego jakie klauzule należy uznać za niedozwolone znajdziesz w art. 385³ Kodeksu Cywilnego. Pełna lista klauzul, które zostały przez sądy znane za niedozwolone znajduje się w rejestrze klauzul niedozwolonych UOKIK.

Postanowieniem umowy deweloperskiej, które może prowadzić do nieporozumień między nabywcą, a deweloperem jest określenie stanu nieruchomości w chwili wydania. Często stosowane, ogólne określenia typu „stan deweloperski” lub tzw. „stan pod klucz” są zbyt nieprecyzyjne. Nabywca powinien zadbać, aby w umowie określono stan nieruchomości w jak najbardziej szczegółowy sposób, najlepiej ze wskazaniem wszelkich prac jakie deweloper powinien w konkretnym lokalu wykonać.

Jak już napisaliśmy wcześniej umowa deweloperska nie przenosi na Ciebie własności nieruchomości. Musisz więc dopilnować, aby w treści umowy deweloper zobowiązał się do zawarcia w konkretnym terminie umowy przenoszącej na Ciebie własność domu lub mieszkania.

Przyjrzyj się też postanowieniom, które dotyczą dodatkowych kosztów związanych z zawarciem umowy. Warto się przede wszystkim upewnić, czy deweloper nie umieścił w umowie zapisów o karach umownych i odsetkach za opóźnienie, które byłyby nierówne dla stron umowy. Zwróć uwagę, czy jeżeli umowa przewiduje kary umowne lub odsetki za opóźnienie dla nabywcy to czy przewiduje je także dla dewelopera i czy są one określone w podobnej wysokości. Sprawdź też, czy deweloper nie obciążył cię w umowie dodatkowymi, wcześniej nieuzgodnionymi kosztami.

Podpisanie umowy deweloperskiej jest bardzo ważną decyzją, która najczęściej wiąże się z inwestycją oszczędności gromadzonych przez całe życie. W związku z tym zawsze warto zastanowić się nad konsultacja z prawnikiem, który przeanalizuje umowę pod kątem niebezpieczeństw czyhających na kupującego. Jeżeli masz dodatkowe pytania lub chcesz zlecić Kancelarii WSKP analizę projektu umowy deweloperskiej skontaktuj się z nami, korzystając w formularza kontaktowego dostępnego poniżej.

Bardzo mało osób zdaje sobie z tego sprawę ale aplikacja jest dziełem, takim samym jak obrazy Leonarda da Vinci czy kompozycje Mozarta i podlegają ochronie na podstawie przepisów o prawach autorskich. Ochronie podlegają zarówno prawa osobiste i majątkowe dzieła = aplikacji.

Prawa autorskie, poufność oraz zakaz konkurencji

Prawa osobiste to np. prawo do autorstwa aplikacji, prawo do oznaczania aplikacji swoim nazwiskiem lub nazwą firmy. Prawa majątkowe natomiast to np. prawo do uzyskiwania patentów na dane rozwiązania przyjęte w aplikacji, prawo do kopiowania i udostępniania innym aplikacji, czy prawo do wprowadzania do obrotu aplikacji. Zamawiający, aby zabezpieczyć się przed tym, że Wykonawca po prostu sprzeda rozwiązania przyjęte na rzecz stworzenia jednej aplikacji innemu podmiotowi, powinien zakreślić prawa autorskie w sposób możliwie szeroki. Jest to bardzo istotne bowiem przeniesienie majątkowych praw autorskich obejmuje jedynie te prawa, które są wyraźnie ujęte w umowie. Co ważne, aby skutecznie przenieść prawa autorskie na rzecz zamawiającego umowa musi być sporządzona na piśmie, inaczej przeniesienie praw autorskich będzie nieważne. Wykonawca może domagać się wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich, dlatego należy tę kwestię szczegółowo opisać w umowie.

Przy wykonywaniu aplikacji pracuje wiele osób, tworzone są nowe rozwiązania, każda ze stron udostępnia jakąś część rozwiązań, które nie są publicznie dostępne. Szerokie zakreślenie tajemnicy związanej z informacjami poufnymi pozwoli zapobiec wyciekowi jakichkolwiek danych pracowników, know-how, rozwiązań przyjętych w aplikacji, patentów, projektów itd.

Poza zachowaniem poufności przez strony umowy i zabezpieczeniem się przed wyciekiem informacji poufnych wobec osób trzecich, warto zawrzeć w umowie także zakaz konkurencji, dzięki temu strony będą miały pewność, że kontrahent współpracuje jedynie z drugą stroną i np. nie tworzy równolegle podobnej lub nawet takiej samej aplikacji z wykorzystaniem oferowanych przez drugą stronę rozwiązań samemu lub na rzecz innego podmiotu. Drobiazg, o którym zapomina wielu prawników to zawarcie w umowie zapisu traktującego o zakazie cesji, czyli swoistego przelania praw i obowiązków wynikających z umowy na rzecz innego podmiotu.

Gwarancja, serwis oraz rozwój aplikacji

Wykonanie aplikacji to jedno, ale co w sytuacji, gdy w trakcie jej użytkowania wystąpią błędy, które nie były znane zamawiającemu na początku? Kwestie te można zawrzeć w umowie i określić co w takiej sytuacji, np. można ustalić, że wykonawca jest zwolniony całkowicie z serwisowania aplikacji i że nie udziela gwarancji na wykonaną przez siebie usługę lub przeciwnie, wykonawca jest całkowicie odpowiedzialny za wykonaną usługę i musi dokonywać niezbędnych napraw. Także tutaj warto ustalić, czy wykonywany serwis będzie dodatkowo płatny.

W otaczającym nas świecie rozwój aplikacji to rzecz oczywista. Świat IT rozwija się w bardzo szybkim tempie i zmiany to codzienność, dlatego warto wstępnie ustalić czy strony chcą współpracować nad rozwojem aplikacji, czy wykonanie aplikacji to było jednorazowe zlecenie. W tym miejscu można określić: sposób w jaki ma być prowadzona dalsza współpraca, czy będzie dodatkowo płatna i jaki jest dalszy plan na realizację aplikacji.

Siła wyższa, RODO i postanowienia końcowe

Pandemia koronawirusa COVID-19 pokazała, jak bardzo istotne jest zawarcie w umowie klauzuli o sile wyższej, co prawda wynika ona z mocy prawa, parafrazując art. 471 Kodeksu cywilnego na przykładzie wykonawcy, wykonawca obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania aplikacji, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które wykonawca odpowiedzialności nie ponosi. Warto jednak wymienić w umowie szczegółowo, kiedy strony uważają dane zjawisko za siłę wyższą, a kiedy nie. Można ją rozszerzyć albo zawęzić np. powódź strony mogą uznać za siłę wyższą, natomiast pandemię koronawirusa już nie. Ta klauzula pozwoli zabezpieczyć się przed stratami, które strony ponoszą, mimo że nie mają wpływu na ich powstanie.

RODO! – ochrona danych osobowych, tak tutaj również się pojawia. Należy określić kto będzie administratorem danych osobowych: użytkowników korzystających z aplikacji, wykonawcy, zamawiającego oraz ich pracowników itp. Przy dużych projektach powinno się zawrzeć dodatkową umowę o powierzenie przetwarzania danych w związku z zawarciem umowy na wykonanie aplikacji.

W postanowieniach końcowych warto zawrzeć klauzulę mówiącą o tym, że spory będą załatwiane polubownie, można nawet ustanowić mediacje, ale przede wszystkim należy ustalić jaki sąd będzie właściwy w przypadku, gdy sporu nie uda się załatwić polubownie, warto także ustalić komunikację między stronami (zawiadomienia itd.). Można także wskazać prawo właściwe dla umowy oraz wskazać konkretne przepisy do stosowania dla umowy w sprawach umową nieuregulowanych.

Podsumowując, umowa na wykonanie aplikacji mobilnej należy do grupy umów niezwykle rozbudowanych. Przy pracy nad nią trzeba wziąć pod uwagę wiele abstrakcyjnych czynników, które mogą w przyszłości budzić nieporozumienia. Jeśli zależy Ci na tym, aby twoje interesy w procesie wykonywania aplikacji były w odpowiedni sposób zabezpieczone, twoją umowę powinien przygotować profesjonalista, który zadba o to, aby umowa w sposób ścisły i precyzyjny odnosiła się do wszystkich postanowień poruszonych w niniejszym artykule.

Niezależnie od tego czy jesteś samodzielnym programistą, grupą programistów lub dużą korporacją - jeśli uczestniczysz w procesie tworzenia aplikacji mobilnej, to musisz zdawać sobie sprawę z tego, że równie istotne jak to, jaki kod zastosujesz, jaka będzie szata graficzna aplikacji, czy jaki wybierzesz system operacyjny na którym ma funkcjonować aplikacja, jest sporządzenie odpowiedniej umowy na wykonanie aplikacji mobilnej, która będzie wyrażać w pełni wynegocjowane warunki współpracy i w odpowiednim stopniu zabezpieczy interesy twoje oraz drugiej strony. To właśnie w prawidłowo sporządzonej umowie można zapobiec wielu konfliktom, które mogą się pojawić podczas pracy nad aplikacją, dzięki czemu obie strony będą mogły w spokoju wykonywać swoje obowiązki, bez zamartwiania się o zapłatę kar umownych, zerwanie umowy lub o to, że kontrahent nie zapłaci wynagrodzenia na czas lub nie zapewni finansowania kolejnych etapów wykonywania aplikacji.

W tym artykule dowiesz się o szczegółach, niemniej jednak warto wspomnieć o niezbędnym minimum wymogów formalnych, jakie musi zawierać umowa na wykonanie aplikacji. Chodzi o prawidłowe oznaczenie stron, daty zawarcia umowy oraz dopilnowanie, aby strony były prawidłowo reprezentowane i aby to one podpisały umowę. Mile widziana będzie także krótka preambuła, w której można zarysować w jakich okolicznościach doszło do zawarcia umowy oraz jaki jest jej ogólny cel. Słowem: dlaczego strony współpracują. Kluczowe przy konstruowaniu umowy jest niepozostawianie pola do interpretacji i kwestionowania zapisów, dlatego każdy zapis powinien być określony w sposób ścisły.

Przedmiot umowy, słownik pojęć oraz obowiązki stron

Pochylmy się jednak nad szczegółami i zacznijmy od przedmiotu umowy. Mimo, iż na pierwszy rzut oka część ta może wydawać się oczywista, to ma ona kluczowe znaczenie dla całej umowy i sytuacji w czasie jej wykonywania. To w tym miejscu, w sposób ogólny ale i precyzyjny wskazujemy jakie są założenia umowy. Zbyt szeroko ujęty przedmiot umowy może spowodować, że będzie na tobie ciążyło więcej obowiązków, niż było to ustalane pierwotnie. Z kolei, gdy przedmiot umowy jest zakreślony zbyt wąsko, druga strona może jedynie w małym stopniu wywiązywać się z poprzednich ustaleń. Nieprawidłowo ujęty przedmiot umowy może również powodować wzrost kosztów. Przykładowo, brak precyzyjnego określenia na jakich systemach operacyjnych ma działać twoja aplikacja, może powodować, że druga strona będzie mogła żądać, aby aplikacja funkcjonowała zarówno na androidzie jak i na iOSie, podczas gdy strony umówiły się wcześniej jedynie na Androida.  W przedmiocie umowy warto zawrzeć także kilka wstępnych zapisów, które powinny się znaleźć w każdej umowie na wykonanie aplikacji tj. zapewnienie o wykonywaniu aplikacji z należytą starannością, określenie wstępnie odpowiedzialności za wykonanie umowy, czy określenie komu będą przysługiwały prawa autorskie wykonanej aplikacji. Jednym słowem, przedmiot umowy powinien zawierać zakreślenie ogólnych, najważniejszych postanowień umownych.

Warto zawrzeć także słownik pojęć, który ułatwi zrozumienie dalszych zapisów Umowy i będzie pierwszym punktem, w którym możemy zdecydowanie zawęzić i uściślić zapisy umowy. Przykładowo, w tym miejscu umowy możemy zdefiniować co rozumiemy przez system operacyjny, kod programowania, audyty, i wreszcie, co rozumiemy przez samą aplikację. W słowniku pojęć warto opisać wszystkie pojęcia, których używać się będzie w dalszej części umowy.

Obowiązki Stron. W tym miejscu należy ściśle określić kto i za co będzie odpowiedzialny oraz do czego się zobowiązuje. Niezwykle istotne jest, aby obowiązki stron określić w sposób możliwie szeroki i precyzyjny, tak aby nie pozostawiać pola do kwestionowania zapisów.

Audyty, wykonanie aplikacji i wynagrodzenie

W procesie wykonywania aplikacji istotne jest, aby po każdym zrealizowanym etapie przeprowadzić audyt, a na samym końcu, gdy aplikacja będzie już w pełni gotowa, należy przeprowadzić analizę wykonania aplikacji i audyt gotowej do wprowadzenia na rynek aplikacji. Przeprowadzanie audytów możliwie często, pozwoli  częściowo zabezpieczyć wykonawcę przed kwestionowaniem wykonania aplikacji po jej całkowitym wykonaniu. Jeśli wszystkie audyty wykonywane po każdym zrealizowanym etapie będą prawidłowe, to podczas audytu gotowej do wprowadzenia na rynek aplikacji, zamawiający będzie mógł kwestionować jedynie to czy aplikacja funkcjonuje jako całość. Warto ustalić, że audyty będzie przeprowadzał niezależny profesjonalny podmiot, który oceni każdy etap i samą aplikację, w sposób bezstronny, skupiając się jedynie na technicznych aspektach wykonania aplikacji.

W branży IT nie jest łatwo określić już na początku projektu ile dokładnie czasu zajmie jego wykonanie, dlatego warto jest ustalić prognozowane oraz maksymalne terminy realizacji poszczególnych etapów oraz samej aplikacji. W tym miejscu należy także ustalić postępowanie w przypadku uchybienia któremuś terminowi tj. sankcje za opóźnienia. Aby uniknąć sytuacji konfliktowych na tle dochowania terminów, w sposób jednoznaczny należy określić co strony rozumieją przez przekazanie aplikacji bądź danego etapu, należy więc określić sposób przekazania danego etapu oraz samej aplikacji. Warto także ustalić postępowanie w przypadku zlecenia dodatkowych prac nad aplikacją.

Wynagrodzenie to najważniejszy punkt całej umowy z perspektywy wykonawcy. W tym miejscu należy ustalić sposób rozliczenia się stron. Może to być z góry ustalona kwota za wykonanie całej aplikacji, bądź za wykonanie danych etapów, wynagrodzenie godzinowe lub brak wynagrodzenia (w takim wypadku wynagrodzeniem mogą być na przykład usługi świadczone przez drugą stronę w zamian za wykonanie aplikacji). Tak samo jak przy ustalaniu terminów, można ustanowić koszty prognozowane oraz maksymalne. Istotne jest także określenie sposobu płatności, wystawiania faktur, a także terminów płatności.

Żeby mieć pewność, ze nad Twoją aplikacją pracowali będą konkretni pracownicy można także zobowiązać wykonawcę do wyznaczenia określonego zespołu do pracy nad projektem. Wtedy należy też zobowiązać Wykonawcę do załączenia listy pracowników do umowy.

Odstąpienie od umowy i kary umowne

Tak jak każda umowa, również ta dotycząca wykonania aplikacji powinna zawierać postanowienia dotyczące prawa do odstąpienia od umowy, tym miejscu należy szczegółowo opisać przypadki, w których dojść może do rozwiązania umowy. Najczęściej rozwiązanie umowy powinno nastąpić w sytuacji, gdy wykonawca nie wykonuje terminowo obowiązków wynikających z umowy, zamawiający nie wypłaca na czas wynagrodzenia, a także zawsze wtedy, gdy łamane są podstawowe założenia umowy, określone już wcześniej w przedmiocie umowy, sposobie wykonania umowy lub w obowiązkach stron.

Kara umowna to doskonałe narzędzie dyscyplinujące strony umowy, tutaj gra jest zerojedynkowa = jeśli naruszysz postanowienie, które zastrzeżone jest pod rygorem kary umownej, to w określonym terminie zobowiązany jesteś ją zapłacić. Nie ma możliwości negocjacji jej wysokości, zgodnie z Kodeksem cywilnym jest to swoista kara za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, której wysokość ustalona jest z góry już w momencie zawierania umowy. Jeśli szkoda przekroczy wartość ustanowionej kary umownej to i tak druga strona będzie mogła dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych. Pamiętać jednak trzeba, karę umowną można zastrzec wyłącznie na zobowiązanie niepieniężne, czyli np. nie można zobowiązać strony do zapłaty kary umownej, w przypadku gdy zamawiający nie zapłaci wynagrodzenia wykonawcy. Na zabezpieczenie się przed brakiem zapłaty wynagrodzenia można zastrzec prawo odstąpienia od umowy.

W kolejnym wpisie uzupełnimy informacje dotyczące umowy na wykonanie aplikacji o kwestie dotyczące praw autorskich, zakazu konkurencji, gwarancji i ochrony danych osobowych.

W poprzednim wpisie zasygnalizowaliśmy, że istnieje możliwość, aby wspólnik odpowiadał za długi spółki, jeżeli jest jej członkiem zarządu.

• Spółka z o.o - czy odpowiedzialność wspólnika spółki z o.o. jest faktycznie ograniczona?

Ten rodzaj odpowiedzialności może być dotkliwy dla wspólnika, dlatego w kolejnych wpisach wyjaśnimy, jak przepisy regulują tę kwestię, jak uniknąć odpowiedzialności i pokażemy Wam tę instytucję na konkretnym przykładzie.

Spółkę z o.o. reprezentuje Zarząd. To ten organ prowadzi sprawy spółki i zawiera w jej imieniu umowy.
Kodeks spółek handlowych przewiduje w art. 299, że w sytuacji, gdy egzekucja długów spółki jest bezskuteczna, swoim majątkiem mogą za nie odpowiadać członkowie zarządu.

Jak już wspomnieliśmy w spółkach z o.o. często spotyka się sytuacje, gdy wspólnik jest jednocześnie członkiem zarządu spółki.

🔘 W takim stanie rzeczy wspólnik będzie odpowiadał za długi spółki na takich zasadach jak członek zarządu.

🔘 Ma to na celu oczywiście ochronę wierzycieli, którzy chcą odzyskać należne im środki. Status wspólnika w takiej sytuacji nie może więc całkowicie chronić przed odpowiedzialnością.

🔘 W pierwszej kolejności zawsze jednak długi spłacać będzie Spółka. Dopiero kiedy to nie będzie już możliwe solidarnie za jej długi odpowiedzą członkowie zarządu.
Solidarność w tym przypadku oznacza, że odpowiedzialny za dług będzie każdy członek zarządu, ale to wierzyciel zdecyduje, od którego z nich odzyska dług.

🔘 Przepisy przewidują jednak pewne możliwości uwolnienia się od odpowiedzialności.
Przykładowo członek zarządu nie będzie odpowiadał, jeśli wykaże, ze odpowiednio wcześnie złożył wniosek o upadłość spółki.
Nie jest to jedyny sposób uwolnienia się od odpowiedzialności. Szerzej zajmiemy się tym tematem w kolejnym wpisie.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?
Czy odpowiedzialność wspólnika spółki z o.o. jest faktycznie ograniczona?
Można by o tym napisać książkę, ale tę kwestię postaramy się Wam przybliżyć w czterech najbliższych wpisach.

Zacznijmy od ogólnych zasad odpowiedzialności.

Celem istnienia spółek kapitałowych jest właśnie ograniczenie odpowiedzialności majątkowej wspólników (a w spółce akcyjnej – akcjonariuszy).

W przypadku Spółki z o.o. wspólnicy co do zasady nie odpowiadają za długi spółki.
Wnoszą oni wkład do spółki i powinien on być granicą ich odpowiedzialności. Spółka jako osoba prawna sama odpowiada za swoje zobowiązania.
Nie zawsze jednak będzie tak, ze wspólnik nie będzie ponosił żadnej odpowiedzialności.

Odpowiedzialność za długi spółki może ponosić członek jej zarządu.
W praktyce często zdarzają się sytuacje, gdy wspólnicy jednocześnie są członkami zarządu spółek z o.o. W takiej sytuacji wspólnik może odpowiadać za długi spółki.

Pamiętajmy też, że wkład wspólnika nie zawsze musi być pieniężny. Może to być aport, czyli rzecz lub prawo o ustalonej wartości.
W momencie przekazania spółce wpłaty lub aportu to spółka staje się ich właścicielem.

🔘 Jeżeli spółka znajdzie się w trudnej sytuacji posiadany przez nią aport może zostać spieniężony, tak aby udało się spłacić wierzycieli. W takiej sytuacji wspólnik musi liczyć się z tym, że bezpowrotnie utraci wniesiony do spółki przedmiot

🔘 Wspólnik może też odpowiadać wobec samej spółki. Dzieje się tak, jeżeli wniesiony przez niego aport jest wadliwy i obniża to jego wartość. Wspólnik będzie musiał wyrównać różnicę między wartością aportu wskazaną w umowie spółki, a jego wartością realną. Taka sama sytuacja będzie miała miejsce jeżeli Wspólnik zawyżył wartość wnoszonego aportu.

🔘Kwestia odpowiedzialności wspólnika pojawia się też na początku istnienia spółki. Jeżeli zawarto umowę spółki, ale nie wpisano jej jeszcze do KRS to jest ona spółką w organizacji.
W okresie przed wpisem wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki do wysokości jeszcze niewniesionego wkładu na pokrycie swoich udziałów.

🔘Odpowiedzialność wspólnika może być nawet szersza. Wspólnik, który działa w imieniu spółki w organizacji odpowiada swoim majątkiem solidarnie ze spółką.
W praktyce jest to częsta sytuacja, ponieważ wspólnicy często dokonują w imieniu spółki pierwszych czynności koniecznych do jej założenia.

Jak więc widać na tych przykładach odpowiedzialność w spółce z o.o. nie zawsze jest taka ograniczona jak mogło by się wydawać.

Kolejny wpis z cyklu:

• Wspól­nik w za­rzą­dzie, a od­po­wie­dzial­ność za długi spół­ki z o.o.

Choć ograniczenia związane z koronawirusem są powoli znoszone, to wielu przedsiębiorców wciąż będzie odczuwać skutki epidemii. Niejedna z działających na rynku spółek będzie potrzebować pomocy, aby przetrwać kryzys. Sposobem na pomoc spółce w kłopotach może być jej dofinansowanie przez jej wspólników.

Oczywiście dofinansowanie spółki nie musi być wcale związane z problemami finansowymi. Często w praktyce jest to wręcz odwrotna sytuacja. Młoda spółka chce się dalej rozwijać i inwestować, ale ma za niski kapitał. Chęć dalszego rozwoju spółki skłania wspólników do zdobycia dodatkowych środków na ten cel.

Jedną z częściej wybieranych opcji na dofinansowanie spółki jest pożyczka od wspólników. W tym wpisie przyjrzymy się bliżej właśnie temu sposobowi na wsparcie spółki.

Jakie są warunki formalne udzielenia pożyczki od wspólnika?

Sama umowa pożyczki została uregulowana w art. 720 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli wartość pożyczki przekracza tysiąc złotych to umowa powinna mieć co najmniej formę dokumentową. Oznacza to złożenie oświadczenia w dokumencie taki sposób, że można będzie ustalić kto je złożył. Formą dokumentową jest m.in. e-mail, SMS. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem będzie przygotowanie umowy w formie pisemnej.

W przypadku pożyczki udzielanej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ważna jest jej wysokość. Jeżeli kwota pożyczki będzie wyższa niż dwukrotność kapitału zakładowego spółki do jej zaciągnięcia konieczna będzie uchwała wspólników, chyba że w umowie wspólnicy postanowili inaczej.

Kodeks spółek handlowych nie przewiduje dodatkowych warunków dla udzielenia pożyczki spółce przez jej wspólnika. W praktyce sytuacja nie jest jednak taka prosta. W spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością często mamy do czynienia z sytuacją, gdy wspólnicy są jednocześnie członkami zarządu spółki. W przypadku pożyczki od członka zarządu Kodeks Spółek Handlowych przewiduje pewne szczególne warunki.

Zgodnie z art. 15 KSH zawarcie przez spółkę kapitałową (czyli m.in. spółkę z o.o.) „umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz którejkolwiek z tych osób, wymaga zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Wynika z tego, że w sytuacji gdy wspólnik jest też członkiem zarządu spółki to do zawarcia umowy pożyczki będzie potrzebna zgoda wspólników. W innym przypadku taka umowa będzie nieważna.

Ponadto, zgodnie z art. 210 § 1 KSH, w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje Rada Nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. W przypadku umowy pożyczki zawieranej ze wspólnikiem będącym jednocześnie członkiem zarządu co do zasady konieczne będzie zadbanie o prawidłową reprezentację. Działanie Rady Nadzorczej lub specjalnie powołanego do tej czynności pełnomocnika dotyczy spółek, w których jest więcej niż jeden wspólnik.

Sytuacja jest jeszcze bardziej skomplikowana, gdy mamy do czynienia ze spółką jednoosobową. Jest to spółka w której jest tylko jeden wspólnik i jednocześnie jest on jedynym członkiem zarządu. Zgoda zgromadzenia wspólników w takiej sytuacji nie miałaby większego sensu, ponieważ wspólnik wyrażałby zgodę na umowę z samym sobą. Co więcej, taki wspólnik powinien zostać wyłączony od głosowania zgodnie z art. 244 KSH, ponieważ dotyczyłoby ono jego odpowiedzialności wobec spółki.

W takim przypadku zgoda zgromadzenia wspólników nie będzie więc konieczna. Jak jednak wynika z treści art. 210 § 2 KSH każda umowa (także umowa pożyczki) między jedynym wspólnikiem, a spółką będzie wymagała formy aktu notarialnego.

Mimo wskazanych powyżej wymogów związanych z pożyczką, ma ona zasadniczą zaletę, która wpływa na popularność tej opcji. Udzielenie spółce pożyczki przez wspólnika w przeciwieństwie do np. podwyższenia kapitału spółki nie wymaga zmian w umowie spółki. Podwyższenie kapitału zakładowego wiązałoby się z dodatkowymi obowiązkami po stronie wspólników, a także z dodatkowymi kosztami.

Czy warto oprocentować pożyczkę od wspólników?

Często zasilając spółkę wspólnicy chcą ją wspomóc możliwie jak najmniejszym kosztem dla spółki. Stąd często pożyczki udzielane spółkom są nieoprocentowane. Choć takie rozwiązanie na pierwszy rzut oka wydaje się rozsądne to jednak w rzeczywistości może okazać się błędne i niosące za sobą negatywne skutki.

Jeżeli pożyczka nie jest oprocentowana to spółka uzyskuje przychód z tytułu korzystania z cudzego kapitału bez opłaty. Jest to świadczenie nieodpłatne, podlega więc opodatkowaniu. Udzielenie pożyczki spółce z nawet minimalnym, ale rynkowym oprocentowaniem może się okazać korzystne, tym bardziej, że płacone odsetki mogą stanowić dla spółki koszty uzyskania przychodu.

Pożyczka od wspólnika, a podatek PCC

Jeszcze jedną istotną zaletą pożyczki od wspólnika jest kwestia związana z podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. i ustawy o PCC– pożyczki udzielane spółkom kapitałowym przez wspólników są zwolnione z podatku. Takie zwolnienie sprawia, że udzielenie spółce pożyczki bywa wybierane przez wspólników zakładających spółkę zamiast ustalenia w niej wysokiego kapitału zakładowego przy jej zakładaniu. Wkłady na kapitał zakładowy nie korzystają ze zwolnienia i są opodatkowane PCC – stawką 0,5 %.

Na pewno pożyczka od wspólnika?

Pożyczka od wspólnika nie jest oczywiście jedynym sposobem na wsparcie finansowe spółki. W niektórych sytuacjach to właśnie inne sposoby dofinansowania mogą być bardziej korzystne dla spółki. Warto wspomnieć o wsparciu zewnętrznym, takim jak kredyt, pożyczka czy emisja obligacji. Wspólnicy mogą również dofinansować spółkę poprzez podwyższenie kapitału zakładowego, to jednak co do zasady wymagać będzie zmiany umowy spółki.

Każdy z wymienionych sposobów ma swoje plusy i minusy. Każdy z nich wiąże się również z pewnymi obowiązkami i kosztami. To wspólnik musi dobrze przemyśleć, który ze sposobów dofinansowania spółki będzie dla niej najkorzystniejszy w określonej sytuacji.

Gdy jesteśmy przygotowani na duże inwestycje w naszą spółkę to już na etapie zawierania umowy i rejestracji, warto rozważyć ustalenie wyższego kapitału zakładowego. Spółka dokapitalizowana za pomocą pożyczek lub kredytów, pomimo posiadania majątku obrotowego, wciąż ma ujawniony kapitał w niskiej wysokości, przez co może nie budzić zaufania klientów i kontrahentów.

Jeżeli chcesz uzyskać więcej informacji o pożyczce dla spółki lub potrzebujesz pomocy we wszelkich sprawach związanych z przygotowywaniem, analizą i negocjacjami umów zapraszamy do kontaktu: [email protected].

Zastanawiasz się czy jako były przedsiębiorca możesz ogłosić upadłość? Koniecznie przeczytaj!

Prowadziłeś firmę? Biznes nie wyszedł, a zostały długi?
Może tę trudną sytuację spowodowała epidemia koronawirusem (COVID-19)?
Dzięki zmianie przepisów ustawy Prawo upadłościowe obecnie możliwe jest ogłoszenie upadłości byłego przedsiębiorcy.

Co się zmieniło w Prawie Upadłościowym?

Wraz ze zmianą przepisów, które weszły w życie w marcu 2020 r. usunięty został art. 491⁴ Prawa upadłościowego, który określał negatywne przesłanki ogłoszenia upadłości.

Zgodnie z jego brzmieniem Sąd miał obowiązek oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:

• w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów dotyczących tzw. „upadłości konsumenckiej”, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
• ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono,
• dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości,
• czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli,

- chyba, że w powyższych przypadkach przeprowadzenie postępowania było uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Co powyższa zmiana oznacza w praktyce?

W praktyce usunięcie powyższego przepisu oznacza, że osoba fizyczna, która prowadziła działalność gospodarczą z chwilą zakończenia prowadzenia działalności np. przez wykreślenie z CEIDG może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości jako konsument.

Aktualnie - po 24 marca 2020 r. przepisy Prawa upadłościowego stały się bardzo liberalne względem konsumentów. Usunięte zostały przesłanki negatywne ogłoszenia upadłości.

Przykładowo, przed zmianą, o której mowa powyżej, przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, który popadł w długi i nie był w stanie spłacać swoich zobowiązań powinien, złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Taki wniosek był kosztowny -  wiązał się z koniecznością dokonania wysokich opłat sądowych i zapewnienia środków na pokrycie kosztów postępowania. Przez to wielu małych przedsiębiorców nie składało wniosku o ogłoszenie upadłości, co skutkowało zwiększeniem zadłużenia, wszczęciem postępowań egzekucyjnych i brakiem możliwości spłaty zaległości.

Sytuacja opisana powyżej miała dodatkowo jeszcze jeden bardzo negatywny skutek. Dłużnik, nawet jeżeli zamknął swoją firmę i co za tym idzie przestał być przedsiębiorcą, nie mógł złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości jako konsument. Sąd, który rozpatrywał taki wniosek powinien go oddalić ze względu na niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości jako przedsiębiorca. Taka osoba musiała czekać aż 10 lat na możliwość oddłużenia! Oczywiście przepisy przewidywały wyjątek w postaci względów słuszności lub względów humanitarnych, który w praktyce rzadko był stosowany.

Niestety przypadków, jak wyżej opisany, jest bardzo dużo. Przepisy obowiązujące do maja 2020 r. były w tym względzie bardzo rygorystyczne. Duże spółki i mali przedsiębiorcy byli traktowani w taki sam sposób i dotyczyły ich te same zasady dotyczące obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Zmienione przepisy, stanowią odpowiedź na te problemy. Aktualnie, były przedsiębiorca nie musi już czekać 10 lat, na możliwość złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w oparciu o przepisy dotyczące tzw. upadłości konsumenckiej. W momencie zamknięcia firmy i zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej może złożyć wnioseku o ogłoszenie upadłości „konsumenckiej”.

Co powinien zawierać aktualnie wniosek o ogłoszenie upadłości?

Wniosek składany przez dłużnika powinien zawierać:

• 1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, adres oraz numer PESEL dłużnika, a jeżeli dłużnik nie posiada numeru PESEL - inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
• 1a) NIP dłużnika, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku;
• 2) wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
• 3) wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
• 4) aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
• 5) spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
• 6) spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;
• 7) listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;
• 8) informację o osiągniętych przychodach oraz o kosztach poniesionych na swoje utrzymanie oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku;
• 9) informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach;
• 10) informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000 zł;
• 11) oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku.

Odpowiednio przygotowany wniosek, zawierający wyżej wskazane elementy, należy złożyć do Sądu Rejonowego Wydziału Gospodarczego ds. Upadłości właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.

Opłata sądowa

Dzięki wprowadzonym zmianom w przepisach ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, obecnie wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej podlega stałej opłacie sądowej 30 zł.

Jak widać, w obecnej sytuacji ustawodawca wprowadził znaczne ułatwienie w możliwości oddłużenia przez byłych przedsiębiorców.
Zapraszamy do kontaktu z kancelarią w sprawach związanych z przygotowywaniem wniosków o ogłoszenie upadłości, jak również reprezentacją przed sądem upadłościowym.

Zgodnie ze wcześniejszymi zapowiedziami 14 maja 2020 r. opublikowano w Dzienniku Ustaw ustawę o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, czyli tzw. „Tarcza Antykryzysowa 3.0”. Większość przepisów Tarczy Antykryzysowej 3.0 weszło w życie następnego dnia po ogłoszeniu, czyli 15 maja 2020 r. wprowadzając kolejne zmiany w przepisach osłonowych mających pomóc przedsiębiorcom dotkniętym kryzysem związanym z wirusem SARS-CoV-2.

Więcej osób może skorzystać ze zwolnienia składek ZUS

Tarcza Antykryzysowa 3.0 po raz kolejny rozszerza krąg płatników, którzy mogą skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek ZUS. Zwolnienie zostało przewidziane w art. 31 zo ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, dalej jako „Tarcza Antykryzysowa”.

Tarcza Antykryzysowa 3.0 dodaje do tego artykułu ustępy 2a i 2b, zgodnie z którymi ze zwolnienia mogą skorzystać również płatnik będący osobą prowadzącą pozarolnicza działalność, który opłaca składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, a także płatnik, który jest przedsiębiorcą korzystającym z ulgi na start, który opłaca składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne.

Zwolnienie dotyczy składek za okres od 1 kwietnia 2020 r. do 31 maja 2020 r.

Podobnie jak w przypadku pozostałych płatników uprawnionych do skorzystanie ze zwolnienia, także płatnik prowadzący pozarolniczą działalność opłacający składki wyłącznie na własne ubezpieczenia musi spełniać kilka warunków, aby móc rzeczywiście skorzystać ze zwolnienia.

• Przede wszystkim płatnik chcący skorzystać ze zwolnienia musiał prowadzić swoją działalność już przed dniem 1 kwietnia 2020 r. Dodatkowo, przychód z prowadzonej działalności uzyskany w pierwszym miesiącu, za który składany jest wniosek o zwolnienie musi być wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r., a jednocześnie dochód z tej działalności uzyskany w pierwszym miesiącu za który składany jest wniosek nie może być wyższy niż 7000 zł. Zarówno w przypadku przychodu, jak i dochodu chodzi to o ich rozumienie zgodnie z przepisami ustawy o PIT.Tak ustalone kryteria dochodu i przychodu stawiają w lepszej pozycji tych przedsiębiorców, którzy ponoszą wysokie koszty prowadzenia działalności, natomiast ich dochód nie jest stosunkowo wysoki. W stosunku do przedsiębiorców korzystających z ulgi na start i opłacających składki wyłącznie na własne ubezpieczenia ustawodawca ustanowił takie same kryteria przychodu i dochodu.

Więcej przedsiębiorców skorzysta ze świadczenia postojowego i mikropożyczki

Tarcza Antykryzysowa 3.0 wprowadza również zmiany w zakresie świadczenia postojowego i pożyczki dla mikroprzedsiębiorców, łagodząc nieco warunki, które muszą zostać spełnione przez przedsiębiorców, aby Ci mogli skorzystać z tych świadczeń.

• W przypadku świadczenia postojowego – uregulowanego w art. 15zq Tarczy Antykryzysowej rozszerzenie kręgu uprawnionych do skorzystania z pomocy dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Do tej pory świadczenie przysługiwało osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, jeżeli rozpoczęła prowadzenie tej działalności przed dniem 1 lutego 2020 r. Tarcza Antykryzysowa 3.0 zmienia datę wymaganego rozpoczęcia działalności i umożliwia skorzystanie ze świadczenia postojowego tym osobom, które rozpoczęły prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 kwietnia 2020 r.
• Podobnej zmiany dokonano w przypadku pożyczki dla mikoprzedsiębiorców. Zgodnie z art. 15zzd tarczy Antykryzysowej skorzystanie z pożyczki było możliwe, jeżeli przedsiębiorca działał przed dniem 1 marca 2020 r. Obecnie, na skutek zmian wprowadzonych Tarczą Antykryzysową 3.0 pożyczka może zostać udzielona również mikroprzedsiębiorcom działającym przed dniem 1 kwietnia 2020 r.

Wznowienie terminów sądowych oraz administracyjnych 7 dni po wejściu ustawy w życie

Tarcza 3.0 poprzez uchylenie przepisów art. 15zzr i 15zzs Tarczy antykryzysowej wznawia bieg terminów w tym terminów w postępowaniach sądowych i sądowoadministracyjnych. Zgodnie z art. 68 Tarczy Antykryzysowej 3.0 terminy, których bieg nie rozpoczął się dzięki wprowadzeniu Tarczy Antykryzysowej rozpoczynają bieg po upływie 7 dni od wejścia w życie nowej Tarczy, a terminy których biegł uległ zawieszeniu ulegają odwieszeniu również po upływie 7 dni od wejścia w życie Tarczy 3.0. Oznacza to, że terminy w tych sprawach ruszą 23 maja 2020 r. W przypadku terminów zawieszonych warto sobie przypomnieć ile dni na dokonanie danej czynności upłynęło przed zawieszeniem, tak aby wiedzieć dokładnie kiedy upływa termin na dokonanie konkretnej czynności.

Zmiany w innych ustawach w ramach Tarczy 3.0

Zmiany wprowadzane w ramach Tarczy Antykryzysowej 3.0 dotyczą nie tylko pierwotnej „Tarczy Antykryzysowej”, ale także innych ustaw. Poniżej przybliżamy dwie zmiany, które mogą mieć znaczący wpływ na prowadzenie działalności, jednak wprowadzane w ramach tak dużej ustawy jaką jest Tarcza Antykryzysowa 2.0 mogą nie zostać zauważone.

Zmiana w zakresie BDO

Tarcza 3.0 wprowadza pewne zmiany w ustawie o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. w zakresie nadawania numerów BDO i wywozu odpadów.

Zmiana stanowi ułatwienie dla przedsiębiorców, którzy złożyli odpowiednie wnioski o nadanie numerów BDO urzędów marszałkowskich, jednak jak dotychczas numery te nie zostały im nadane. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami w takiej sytuacji firmy zajmujące się wywozem odpadów nie powinny odbierać ich od przedsiębiorców, którzy nie mają nadanego numeru BDO. Dzięki zmianie wprowadzonej w Tarczy 3.0 przedsiębiorcy, którzy złożyli wnioski o nadanie numeru do urzędu marszałkowskiego nie muszą umieszczać na kartach przekazania odpadów numerów BDO, aż do 31 grudnia 2020 r. Dzięki temu rozwiązaniu nie stracą oni na oczekiwaniu na działania urzędów marszałkowskich i pozbędą się zalegających odpadów.

Uwaga na zbyt wysokie odsetki - zmiany w udzielaniu pożyczek - Kodeks Karny

Dnia 30 maja 2020 r. na skutek zmian wprowadzanych Tarczą 3.0 wejdzie w życie również zmiana w Kodeksie Karnym, która może mieć wpływ dla każdego kto udziela lub korzysta z pożyczki.

W art. 340 Kodeksu karnego wprowadza się § 2 i § 3, które dotyczą odsetek maksymalnych i kosztów dodatkowych w umowach pożyczki. Dotychczas odsetki maksymalne ograniczały możliwość dochodzenia od pożyczkobiorców zbyt wysokich odsetek, jednak zamykało się to w sferze prawa cywilnego.

Wprowadzana w Kodeksie karnym zmiana wskazuje, iż osoby udzielające pożyczki podlegają karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 jeżeli żądają od pożyczkobiorcy, który zaciągnął pożyczkę niezwiązaną z działalnością gospodarczą, zapłaty kosztów innych niż odsetki w kwocie co najmniej dwukrotnie przekraczającej maksymalną wysokość tych kosztów określoną w ustawie, a także jeżeli żądają od niego zapłaty odsetek w wysokości co najmniej dwukrotnie przekraczającej stopę odsetek maksymalnych lub odsetek maksymalnych za opóźnienie, określonych w ustawie.

Zmiana ma w założeniu powstrzymać działalność przedsiębiorców udzielających tzw. kredytów chwilówek, jednak w treści przepisu nie ma mowy o zawodowym charakterze działalności pożyczkodawcy, dlatego udzielając pożyczki należy się bezwzględnie upewnić jakich odsetek możemy żądać od pożyczkobiorcy, tak aby nie narazić się na odpowiedzialność karną.

Inne tematy z tej kategorii:

• Tarcza antykryzysowa 1.0 
• Tarcza antykryzysowa 2.0
• Tarcza antykryzysowa 3.0
• Mikroprzedsiębiorca z jednoosobową działalność gospodarczą - szczegóły ustawy o tarczy dla przedsiębiorców

Tarcze antykryzysowe w praktyce cz. 2

W dzisiejszym wpisie opisujemy szerzej aktualne przepisy dotyczące zwolnienia ze składek ZUS, świadczenia postojowego oraz pożyczki dla mikroprzedsiębiorców funkcjonujące w ramach tzw. Tarczy antykryzysowej opracowanej na potrzeby pomocy przedsiębiorcom w walce z kryzysem spowodowanym pandemią SARS-CoV-2. Dzisiejszy wpis jest kontynuacją wpisu „Tarcze antykryzysowe w praktyce cz. 2”, w którym poruszyliśmy kwestię dofinansowań do wynagrodzeń oraz dofinansowania kosztów działalności osób samozatrudnionych w ramach Tarczy antykryzysowej.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw weszła w życie dnia 31 marca 2020 r., wprowadzając liczne zmiany w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, dalej w tekście jako „Tarcza antykryzysowa”.

Następnie niektóre z przepisów Tarczy antykryzysowej zostały zmienione w ramach ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, dalej w tekście jako „Tarcza antykryzysowa 2.0”.

Poniżej przedstawiamy Państwu środki pomocy, z których przedsiębiorcy korzystają w obecnej sytuacji najczęściej z uwzględnieniem zmian wprowadzonych przez Tarczę antykryzysową 2.0. Jednocześnie przypominamy, iż bardziej szczegółowe informacje lub konsultację indywidualną mogą Państwo uzyskać w ramach specjalnie przygotowanych przez Kancelarię WSKP Pakietów Współpracy #tarczaantykryzysowa.

1. Zmiany w zakresie zwolnienia ze składek ZUS

Ustawodawca w pierwszych działaniach mających zapobiegać skutkom kryzysu gospodarczego koncentrował się w pierwszej kolejności na pomocy samozatrudnionym i małym przedsiębiorcom . Dlatego Tarcza antykryzysowa w pierwszej formie przewidywała zwolnienie z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na ubezpieczenie zdrowotne przez okres 3 miesięcy dla samozatrudnionych i przedsiębiorców, którzy na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosili do ubezpieczenia mniej niż 10 osób. Przepisy Tarczy antykryzysowej 2.0 rozszerzyły krąg podmiotów, które mogą skorzystać ze zwolnienia również o płatników zgłaszających do ubezpieczenia od 10 do 49 osób. Jednak w przypadku tych przedsiębiorców możliwe jest uzyskanie zwolnienia jedynie w wysokości 50% składek. Pierwotnie Tarcza antykryzysowa przewidywała, iż ze zwolnienia skorzystają jedynie przedsiębiorcy zgłoszeni jako płatnicy przed dniem 1 lutego 2020 r., nowelizacja przesunęła jednak ten termin o dwa miesiące i obecnie ze zwolnienia mogą korzystać przedsiębiorcy zarejestrowani jako płatnicy przed dniem 1 kwietnia 2020 r.

Zmiany wprowadzone tarczą antykryzysową 2.0 nieco uściśliły sposób liczenia zgłoszonych do ubezpieczenia poprzez wskazanie, iż w liczbie osób zgłoszonych do ubezpieczenia nie należy uwzględniać pracowników młodocianych.

W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, opłacających składki wyłącznie za siebie, zwolnienie przysługuje, jeżeli przychód z prowadzonej działalności w pierwszym miesiącu, za który składa on wniosek o zwolnienie nie przekroczył 300% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2020 r. Po zmianach w Tarczy antykryzysowej 2.0 osoby te, aby móc skorzystać ze zwolnienia musiały rozpocząć prowadzenie działalności przed 1 kwietnia 2020. Pierwsze przepisy tarczy antykryzysowej wymagały prowadzenia działalności już przed 1 lutego 2020 r.

Zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS może objąć 3 miesiące: marzec, kwiecień i maj, co oznacza, iż składek nie trzeba płacić do ZUS w kwietniu, maju i czerwcu. Zwolnienie polega na umorzeniu należności za wskazane miesiące, przez co okres ten w dalszym ciągu będzie zaliczany w prawie do renty oraz w wysokości przyszłej emerytury.

Zmiany : Dzięki zmianom w Tarczy antykryzysowej 2.0 pojawiła się również możliwość odzyskania składek opłaconych za miesiąc marzec, w przypadku, gdy przedsiębiorca spełniał warunki ustawowe oraz złoży odpowiedni wniosek, a jednak składki opłacił.

Przychód osiągnięty poprzez zwolnienie ze składek nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), dzięki czemu realna korzyść jest dla płatnika większa.

W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, podlegających dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, które. opłaciły składkę na ubezpieczenie chorobowe w marcu 2020 r., obowiązuje zasada ciągłości ubezpieczenia, co oznacza, że takie osoby zachowują prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego w przypadku zaistnienia określonego ryzyka. Podobne zresztą rozwiązania odnoszą się do ubezpieczeń zdrowotnych.

Przepisy przewidują ponadto, iż w przypadku przeciągającej się epidemii okres zwolnienia może zostać przedłużony poprzez odpowiednie rozporządzenie Rady Ministrów.

2. Świadczenie postojowe dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych

Kolejnym z instrumentów, z którego w dobie kryzysu mogą skorzystać przedsiębiorcy i osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych jest tzw. świadczenie postojowe. Jest to w założeniu jednorazowa wypłata przeznaczona dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz dla osób wykonujących prace na podstawie umów cywilnoprawnych (jeżeli nie podlegają ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu). Przepisy Tarczy antykryzysowej 2.0 w reakcji na utrzymującą się sytuację kryzysową przewidują możliwość wypłaty kolejnych świadczeń w uproszczonej procedurze (na ten moment świadczenie przysługuje nie więcej niż trzykrotnie).

Świadczenie postojowe przysługuje w wysokości 80% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r., tj. 2080 zł, nie podlega oskładkowaniu i opodatkowaniu, jest również wolne od potrąceń i egzekucji.

Prawo do świadczenia przysługuje, jeżeli w następstwie wystąpienia COVID-19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności odpowiednio u osób prowadzących działalność jednoosobową lub u podmiotu, z którym wykonujący prace na podstawie umowy cywilnoprawnej zawarł przedmiotową umowę.

Uzyskanie świadczenia postojowego jest zależne od spełnienia kilku dodatkowych warunków. Jednym z nich jest kryterium przychodowe, wedle którego świadczenie nie będzie przysługiwało osobom wykonującym pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, które w miesiącu poprzedzającym złożenie wnioski osiągnęły przychód w rozumieniu podatku o PIT równy lub przewyższający 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r., tj. około 15 tys. zł. Dodatkowo umowa cywilnoprawna musi być zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r.

W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą świadczenie postojowe przysługuje jeżeli taka osoba rozpoczęła prowadzenie działalności przed 1 lutego 2020 r. i:

• a) nie zawiesiła prowadzenia działalności, ale jej przychód z prowadzenia tej działalności (w rozumieniu przepisów ustawy o PIT) uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku był niższy o co najmniej 15 % od tego, który uzyskała w jeszcze wcześniejszym miesiącu lub

• b) zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po dniu 31 stycznia 2020 r.

Prowadzący działalność gospodarczą, dla których mają zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i którzy korzystali ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług będą mieli prawo do świadczenia postojowego w wysokości 50% najniższego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r., ze względu na brak możliwości weryfikacji osiąganego przychodu.

Podmiotem odpowiedzialnym za wypłatę świadczenia jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który dokonuje jej na podstawie odpowiedniego wniosku zainteresowanego.

3. Pożyczka dla mikroprzedsiębiorców

Tarcza antykryzysowa przewiduje również dodatkowe wsparcie finansowe w formie pożyczki z Funduszu Pracy dla mikroprzedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.

Jeżeli mikroprzedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą przed dniem 1 marca 2020 r. może ubiegać się o udzielenie mu pożyczki ze środków Funduszu Pracy do wysokości 5 tys. zł na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Pożyczka ma stałe oprocentowanie wynoszące 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez NBP w skali roku. Spłatę pożyczki można rozpocząć po 3 – miesięcznym okresie karencji. Dodatkowo przepisy przewidują możliwość przedłużenia okresu spłaty pożyczki w przypadku dalszej konieczności przeciwdziałania COVID-19.

W pierwotnej wersji Tarczy antykryzysowej pożyczka miała być umarzana na wniosek mikroprzedsiębiorcy pod warunkiem, iż ten nie zmniejszy stanu zatrudnienia w stosunku do stanu na ostatni dzień lutego 2020 r. W Tarczy antykryzysowej 2.0 zrezygnowano z tego warunku i obecnie wystarczającym do umorzenia pożyczki jest złożenie przez mikroprzedsiębiorcę oświadczenia (pod rygorem odpowiedzialności karnej z składanie fałszywych oświadczeń) o tym, iż prowadził on działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.

Tarcza antykryzysowa 2.0 przesądziła również, iż przychód z tytułu umorzenia pożyczki na zasadach przewidzianych w tarczy nie będzie stanowił przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, dzięki czemu w rzeczywistości zwiększa się wysokość realnego dofinansowania.

Tarcze antykryzysowe

W jednym z naszych wcześniejszych wpisów z dnia 27 marca 2020 r. zatytułowanym „Przedsiębiorcy na tarczy antykryzysowej – szczegóły nowej ustawy” przedstawialiśmy Państwu najważniejsze założenia, będącej wtedy jeszcze na etapie prac legislacyjnych ustawy przewidującej wsparcie dla przedsiębiorców dotkniętych kryzysem w związku z pandemią wirusa SARS-CoV-2. W okresie miesiąca od tamtego wpisu doczekaliśmy się wejścia w życie już dwóch ustaw stanowiących tzw. tarczę antykryzysową.

Dlatego w dwóch najbliższych wpisach przybliżymy Państwu informację o tym jak aktualnie przedstawiają się przepisy w zakresie środków pomocy przewidzianych w tarczach antykryzysowych, z których przedsiębiorcy korzystają w praktyce najczęściej.

W pierwszym z wpisów poruszymy kwestię dwóch rodzajów dofinansowań do wynagrodzeń przewidzianych w ramach Tarczy antykryzysowej oraz dofinansowania działalności samozatrudnionych, natomiast w kolejnym przybliżymy Państwu aktualne przepisy dotyczące zwolnienia ze składek ZUS, świadczenia postojowego oraz pożyczki dla mikroprzedsiębiorców.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw weszła w życie dnia 31 marca 2020 r., wprowadzając liczne zmiany w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, dalej w tekście jako „Tarcza antykryzysowa”.

Następnie niektóre z przepisów Tarczy antykryzysowej zostały zmienione w ramach ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, dalej w tekście jako „Tarcza antykryzysowa 2.0”.

Poniżej przedstawiamy Państwu środki pomocy, z których przedsiębiorcy korzystają w obecnej sytuacji najczęściej z uwzględnieniem zmian wprowadzonych przez Tarczę antykryzysową 2.0. Jednocześnie przypominamy, iż bardziej szczegółowe informacje lub konsultację indywidualną mogą Państwo uzyskać w ramach specjalnie przygotowanych przez Kancelarię WSKP Pakietów Współpracy #tarczaantykryzysowa.

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i kosztów prowadzenia działalności przez samozatrudnionych, przestój ekonomiczny i zmniejszenie wymiaru pracy

Jednym z najczęściej wykorzystywanych w Tarczy antykryzysowej mechanizmów pomocy przedsiębiorcom jest dofinansowanie wynagrodzeń. Tarcza antykryzysowa przewiduje dwa rodzaje takich dofinansowań: dofinansowanie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz dofinansowanie na podstawie umowy ze starostą. Przy czym na wstępie należy podkreślić, iż skorzystanie z jednej formy dofinansowania wyklucza skorzystanie z drugiej.

• Dofinansowanie ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w ramach Tarczy antykryzysowej 

Przedsiębiorcy, a także organizacje pozarządowe, inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego oraz państwowe osoby prawne mogą w skorzystać w ramach Tarczy antykryzysowej ze wypłaty świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy.

Warunkiem skorzystania z dofinansowania jest wystąpienie w danym podmiocie spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Spadek obrotów rozumiany jest jako spadek sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym i może być wykazany na 2 sposoby:

1. nie może być mniejszy niż o 15%, gdy jest obliczany jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 miesięcy kalendarzowych przypadających po 1 stycznia 2020 r., a przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie w porównaniu do tych samych miesięcy w roku poprzednim.
2. nie może być mniejszy niż o 25%, gdy jest obliczany jako stosunek obrotów w ciągu dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego przypadającego po 1 stycznia 2020 r., a przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie w porównaniu do poprzedniego miesiąca.

Dodatkowo przedsiębiorca, aby skorzystać z dofinansowania nie może zalegać z zobowiązaniami podatkowymi, z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca III kwartału 2019 r. (chyba, że zawarł odpowiednią umowę z ZUS lub urzędem skarbowym), nie może spełniać przesłanek do ogłoszenia upadłości, a w przypadku otrzymania dofinansowania nie może przekroczyć progu otrzymania pomocy de minimis.

Za pracowników w przypadku tych świadczeń rozumie się osoby pozostające z pracodawcą w stosunku pracy, jak również osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo osoby która wykonuje pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń: emerytalnemu i rentowemu.

Należy jednak podkreślić, iż dofinansowanie nie będzie przysługiwało do wynagrodzenia pracownika, którego wynagrodzenie w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o dofinansowanie było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.

Dofinansowanie może zostać przyznane na okres 3 miesięcy od miesiąca złożenia wniosku.

Sama wysokość dofinansowania zależna jest od tego, czy pracodawca decyduje się w swoim przedsiębiorstwie na wprowadzenie przestoju ekonomicznego, czy też obniżenie wymiaru czasu pracy.

• Przestój ekonomiczny jest to okres niewykonywania pracy przez pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika pozostającego w gotowości do pracy. Zgodnie z Tarczą antykryzysową pracownikowi objętemu przestojem pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, jednak nie niższe niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.W przypadku przestoju ekonomicznego dofinansowanie wynosi 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Na dzień dzisiejszy maksymalna kwota dofinansowania z tego tytułu na jednego pracownika może wynieść 1533,09 zł (w tym 1300 zł brutto oraz składki na ubezpieczenie społeczne należne od pracodawcy od przyznanego świadczenia w wysokości 233,09 zł).
• Obniżony wymiar czasu pracy jest to zaś obniżony przez przedsiębiorcę wymiar czasu pracy pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika, który zgodnie z Tarczą antykryzysową może zostać obniżony przez pracodawcę o 20%, nie więcej jednak niż do 0,5 etatu, z dodatkowym zastrzeżeniem, iż wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.W przypadku obniżonego wymiaru czasu pracy dofinansowywana jest połowa wynagrodzenia pracownika, któremu obniżono wymiar pracy, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku. Dofinansowanie z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy na jednego pracownika może na dzień dzisiejszy wynieść 2452,27 zł (w tym 2079,43 zł brutto oraz składki na ubezpieczenie społeczne należne od pracodawcy od przyznanego świadczenia w wysokości 372,84 zł).

Należy jednak pamiętać, iż wprowadzenie przestoju ekonomicznego lub obniżenie wymiaru czasu pracy musi zostać poprzedzone zawarciem odpowiedniego porozumienia w tym zakresie z organizacjami związkowymi, zakładową organizacją związkową lub przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, jeżeli nie działa u niego zakładowa organizacja związkowa.

Pierwotnie przepisy Tarczy antykryzysowej przewidywały, iż przedsiębiorca, który otrzymał z Funduszu dofinansowanie, nie może wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie dofinansowania oraz w okresie przypadających bezpośrednio po okresie dofinansowania nie dłużej jednak niż przez łączny okres 3 miesięcy. W przeciwnym razie byłby zobowiązany do zwrotu udzielonego świadczenia w całości wraz z odsetkami. Obecnie jednak, dzięki zmianom wprowadzonym w ramach Tarczy antykryzysowej 2.0 warunek ten obowiązuje jedynie w okresie, na który przyznano dofinansowanie.

• Dofinansowanie wynagrodzeń na podstawie umowy ze starostą i dofinansowanie części kosztów działalności samozatrudnionych

Drugim rodzajem dofinansowania przewidzianego w Tarczy antykryzysowej jest dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek, a także dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności przedsiębiorcy będącego osoba fizyczną, który pracowników nie zatrudnia.

Dofinansowanie zostało przewidziane w sytuacji, gdy mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca doświadcza spadku obrotów rozumianego jako zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym obliczone jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego, za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego. Z powyższego wynika, iż aby skorzystać z dofinansowania działalność gospodarcza musi być prowadzona przynajmniej od roku.

Podobnie jak w przypadku dofinansowania z FGŚP przedsiębiorca, aby skorzystać z dofinansowania nie może zalegać z zobowiązaniami podatkowymi, z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca III kwartału 2019 r. (chyba, że zawarł odpowiednią umowę z ZUS lub urzędem skarbowym) i nie może również spełniać przesłanek do ogłoszenia upadłości.

Dofinansowanie obejmuje część kosztów wynagrodzeń oraz należnych składek. Od samego przedsiębiorcy zależy, czy będzie się on ubiegał o dofinansowanie wynagrodzeń wszystkich pracowników, czy tylko części z nich. Wysokość dofinansowania determinowana jest przez poziom spadku obrotów i może być przyznane:

1. w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w odniesieniu do każdego pracownika – gdy spadek obrotów wyniesie co najmniej 30%;
2. w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 70% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w odniesieniu do każdego pracownika - gdy spadek obrotów wyniesie co najmniej 50%;w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w odniesieniu do każdego pracownika - gdy spadek obrotów wyniesie co najmniej 80%.

Dofinansowanie może zostać przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące licząc od miesiąca złożenia wniosku i będzie wypłacane w okresach miesięcznych po złożeniu oświadczenia o zatrudnianiu pracowników objętych wnioskiem wg stanu na ostatni dzień miesiąca, za który ma być wypłacone dofinansowanie.

Podobnie jak w przypadku dofinansowania z FGŚP w pierwszej wersji Tarczy antykryzysowej przedsiębiorca korzystający z dofinansowania musiał utrzymać w zatrudnieniu pracowników objętych dofinansowaniem przez jego okres i okres mu odpowiadający pod rygorem proporcjonalnego zwrotu dofinansowania, jednak również w tym przypadku wymóg ten ograniczono jedynie do utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową przez okres otrzymania dofinansowania.

Dofinansowanie będzie mogło zostać przyznane zarówno na pracowników, jak i odpowiednio na osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecania, albo które wykonują pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń: emerytalnemu i rentowemu, z wyjątkiem pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną.

W przypadku przedsiębiorcy będącego osoba fizyczną niezatrudniającego pracowników dofinansowanie obejmuje część kosztów prowadzenia działalności i może zostać przyznane, gdy spadek obrotów wywołany epidemią wynosi:

1. co najmniej 30% – dofinansowanie w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
2. co najmniej 50% – dofinansowanie w wysokości 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
3. co najmniej 80% – dofinansowanie w wysokości 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie.

Dofinansowanie takie w ramach tarczy antykryzysowej jest również przyznawane na okres 3 miesięcy od miesiąca złożenia wniosku.

Przedsiębiorca podobnie jak w przypadku dofinansowania wynagrodzeń  będzie zobowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie.

Wnioski o dofinansowanie zarówno wynagrodzeń, jak i kosztów działalności należy składać do powiatowych urzędów pracy w terminie 14 dni od ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy.

Składki na ubezpieczenia w tarczach

W dzisiejszym wpisie przybliżymy jeden z najczęściej komentowanych elementów tzw. Tarczy antykryzysowej wprowadzonej przez rząd w celu wsparcia przedsiębiorców w walce z kryzysem gospodarczym spowodowanym epidemią COVID-19, czyli kwestię zwolnienia przedsiębiorców od opłacania składek ZUS w czasie epidemii.

W pierwszej części dzisiejszego wpisu przybliżymy obowiązujące już przepisy, wskażemy kogo dotyczy zwolnienie, co trzeba zrobić, aby takie zwolnienie uzyskać oraz jakie są jego konsekwencje podatkowe.

W drugiej części zajmiemy się kwestią składek ZUS w procedowanej aktualnie przez polski parlament Tarczy 2.0, która ma poszerzyć grono podmiotów uprawnionych do skorzystania ze zwolnienia.

Tarcza antykryzysowa 1.0

Ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, czyli tzw. Tarczą antykryzysową wprowadzono do tzw. Specustawy o przeciwdziałaniu Covid-19 art. 31zo, który umożliwia zwolnienie przedsiębiorców z nieopłaconych składek ZUS w okresie od 1 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r.

Zwolnienie obejmuje nieopłacone składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych zarówno za osoby prowadzące pozarolniczą działalność, osoby z nimi współpracujące i za pracowników, jak również za osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia i osoby z nimi współpracujące, czyli osoby pracujące na podstawie tzw. umów cywilnoprawnych.

1. płatnik zgłaszający do ubezpieczenia inne osoby

Obecnie obowiązujące przepisy umożliwiają płatnikowi skorzystanie ze zwolnienia jeżeli na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosił on do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 osób, a swoją działalność prowadził już przed dniem 1 lutego 2020 r.

1. płatnik prowadzący pozarolniczą działalność opłacający tylko własne składki

Tarcza 1.0 umożliwia także skorzystanie ze zwolnienia płatnikom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, którzy opłacają składki wyłącznie na własne ubezpieczenia, jeżeli rozpoczęli działalność przed 1 lutego 2020 r. W przypadku takich płatników wprowadzono również dodatkowy warunek, zgodnie z którym ze zwolnienia nie może skorzystać płatnik, który w pierwszym miesiącu, w którym chce uzyskać zwolnienie osiągnął przychód równy lub wyższy 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r., czyli 15 681 zł.

Wniosek o zwolnienie z ZUS

Celem skorzystania ze zwolnienia płatnik musi złożyć odpowiedni wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie później niż do 30 czerwca 2020 r. We wniosku muszą znaleźć się:

• dane płatnika składek;
• imię i nazwisko, nazwę skróconą,
• numer NIP i REGON, a jeżeli nie zostały nadane to nr PESEL lub serię i nr dowodu osobistego albo paszportu,
• adres do korespondencji,
• oświadczenie potwierdzające, iż płatnik nie osiągnął określonego przychodu z działalności,
• inne informacje niezbędne do umorzenia składek;
• podpis wnioskodawcy.

Oświadczenie o przychodzie, o którym mowa powyżej jest składane pod rygorem odpowiedzialności i karnej i konieczne jest umieszczenie w nim klauzuli o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”

Obowiązki rozliczeniowe

Należy również pamiętać, iż możliwość skorzystania ze zwolnienia nie zwalnia płatnika z obowiązku przesyłania do ZUS deklaracji rozliczeniowych lub imiennych raportów miesięcznych na zasadach określonych w ustawie o ubezpieczeniach społecznych. ZUS zwalnia z konieczności opłacenia składek w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia przesłania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych należnych za ostatni z miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie.

Maksymalna wysokość zwolnienia

Przepisy Tarczy antykryzysowej nie przewidują ograniczeń wysokości składek w przypadku płatników zgłaszających do ubezpieczenia innych ubezpieczonych.

W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących wysokość zwolnienia została w przepisach ograniczona do wysokości składek obliczanych od najniżej podstawy wymiaru tych składek.

Inna pomoc w ramach tarczy antykryzysowej

Z przepisów wprowadzających zwolnienie ze składek nie wynika, aby skorzystanie z możliwości zwolnienia ze składek była zależna od korzystania z innych form pomocy w ramach Tarczy antykryzysowej. W związku z powyższym należy stanąć na stanowisku, iż płatnik może skorzystać ze zwolnienia, nawet jeżeli korzysta z innych form pomocy przewidzianych w tarczy.

Wykluczenie płatników znajdujących się w „trudnej sytuacji”

Choć, nie wynika to z treści samej ustawy, to ZUS odwołując się do przepisów unijnych wskazuje, iż ze zwolnienia nie mogą również korzystać firmy, które znajdowały się w trudnej sytuacji w grudniu 2019 r. i nie regulowały należności, w tym składek pobieranych przez ZUS. Informacja została podana na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych bez podania konkretnej podstawy prawnej. W komunikacie zamieszczonym na oficjalnym koncie ZUS na Twitterze wskazano, iż mowa tu o przedsiębiorcach, którzy na dzień 31 grudnia 2019 r. zalegali ze składkami za okres dłuższy niż 12 miesięcy.

Składki w praktyce i możliwość odwołania

Należy zauważyć, iż wszelkie przeprowadzone obecnie analizy dotyczące zwolnienia ze składek opierane są na samej treści przepisów. Nie ma obecnie możliwości odwołania się do praktyki ZUS w tej materii. Nie można wykluczyć, iż w lipcu 2020 r. nastąpi wysyp decyzji ZUS odmawiających umorzenia zaległych składek ZUS. W przypadku decyzji odmownej Tarcza przewiduje możliwość wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy do Prezesa ZUS w terminie 14 dni od otrzymania decyzji odmownej.

Konsekwencje podatkowe

Niestety, zwolnienie z obowiązku opłacania ZUS nie będzie tak korzystne dla przedsiębiorców, jak mogło się wydawać, z uwagi na powiązane z nim konsekwencje podatkowe.

Brak zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) odnośnie możliwości odliczenia składek opłaconych powoduje, iż płatnik korzystający ze zwolnienia w zakresie składek nieopłaconych nie może skorzystać z ulgi przewidzianej w ustawie o PIT. Brak możliwości odliczenia nieopłaconych składek (z uwagi na skorzystanie ze zwolnienia) może wpłynąć na zwiększenie miesięcznej zaliczki na podatek PIT, co u niektórych przedsiębiorców istotnie ograniczy korzyści związane ze zwolnieniem z konieczności opłacania składek ZUS, przewidzianym w Tarczy antykryzysowej.

Tarcza antykryzysowa 2.0

Projekt Tarczy 2.0, czyli ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 przewiduje rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do skorzystania ze zwolnienia od składek ZUS.

Według projektu ustawa ma umożliwić skorzystanie ze zwolnienia również płatnikom, którzy na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosili do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych. W przypadku tych przedsiębiorców należy jednak zwrócić uwagę, iż przewidywane zwolnienie ma dotyczyć jedynie 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności z tytułu składek.

W przypadku tych płatników również ustanowiono warunek prowadzenia działalności przed dniem 1 lutego 2020 r.

Dodatkowo zwolnienie ma również przysługiwać spółdzielniom socjalnym zgłoszonym jako płatnik składek przed dniem 1 lutego 2020 r.

Projekt ustawy rozjaśnia również nieco kwestię obliczania liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia przesądzając, iż do ich liczby nie należy zaliczać ubezpieczonych będących pracownikami młodocianymi, zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego.

W ramach Kancelarii WSKP przygotowaliśmy specjalną ofertę dla przedsiębiorców, szukających wsparcia w zakresie Tarczy antykryzysowej.
Szczegółowe informacje dostępne są w zakładce: https://wskp.pl/tarcza-antykryzysowa/
W razie gdyby mieli Państwo jakiekolwiek pytania zapraszamy do kontaktu.

W związku ze znacznym ograniczeniem możliwości działania przedsiębiorców w wielu sektorach i w obliczu kryzysu gospodarczego spowodowanego przez epidemię koronawirusa polski rząd przygotował projekt zmian w obowiązujących przepisach mający w założeniu załagodzić skutki wspomnianego kryzysu i umożliwić kontynuacje działalności przedsiębiorcom, którzy najbardziej ucierpią w wyniku epidemii.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw  trafił 27 marca 2020 pod obrady Sejmu, a według założeń Rady Ministrów powinien zacząć obowiązywać od 1 kwietnia 2020 r, dalej w tekście jako „Projekt Ustawy”.

Jako, że projekt ten jest bardzo rozbudowanym dokumentem nie sposób przedstawić wszystkich jego założeń w jednym wpisie. W związku z powyższym poniżej przedstawimy szczegóły i część postanowień Projektu Ustawy, które najprawdopodobniej wywrą największy wpływ na Państwa działalność w najbliższych miesiącach.

Zmiany w zakresie zwolnienia ze składek ZUS

 Zdaniem rządu jednymi z podmiotów, które są najbardziej narażone na skutki obecnego kryzysu gospodarczego są osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą oraz małe przedsiębiorstwa, których mogą mieć problem z utrzymaniem poziomu zatrudnienia. Dlatego dla tych podmiotów w najnowszej regulacji przewidziano zwolnienie z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na ubezpieczenie zdrowotne na czas 3 miesięcy. Zwolnienie obejmie firmy jednoosobowe oraz przedsiębiorców zatrudniających do 9 osób ubezpieczonych. Warunkiem, który umożliwia skorzystanie ze zwolnienia jest prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 lutego 2020 r.

Komu i kiedy przysługuje zwolnienie z płacenia składek ZUS w efekcie epidemii?

W przypadku osób opłacających składki wyłącznie za siebie, zwolnienie przysługuje, jeżeli przychód z prowadzonej działalności nie przekroczył 300% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2020 r., tj. 5 227 zł. x 300% = 15 681 zł.

Zwolnienie ma objąć 3 miesiące: marzec, kwiecień i maj, co oznacza, iż składek nie trzeba płacić w kwietniu, maju i czerwcu. Zwolnienie ma polegać na umarzaniu należności za wskazane miesiąc, przez co okres ten będzie zaliczany w prawie do renty oraz w wysokości przyszłej emerytury.

W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, podlegających dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, które opłaciły składkę na ubezpieczenie chorobowe w marcu 2020 r., ma zostać przyjęta zasadę ciągłości ubezpieczenia, ze względu na zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, co oznacza, że takie osoby zachowują prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego w przypadku zaistnienia określonego ryzyka. Podobne zresztą rozwiązania odnoszą się do ubezpieczeń zdrowotnych.

Proponowane przepisy przewidują ponadto, iż w przypadku przeciągającej się epidemii okres zwolnienia może zostać przedłużony poprzez odpowiednie rozporządzenie Rady Ministrów.

Świadczenie postojowe dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych

W Projekcie Ustawy jako jeden z instrumentów, które maja wspomóc przedsiębiorców w dobie kryzysu i uchronić ich od upadłości zaproponowano tzw. świadczenie postojowe. Ma być to jednorazowa wypłata przeznaczona dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz dla osób wykonujących prace na podstawie umów cywilnoprawnych.

Takie świadczenie ma wynieść 80% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r., tj. 2080 zł i nie podlegać oskładkowaniu i opodatkowaniu. Uprawnienie do uzyskania takiego świadczenia ma jednak przysługiwać tylko tym osobom, które nie posiadają innego tytułu do ubezpieczeń społecznych.

Prawo do świadczenia ma przysługiwać z tytułu przestoju ekonomicznego spowodowanego wystąpieniem zagrożenia epidemicznego, które trwało co najmniej 30 dni przed miesiącem, w którym osoba uprawniona składa wniosek o przyznanie świadczenia.

Uzyskanie prawa do świadczenia postojowego jest jednak uzależnione od spełnienia kilku dodatkowych warunków. Jednym z nich jest kryterium przychodowe, wedle którego świadczenie nie będzie przysługiwało osobom, które w miesiącu poprzedzającym złożenie wnioski osiągnęły przychód równy lub przewyższający 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r., tj. 15 681 zł. Świadczenie będzie natomiast przysługiwać, jeśli przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności przed 1 marca 2020 r. i nie zawiesił działalności gospodarczej, a jego przychód z prowadzenia tej działalności w stosunku do poprzedniego miesiąca kalendarzowego uległ obniżeniu o co najmniej 15%.

Prowadzący działalność gospodarczą, dla których mają zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i którzy korzystali ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług będą mieli prawo do świadczenia postojowego w wysokości 50% najniższego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r., ze względu na brak możliwości weryfikacji osiąganego przychodu.

Osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. umów zlecenia i umowy o dzieło będą miały prawo do świadczenia postojowego, jeśli ich umowa została zawarta przed dniem 1 lutego 2020 r. Świadczenie będzie przysługiwać, jeżeli wynagrodzenie z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej wynosi co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r. albo jeżeli ich zleceniodawca nie uzyskał pomocy na wypłatę wynagrodzeń w ramach rozwiązań związanych z przeciwdziałaniem skutkom gospodarczym wywołanych COVID-19. Wysokość świadczenia ma nie być uzależniona od wysokości wynagrodzenia przewidzianego w umowie cywilnoprawnej, jak również faktycznej wypłaty wynagrodzenia za ograniczone wykonanie umowy. W każdym przypadku wysokość wypłacanego im świadczenia ma wynosić 80% minimalnego wynagrodzenia. Podmiotem odpowiedzialnym za wypłatę świadczenia będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który będzie jej dokonywał na podstawie wniosku zainteresowanego.

Pożyczka dla mikroprzedsiębiorców

Projekt Ustawy przewiduje dodatkowe wsparcie finansowe dla mikroprzedsiębiorców, które dodatkowo ma sprzyjać utrzymaniu poziomu zatrudnienia w tych najmniejszych przedsiębiorstwach

Jeżeli mikroprzedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą przed dniem 1 marca 2020 r. to może ubiegać się o udzielenie mu pożyczki ze środków Funduszu Pracy do wysokości 5 tys. zł na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Pożyczka będzie miała stałe oprocentowanie wynoszące 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez NBP w skali roku. Spłatę pożyczki będzie można rozpocząć po 6 – miesięcznym okresie karencji.

Celem pożyczki ma być pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności mikroprzedsiębiorców, a jej dodatkowym atutem ma być fakt, iż będzie ona ulegała umorzeniu wraz z odsetkami pod warunkiem, iż mikroprzedsiębiorca w okresie 3 miesięcy od jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r.

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i kosztów prowadzenia działalności przez samozatrudnionych

Kolejnym proponowanym w Projekcie Ustawy sposobem na walkę z kryzysem jest dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek, a także dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności przedsiębiorcy będącego osoba fizyczną, który pracowników nie zatrudnia.

Dofinansowanie zostało przewidziane w sytuacji, gdy przedsiębiorca doświadcza spadku obrotów rozumianego jako zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym obliczone jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego.

Dofinansowanie ma obejmować część kosztów wynagrodzeń oraz należnych składek. Od samego przedsiębiorcy zależy, czy będzie się on ubiegał o dofinansowanie wynagrodzeń wszystkich pracowników, czy tylko części z nich. Wysokość dofinansowania determinowana jest przez poziom spadku obrotów i może być przyznane:

• w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w odniesieniu do każdego pracownika – gdy spadek obrotów wyniesie co najmniej 30%;

• w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w odniesieniu do każdego pracownika - gdy spadek obrotów wyniesie co najmniej 50%;

• w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w odniesieniu do każdego pracownika - gdy spadek obrotów wyniesie co najmniej 80%.

Dofinansowanie może zostać przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące i będzie wypłacane w okresach miesięcznych po złożeniu oświadczenia o zatrudnianiu pracowników wg stanu na ostatni dzień miesiąca, za który ma być wypłacone dofinansowanie.

Przedsiębiorca korzystający z dofinansowania musi utrzymać w zatrudnieniu pracowników objętych dofinansowaniem przez jego okres i okres mu odpowiadający pod rygorem proporcjonalnego zwrotu dofinansowania.

Dofinansowanie będzie mogło zostać przyznane zarówno na pracowników, jak i odpowiednio na osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecania, albo które wykonują pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń: emerytalnemu i rentowemu, z wyjątkiem pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną.

Dofinansowanie dla przedsiębiorcy będącego osoba fizyczną niezatrudniającego pracowników obejmuje część kosztów prowadzenia działalności i może zostać przyznane, gdy spadek obrotów wynosi:

• co najmniej 30% – w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
• co najmniej 50% – w wysokości 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
• co najmniej 80% – w wysokości 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie.

Przedsiębiorca będzie obowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie, zaś w przypadku niewywiązania się z tego warunku będzie obowiązany do zwrotu otrzymanego dofinansowania w kwocie proporcjonalnej do okresu nieprowadzenia działalności gospodarczej.

Wnioski o dofinansowanie zarówno wynagrodzeń, jak i kosztów działalności należy składać do powiatowych urzędów pracy w terminie 14 dni od ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy.

Możliwość uwzględnienia przez banki trudnej sytuacji podmiotów z sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw

Kolejnym rozwiązaniem w tarczy antykryzysowej mającym wspomóc mikro, małych i średnich przedsiębiorców ma być możliwość renegocjacji warunków finansowania wziętych przez nie kredytów i pożyczek. W ramach zmienionych przepisów banki mają uzyskać możliwość modyfikacji (w tym przedłużenia i odnowienia) warunków finansowań kredytów udzielonych mikroprzedsiębiorcy, małemu lub średniemu przedsiębiorcy niezależnie od regulacji wynikających z przepisów ustawy Prawo bankowe. Celem wprowadzenia takiej możliwości jest chęć ochrony takich przedsiębiorców w okresie ograniczenia działalności spowodowanej epidemią, co przy okazji ma wpłynąć na utrzymanie możliwości regulowania bieżących zobowiązań wobec kontrahentów pozostających w stosunkach gospodarczych z danym przedsiębiorcą.

Wszelkie modyfikacje mają być przeprowadzane w ramach uzgodnień między bankiem, a przedsiębiorcą. Modyfikacja w założeniu Projektu Ustawy nie może pogarszać sytuacji kredytobiorcy, a wprowadzenie omawianych regulacji ma jedynie zapewnić większą elastyczność bankom do podejmowania działań na korzyść kredytobiorców.

Wskazane rozwiązanie może być jednak zastosowane tylko do kredytobiorców, którzy mieli zawarte z bankiem umowy w dniu wejścia w życie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, tj. 8 marca 2020 r., a zmiana warunków kredytu lub pożyczki jest uzasadniona oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy dokonaną przez bank nie wcześniej niż w dniu 30 września 2019 r.

Zmiany w ustawie Kodeks spółek handlowych

W nowej regulacji przewidziano również zmiany w ustawie Kodeks spółek handlowych, które w założeniu twórców Projektu Ustawy mają zapobiegać paraliżowi decyzyjnemu w spółkach handlowych funkcjonujących w polskiej gospodarce (spółka jawna, spółka z o.o., spółka komandytowa) powodowanemu przez izolację społeczeństwa.

Projekt Ustawy zakłada wprowadzenie możliwości odbywania posiedzeń zarządów i rad nadzorczych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych z wykorzystaniem najnowszych technologii, czyli w trybie telekonferencji lub wideokonferencji.

W myśl proponowanych przepisów rady nadzorcze, a także zarządy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych będą mogły podejmować uchwały w trybie pisemnym lub za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, bez konieczności zawarcia w umowie spółki lub jej statucie odpowiedniego upoważnienia, przy czym możliwe jest przyjęcie odmiennych regulacji przez spółki w ich umowach lub statutach.

W nowych przepisach ma również zostać usunięty zakaz podejmowania uchwał w trybie pisemnym lub za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, w przypadku gdy dotyczyły one wyborów przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady nadzorczej, powołania zarządu oraz odwołania i zawieszania w czynnościach tych osób.

Tak jak już wspomniano na wstępie dzisiejszego wpisu w związku z obszernością Projektu Ustawy w jednym wpisie nie sposób wskazać, a co dopiero omówić wszystkich zmian proponowanych przez Radę Ministrów w tej tzw. tarczy antykryzysowej.

W związku z tym w najbliższym czasie zachęcamy do dalszego śledzenia naszej strony, na której pojawiać się będą kolejne wpisy omawiające dalsze, wprowadzane w ramach „tarczy” rozwiązania, które w założeniu mają przynieść pomoc przedsiębiorcom w przetrwaniu kryzysu.