Wróblewska - Stawowy

Zapraszamy Cię do lektury kolejnego wpisu z cyklu RODO dla przedsiębiorców. Wykorzystując nasze doświadczenie w doradzaniu przedsiębiorcom chcemy udzielić Ci kilku praktycznych wskazówek jak krok po kroku poruszać się w regulacjach rozporządzenia, w jaki sposób  tworzyć przejrzystą
i kompletną dokumentację oraz jakie standardy ochrony zapewniać swoim klientom. W dzisiejszym wpisie skoncentrujemy się na kwestiach z pogranicza ochrony danych osobowych i e- commerce. Jeśli więc prowadzisz sklep internetowy lub dopiero planujesz ruszyć ze sprzedażą on-line- ten wpis jest właśnie dla Ciebie!

1. RODO w sieci. Nie daj się złapać.

Podczas gdy firmy masowo przenoszą swoją działalność do internetu, a konsumenci coraz chętniej korzystają z bezpiecznych zakupów on-line musisz uświadomić sobie jak wiele operacji na danych  osobowych przeprowadzasz jako administrator danych przy transakcjach na odległość. (dowiedz się czy jesteś administratorem danych osobowych z naszego poprzedniego wpisu →  RODO dla przedsiębiorców w pytaniach i odpowiedziach.

2. Twoje obowiązki.

RODO nakłada na administratora danych osobowych (ADO) mnóstwo wymogów począwszy od obowiązków względem, osób których dane przetwarza, po czynności, które musi wykonać wobec organu nadzorczego. Z punktu widzenia działalności w internecie te pierwsze wydają się niezwykle istotne. Warto wspomnieć tylko, że obowiązki wobec organu nadzorczego polegają głównie na zgłaszaniu naruszeń ochrony danych osobowych, co nie ulega wątpliwości – również w branży e-commerce – zdarza się. Na wszelki wypadek przygotuj więc procedurę ewidencjonowania naruszeń
i miej pod ręką wzór raportu z naruszeń danych osobowych. Wychodzimy z założenia, że lepiej jest zapobiegać naruszeniom przez świadome i staranne przetwarzanie danych niż brać odpowiedzialność za niekontrolowany ich wyciek lub utratę. Jeśli jednak taki incydent zdarzy się w Twojej firmie w ciągu 72 godzin musisz podjąć decyzję czy zgłaszasz naruszenie do Prezesa UODO, czy nie. Formularze do  zgłoszeń znajdziesz na stronie UODO pod linkiem: https://uodo.gov.pl/pl/134/233.

Art. 24 i następne RODO, stanowią, że jako administrator jesteś zobowiązany:

• wdrażać odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, aby przetwarzanie danych osobowych odbywało się zgodnie z przepisami RODO
• wykazać, że proces przetwarzania danych osobowych jest
  zgodny z przepisami RODO (najczęściej za pomocą kodeksów postępowania i mechanizmów certyfikacji)
• wdrażać odpowiednie polityki ochrony danych;
• chronić dane w tzw. „fazie projektowania” (wstępnej) przetwarzając je tylko w zakresie niezbędnym dla konkretnego celu przetwarzania;
• prowadzić dokumentację opisującą sposób, cele i środki przetwarzania danych;
• zapewnić kontrolę nad tym, jakie dane osobowe, kiedy, komu i w jakim celu powierzasz;
• zapewnić, że do przetwarzania danych mogą być dopuszczone wyłącznie osoby posiadające odpowiednie upoważnienie i że przetwarzają dane wyłącznie na Twoje polecenie;
• szkolić osoby, które mają dostęp do danych i uświadamiać je zakresie bezpieczeństwa danych;
• prowadzić rejestr osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych;
• poinformować osoby, których dane dotyczą o prawach które im przysługują, o adresie swojej siedziby, celu zbierania i przetwarzania danych i o dalszych podmiotach, którym powierzasz ich dane (tzw. obowiązek informacyjny);
• współpracować z organem nadzorczym (w zakresie wcześniej wspomnianych naruszeń bezpieczeństwa danych)
• zawiadomić podmioty, których dane osobowe zostały naruszone: bez zbędnej zwłoki, jasnym i prostym językiem, opisując charakter naruszenia i środki przez Ciebie poczynione;
• przeprowadzić analizy ryzyka oraz w razie konieczności opracować oceny skutków naruszeń;

3. Wymagane dokumenty

Wiesz już, że ciąży na Tobie bardzo wiele obowiązków i zapewne zastanawiasz się jak zapewnić
w swoim sklepie internetowym bezpieczne przetwarzanie danych osobowych? Wskazówek dostarcza już sama treść rozporządzenia, gdyż przykładowy wykaz środków ujęty został w art. 32 RODO i zalicza się do nich:

• pseudonimizację i szyfrowanie danych osobowych;
• zdolność do ciągłego zapewnienia poufności, integralności, dostępności i odporności systemów i usług przetwarzania;
• zdolność do szybkiego przywrócenia dostępności danych osobowych i dostępu do nich w razie incydentu fizycznego lub technicznego;
• regularne testowanie, mierzenie i ocenianie skuteczności środków technicznych
  i organizacyjnych mających zapewnić bezpieczeństwo przetwarzania.

Analiza ryzyka

Aby ustalić, czy stopień bezpieczeństwa przetwarzania danych jest odpowiedni, radzimy Ci przeprowadzić analizę ryzyka. Zastanów się w jaki sposób przetwarzane przez Ciebie dane mogą zostać narażone na dostęp nieuprawnionych osób i stwórz prostą tabelę, w której opiszesz na czym polega każdy z możliwych incydentów i ile trwać może niechciana ekspozycja danych.

Rejestr przetwarzania

Ogromne znaczenie dla ochrony danych osobowych ma również tzw. rejestr przetwarzania.  Po pierwsze uświadom sobie w jakich sytuacjach przetwarzasz dane osobowe swoich klientów bądź użytkowników, następnie sprecyzuj jakie dane osobowe przetwarzasz w ramach tych operacji (o tym jakie czynności obejmuje przetwarzanie i co rozumieć pod pojęciem „dane osobowe” przeczytasz w naszym poprzednim wpisie o RODO dla firm.

W Twoim rejestrze zgodnie z art. 30 RODO muszą znaleźć się następujące informacje:

1. imię i nazwisko oraz dane kontaktowe administratora (jeśli prowadzisz np. jednoosobową działalność gospodarczą podaj swoje dane, jeśli działasz w formie spółki pamiętaj, że to ona jest administratorem danych osobowych);
2. cele przetwarzania danych (np. zakładanie konta przez klienta, podawanie e-maila do newslettera, realizowanie i wysyłka zamówień, wystawianie faktur, informowanie klientów o konkursach czy promocjach);
3. kategorie osób, których dane są przetwarzane oraz kategorie danych (np. klienci posiadający konto w Twoim sklepie: imię, nazwisko, e-mail, realizowanie i wysyłka zamówień: imię, nazwisko, e-mail, adres zamieszkania, numer telefonu);
4. kategorie odbiorców, którym dane zostaną ujawnione (tutaj najczęściej będzie brak, bo przecież nie masz zamiaru ujawniać nikomu danych);
5. informacje o ewentualnym przekazywaniu danych do państwa trzeciego i podanie jego nazwy;
6. jeżeli jest to możliwe, planowany termin usunięcia danych osobowych (np. usuniecie danych klienta, który dokonał zakupu bez zakładania konta, rezygnacja z otrzymywania newslettera)
7. jeżeli jest to możliwe ogólny opis technicznych i organizacyjnych środków bezpieczeństwa (np. dostęp do komputera i danych zabezpieczony hasłem, określenie sposobu weryfikacji, certyfikat SSL dla domeny, ochrona antywirusowa na komputerze).

Zwolnione z obowiązku prowadzenia rejestru mogą być podmioty, które przetwarzają dane w sposób sporadyczny, sklepy internetowe jednak nie mogą być zaliczone do takich podmiotów.

Umowa powierzenia

Przepisy RODO szczególną uwagę przywiązują do podmiotów, które w imieniu administratora przetwarzają dane osobowe. Przykładem podmiotu przetwarzającego będzie np. firma kurierska, która dostarcza Twoje towary do klientów lub firma księgująca przelewy. Pamiętaj, że podmiot przetwarzający działa w Twoim imieniu na podstawie umowy. RODO dopuszcza zawarcie umowy również w formie elektronicznej. Umowa musi określać przedmiot i czas trwania przetwarzania, jego charakter i cel. Aby kontrolować przepływ danych między Tobą, a Twoimi kontrahentami stwórz wykaz wszystkich podmiotów, którym powierzasz przetwarzanie danych wraz z opisem celu, dla którego do tego przetwarzania dochodzi, charakteru powierzenia i czasu. Zwróć uwagę czy podmioty, którym powierzasz dane, zapewniają stosowanie odpowiednich środków ochrony danych osobowych. Bez względu na wszystko  jesteś odpowiedzialny za dane, które powierzasz swoim kontrahentom.

Polityka prywatności

Na koniec kilka słów o polityce prywatności.  Polityka prywatności to dokument, który powinien znaleźć się na stronie internetowej każdego podmiotu, który przetwarza dane osobowe. Za pomocą polityki prywatności dopełniasz obowiązku informacyjnego, który nakłada na Ciebie treść RODO. Dokument powinien więc zawierać wszystkie informacje o sposobie zbierania i przetwarzania danych osobowych za pośrednictwem Twojej strony internetowej. Rozważ umieszczenie polityki prywatności w widocznym i łatwo dostępnym dla użytkownika miejscu  np. w postaci linku w stopce.  Ponadto, polityka prywatności to miejsce na poinformowanie Twoich użytkowników, że zbierasz  pliki cookies czyli tzw. „ciasteczka” – pamiętaj, że na administratorze bezwzględnie spoczywa wymóg uzyskania zgody użytkownika w tym zakreise. Jeśli używasz Google Analytics, Pixela Facebooka, różnego rodzaju wtyczek w tym społecznościowych czy narzędzi do powiadomień „push” informacja o tym również powinna znaleźć się w treści polityki prywatności.

Bezpieczne przetwarzanie danych osobowych osiągniesz wyłącznie dzięki starannej procedurze wdrożenia RODO i systematycznej, przejrzystej dokumentacji. Jeśli potrzebujesz pomocy w stworzeniu formularzy i wzorów, dostosowanych do prowadzonej przez Ciebie działalności skontaktuj się z nami!

Zapraszamy do śledzenia kolejnego wpisu, w którym poruszymy między innymi kwestie monitoringu w miejscu pracy, klauzul rekrutacyjnych, wykorzystywaniu wizerunku pracownika, upoważnieniach do przetwarzania danych i inne, na które warto zwrócić uwagę stosując RODO w zatrudnieniu.

Dzisiejszy artykuł rozpoczyna cykl wpisów „RODO dla przedsiębiorców w pytaniach i odpowiedziach”, który będziesz mógł na bieżąco śledzić na naszym blogu. W oparciu o nasze doświadczenie zachęcamy Ciebie do zgłębienia swojej wiedzy z zakresu stosowania przepisów RODO w twojej firmie.

Choć od wejścia w życie RODO upłynęły już niespełna 3 lata wydaje się, że wszechobecny niepokój  przed złamaniem przepisów o ochronie danych osobowych paraliżuje funkcjonowanie wielu przedsiębiorstw. Wątpliwości mnożą się w nieskończoność, gdy przedsiębiorca chce uruchomić stronę internetową, przeprowadzić rekrutację kandydatów na nowe stanowisko czy zainstalować system monitoringu wizyjnego w miejscu pracy.

1. Od przystępnej teorii do praktyki

RODO czyli Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych, w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE.

Tekst rozporządzenia obowiązuje na terenie całej Unii Europejskiej. Każda forma działalności związana z przetwarzaniem danych osobowych osób przebywających w Polsce będzie pociągać za sobą obowiązek zastosowania nie tylko RODO, ale także krajowych przepisów wdrażających RODO w polskim systemie prawnym. Ponadto, podmiot przetwarzający dane osobowe i tak będzie musiał stosować przepisy RODO, o ile oferuje towary i usługi na terenie UE. Tym sposobem zagraniczny przedsiębiorca przebywający na terytorium Polski, korzystający z usług np. operatora internetowego, który nie ma w Polsce siedziby czy oddziału może domagać się ochrony na podstawie RODO jeśli usługa, z której korzysta jest dostępna w języku polskim i można zapłacić za nią w polskiej walucie. Eksterytorialność RODO wiązać się będzie z koniecznością spełnienia wielu nowych obowiązków przez podmioty, które wcześniej mogły uniknąć stosowania unijnych przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych. Ceną za ujednolicenie procedur jest obszerne ujmowanie zagadnień w tym posługiwanie się wieloma pojęciami. Doprecyzowanie przynajmniej tych zasadniczych ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowego stosowania polityki ochrony danych osobowych w Twojej firmie.

Które z pojęć powinnaś/powinieneś znać? Najistotniejsze dla regulacji pojęcia zostały zdefiniowane w art. 4 RODO, a w części też doprecyzowane w preambule do RODO. Chodzi w szczególności o pojęcie danych osobowych, danych osobowych szczególnej kategorii, administratora danych osobowych, przetwarzania danych oraz podmiotu przetwarzającego dane. Dane osobowe mogą przybierać różną formę, począwszy od identyfikatorów takich jak imię i nazwisko, numerów identyfikacyjnych takich jak PESEL, wykazów informacji zawierających dane, po zdjęcia, filmy czy dane biometryczne (np. odciski linii papilarnych, głos, pismo). Zawsze muszą być to informacje, które dotyczą osoby fizycznej, bądź pozwalają na jej identyfikację. Warto pamiętać, że katalog danych osobowych szczególnej kategorii tzw. danych wrażliwych (w odróżnieniu od katalogu danych osobowych) jest katalogiem zamkniętym.

Podmiotem odpowiedzialnym za zgodne z przepisami prawa przetwarzanie danych osobowych jest tzw. administrator danych osobowych. Zgodnie z RODO administratorem danych osobowych nie jest osoba, która przetwarza dane w celach osobistych lub domowych.  Czy jesteś administratorem? Jeśli decydujesz o celach i sposobach przetwarzania danych osobowych z pewnością tak. Przedsiębiorca zawsze jest administratorem danych osobowych wykorzystywanych w zakresie prowadzonej przez siebie działalności. W przypadku osób fizycznych kwestia jest jednoznaczna,
zaś w przypadku osób prawnych administratorem danych będzie zawsze spółka, a nie jej organ, czy konkretna osoba w nim zasiadająca.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się czy jako administrator dopełniasz wszystkich obowiązków jakie nakłada na Ciebie RODO zapraszamy do naszych kolejnych wpisów.

Prawodawca unijny przewidział sytuację, w której administrator upoważni do przetwarzania danych osobowych w jego imieniu inny podmiot. Jeśli administrator nie będzie sam przetwarzał danych, których jest administratorem, zleci to tzw. podmiotowi przetwarzającemu. Podmiot taki nie jest zatem administratorem danych, jeśli przetwarza dane w imieniu administratora, ale tylko wykonawcą zlecenia. Podmiot przetwarzający dane osobowe powinien przetwarzać je na podstawie pisemnej zgody administratora. Przepisy RODO nie wymagają, aby przetwarzanie odbywało się na podstawie odrębnie zawartej umowy powierzenia. Można więc umieścić warunki przetwarzania danych bezpośrednio w umowie zawieranej z kontrahentem.

Sama definicja przetwarzania danych zawarta w art. 4 pkt 2 RODO polega na przykładowym wyliczeniu działań na danych osobowych zwłaszcza takich jak zbieranie, przechowywanie, adaptowanie, modyfikowanie, rozpowszechnianie, usuwanie. Proces przetwarzania danych może obejmować jedną albo więcej operacji oznacza to, że wykonanie nawet jednej operacji na danych będzie oznaczało ich  przetwarzanie.

Odpowiedzi na pytania jak prawidłowo przetwarzać i przechowywać dane osobowe oraz jak trwale je usunąć znajdziesz w kolejnych artykułach.

2. Czy musisz wdrożyć RODO w swojej firmie?

Uruchamiasz swój sklep internetowy, pozyskujesz nowych klientów, rozpoczynasz współpracę
z firmą kurierską, przeprowadzasz rozmowy kwalifikacyjne i zatrudniasz nowych pracowników,
w końcu montujesz system monitoringu wizyjnego. To jak wiele danych osobowych napływa do Ciebie podczas tych działań zależy od zakresu Twojej działalności i zawsze musi zostać zabezpieczone przez ich przejrzyste gromadzenie i rzetelne przechowywanie. Krótko mówiąc, każdy przedsiębiorca, który chce legalnie sprzedawać produkty lub świadczyć usługi obywatelom UE musi stosować się do przepisów RODO. Do RODO muszą stosować się również osoby, które wprawdzie nie prowadzą działalności gospodarczej, ale przetwarzanie danych odbywa się w związku z jakąś ich zorganizowaną aktywnością, np. blogerzy internetowi wysyłający newslettery.

Oprócz oczywistych obowiązków administratora danych osobowych, których temat poruszymy
w następnym wpisie warto zadbać także o szczegóły: stopkę e-mail z klauzulą informacyjną, upoważnienia dla pracowników do przetwarzania danych osobowych, analizę ryzyka naruszenia danych osobowych w Twojej firmie czy zbiór zasad wewnętrznej procedury postępowania w przypadku ich naruszenia. Jeśli zatrudniasz pracowników warto rozważyć także przeprowadzenie szkolenia z zakresu RODO.

3. Skuteczne, proporcjonalne i odstraszające - czy warto się bać?

Mowa oczywiście o administracyjnych karach pieniężnych nakładanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Bać się z pewnością nie warto, opłaca się jednak uważać.
Z naciskiem na „opłaca” ponieważ kary sięgają wysokości 20 mln EUR, a w przypadku przedsiębiorstwa (w rozumieniu art. 101 i 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) –  w wysokości do 4 % jego całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego.  Kwota może przyprawić o zawrót głowy, dlatego lepiej upewnić się, czy wszystkie operacje na danych osobowych przebiegają właściwie. Jeśli potrzebujesz porady prawnej bądź planujesz wdrożyć politykę RODO w swojej firmie skorzystaj z naszego doświadczenia.

Zapraszamy do śledzenia kolejnych wpisów, w których znajdą się między innymi praktyczne wskazówki na temat „RODO w miejscu pracy” oraz „RODO od B2B po sklep internetowy”.

Upewnij się, czy wszystkie operacje na danych osobowych w twojej firmie przebiegają właściwie. Jeśli potrzebujesz porady prawnej bądź planujesz wdrożyć politykę RODO zapraszamy do kontaktu!

Jeżeli zastanawiasz się nad transakcją kupna lub najmu nieruchomości pierwszym krokiem jaki powinieneś zrobić to przeanalizować i sprawdzić dane zawarte w księdze wieczystej. Jest to jednak baza wiadomości, która nie daje pełnego oglądu. Aby skutecznie zabezpieczyć swoją transakcję należy w jak najszerszym zakresie sprawdzić stan prawny nieruchomości. W takich momentach warto skorzystać z usługi prawników, którzy przeanalizują wszelkie informacje oraz dokumenty uzyskane od organów administracji publicznej i wskażą na co warto zwrócić uwagę w konkretnej sytuacji.

Analiza stanu prawnego wykonana przez kancelarię prawną rozwieje nasze wątpliwości np. w zagadnieniu związanym ze zjazdem do drogi publicznej nad których pochylimy się w dzisiejszym wpisie.

Przed zakupem nieruchomości warto sprawdzić czy taki zjazd istnieje i czy jest zgodny z aktualnym stanem prawnym. Jeżeli zakupiona działka nie będzie posiadała zjazdu lub będzie on niezgodny z przepisami to właśnie w gestii inwestora będzie leżała budowa, bądź ewentualna przebudowa zjazdu do drogi co automatycznie namnażać może kosztów związanych z inwestycją.

Czym jest zjazd na działkę?

Zgodnie z ustawą o drogach publicznych zjazd to połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Wymagania techniczne dotyczące zjazdu do drogi publicznej

Zgodnie z treścią § 78 ust. 2 rozporządzenia zjazd publiczny powinien spełniać następujące wymagania techniczne:

1) szerokość całkowita, mierzona prostopadle do osi zjazdu, nie mniejsza niż 5,00 m, w tym:

1. szerokość jezdni, bez uwzględnienia wyokrągleń, o których mowa w pkt 2 - nie mniejsza niż 3,50 m i nie większa niż szerokość jezdni na drodze, mierzona prostopadle do osi jezdni w miejscu jej przecięcia z osią zjazdu,
2. szerokość obustronnych poboczy - nie mniejsza niż 0,75 m każde;

2) przecięcie krawędzi jezdni zjazdu i drogi wyokrąglone łukiem kołowym o promieniu nie mniejszym niż 5,00 m, wyłącznie dla projektowanych relacji skrętnych;

3) pochylenie podłużne zjazdu dostosowane do ukształtowania elementów drogi, które ten zjazd przecina, jednak nie większe niż 5,0%;

4) nawierzchnia:

1. jezdni - twarda ulepszona,
2. poboczy - co najmniej gruntowa ulepszona;

5) połączenie zjazdu z drogą wykonane zgodnie z § 113 ust. 1, 3-5, 9 i 10 Rozporządzenia.

Zjazd publiczny sytuuje się zgodnie z warunkami określonymi w § 113 ust. 7 oraz § 170 ust. 1 Rozporządzenia.

Jeżeli zjazd nie będzie spełniał powyższych wymagań należy zwrócić się z wnioskiem o wydanie zezwolenia na lokalizacje lub przebudowę zjazdu. Taki wniosek należy złożyć do zarządcy drogi, właściwego ze względu na kategorię drogi oraz na lokalizację zjazdu.

Co powinien zawierać wniosek o wydanie zezwolenia na lokalizacje lub przebudowę zjazdu?

We wniosku należy określić żądanie, podać numer drogi oraz miejscowość.

Wraz z wnioskiem o zezwolenie na lokalizację zjazdu należy dołączyć:

• kopię aktualnej mapy zasadniczej lub sytuacyjno-wysokościowej w skali 1:500 lub 1:1000, obejmującej zakres przedmiotowej Nieruchomości w nawiązaniu do drogi, z zaznaczonym proponowanym miejscem lokalizacji zjazdu i widocznymi granicami Nieruchomości, której dotyczy wniosek;
• kopię aktualnego dokumentu stwierdzającego tytuł prawny do Nieruchomości (np. wypisu aktu notarialnego, odpisu księgi wieczystej prowadzonej dla Nieruchomości, wypisu z rejestru gruntów);
• pełnomocnictwo (albo jego urzędowo poświadczony odpis) dołącza się w przypadku reprezentowania przez pełnomocnika;

• dowód uiszczenia opłaty skarbowej za złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa (także jego odpisu, wypisu, kopii) oraz za wydanie decyzji o zezwoleniu na lokalizację zjazdu.

Gdzie złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na lokalizację lub przebudowę zjazdu?

Wnioski dotyczące dróg wojewódzkich należy złożyć do właściwego urzędu marszałkowskiego (o ile nie został powołany odpowiedni zarząd dróg wojewódzkich- w takim przypadku wniosek należy złożyć do takiego zarządu). Wnioski dotyczące dróg powiatowych składamy do właściwego starostwa, natomiast wnioski dotyczące drogi gminnej składamy do właściwego urzędu gminy, urzędu miasta. Jeżeli nieruchomość znajduje się w granicach miasta na prawach powiatu, zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych będzie prezydent miasta.

Powyższe zezwolenie na lokalizację zjazdu wydawane jest na czas nieokreślony, z tym, że jeżeli nie wybudujemy zjazdu w ciągu 3 lat od dnia wydania zezwolenia taka decyzja wygasa.

Koszty

• 17 zł – za złożenie dokumentu udzielenia pełnomocnictwa
• 82 zł – za wydanie decyzji o zezwoleniu na lokalizację zjazdu

Więcej o tym, jak przygotować się przed transakcją kupna lub najmu nieruchomości oraz na co zwracać szczególną uwagę przeczytacie w naszych kolejnych wpisach!

Śledź naszego bloga prawnego i profil na Facebooku, aby nie przegapić naszych kolejnych wpisów!

Upadłość spółki z o.o. z jednym wierzycielem, a odpowiedzialność członków zarządu z art. 299 k.s.h

W dzisiejszym wpisie poruszymy temat z pogranicza prawa upadłościowego i prawa spółek. Problem wynika ze specyfiki postepowania upadłościowego i treści art. 299 kodeksu spółek handlowych, dalej jako: „k.s.h.”, który dotyczy odpowiedzialności członków zarządu za długi spółki z o.o.

1. Odpowiedzialność z art. 299 kodeksu spółek handlowych

W pierwszej kolejności musimy zwrócić uwagę właśnie na art. 299 k.s.h. Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna to członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Oznacza to, że zarząd może ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki, jeżeli stanie się ona niewypłacalna.

Kodeks spółek handlowych nie jest jednak bezwzględny w tej kwestii i pozwala członkom zarządu spółki na uwolnienie się od tej odpowiedzialności. Aby było to możliwe członek zarządu spółki musi spełnić wymagania określone w art. 299 § 2 k.s.h.

„Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.”

Jak zatem wynika z treści cytowanego wyżej przepisu członek zarządu spółki może uniknąć odpowiedzialności za długi spółki m.in. w sytuacji, gdy we właściwym czasie złożył wniosek o ogłoszenie jej upadłości i będzie w stanie wykazać, że rzeczywiście to zrobił.

2. Podstawy ogłoszenia upadłości

Pojawia się zatem pytanie kiedy właściwie członek zarządu spółki złożyć powinien złożyć w sądzie wniosek o ogłoszenie jej upadłości..

Aby udzielić odpowiedzi na to pytanie konieczne jest sięgnięcie do ustawy Prawo upadłościowe, dalej jako „p.u.”. Przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości zostały uregulowane w art. 10 i 11 p.u. Zgodnie z treścią art. 10 p.u. upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Pojęcie niewypłacalności jest tłumaczone przez ustawodawcę właśnie w art. 11 p.u. Zgodnie z tym przepisem dłużnika należy uznać za niewypłacalnego jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a także w przypadku, gdy zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się ponad 24 miesiące.

Należy pamiętać, że legitymację czynną, czyli możliwość złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki ma każdy członek zarządu, bez względu na to jak zostały określone zasady reprezentacji spółki. A zatem, nawet w sytuacji, gdy do reprezentowania spółki konieczne jest współdziałanie kilku członków zarządu, to wniosek upadłościowy do sądu może skutecznie złożyć choćby jeden z nich.

Jak jednak wynika z treści art. 299 § 2 k.s.h. samo złożenie wniosku nie jest wystarczające do uwolnienia się od odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h. Członek zarządu spółki musi taki wniosek złożyć we właściwym czasie. Niestety to jaki czas należy uważać za właściwy na złożenie wniosku upadłościowego nie zostało nigdzie przez ustawodawcę wskazane.

Większość przedstawicieli doktryny stoi na stanowisku, że właściwy czas na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości musi być wskazany w oparciu o przepisy prawa upadłościowego. Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 p.u. wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zostać złożony nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości.

Jeżeli rzeczywiście uznamy taki pogląd za właściwy, pojawia się pytanie co w przypadku członka zarządu, który objął swoje stanowisko w trakcie tych 30 dni lub nawet po ich upływie. Otóż w takiej sytuacji przyjmuje się, że termin 30 dni na złożenie wniosku należy liczyć właśnie od dnia wejścia przez niego w skład zarządu.

Należy jednak zwrócić uwagę, że sądy w większości przypadków zajmują inne stanowisko, uznając iż nie można uznać za właściwy czas momentu, gdy majątek spółki nie wystarcza nawet na częściowe zaspokojenie wierzycieli i kosztów postępowania upadłościowego, a więc gdy spółka jest już bankrutem. Właściwym czasem na zgłoszenie wniosku według orzecznictwa jest więc moment, w którym nie da się już zaspokoić wszystkich wierzycieli, ale istnieje jeszcze majątek spółki pozwalający na przynajmniej częściowe ich zaspokojenie w postępowaniu upadłościowym.

W związku z tym, iż to sądy są instytucjami stosującymi prawo bezpieczniejszą opcją wydaje się złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości zgodnie z poglądem orzecznictwa, a więc w chwili gdy część majątku spółki jeszcze istnieje.

3. Jeden wierzyciel, a odpowiedzialność z art. 299 kodeksu spółek handlowych

Sytuacja członka zarządu spółki, co do której istnieją przesłanki do ogłoszenia upadłości komplikuje się kiedy spółka ma tylko jednego wierzyciela.

Jak wynika z treści przepisów prawa upadłościowego oraz długoletniej linii orzeczniczej, sięgającej nawet przedwojennych regulacji dotyczących upadłości, postępowanie upadłościowe może być prowadzone tylko w sytuacji, gdy podmiot ma więcej niż jednego wierzyciela.

Mówi o tym m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1993 r. III CZP 61/93. Zdaniem Sądu Najwyższego skoro celem postępowania upadłościowego jest zaspokojenie likwidacja majątku masy upadłości, a także równomierne zaspokojenie wierzycieli, a ustawodawca przewidział w tym celu kilka unikalnych czynności (np. ustalenie listy wierzytelności), to w sytuacji, gdyby istniał tylko jeden wierzyciel to czynności te byłyby bezprzedmiotowe. Sąd Najwyższy zauważa, że jeden wierzyciel może osiągnąć zaspokojenie swoich wierzytelności w stosunku do upadłego, wytaczając mu proces i prowadząc przeciwko niemu egzekucję.

W oparciu m.in. o tę uchwałę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 stycznia 2019 r. I FSK 113/17 uznał, iż złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy spółka ma tylko jednego wierzyciela, a więc niemożliwe jest prowadzenie postępowania upadłościowego, nie może prowadzić do uznania, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez winy członka zarządu.

A zatem, zdaniem NSA w sytuacji gdy Spółka ma tylko jednego wierzyciela członek zarządu nie ma możliwości uwolnienia się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki poprzez zgłoszenie wniosku o ogłoszenie jej upadłości. Członek zarządu spółki będzie miał taką możliwość dopiero w sytuacji, gdy pojawi się drugi wierzyciel spółki.

Wiele osób z różnych przyczyn, często niezależnych od nich, znalazło się w ciężkiej sytuacji finansowej.

Zmiany w prawie upadłościowym wprowadzone w ostatnich latach pozwalają takim osobom na tzw. nowy start. Warto dowiedzieć się jak przebiega postępowanie upadłościowe, jakie są jego konsekwencje oraz ile postępowanie to trwa.

Poniżej pochylimy się nad zagadnieniem postępowań dotyczących upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, tj. tzw. konsumentów.

Kogo dotyczy upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka prowadzona jest względem osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Co najważniejsze, po zmianie przepisów osoba fizyczna, która prowadziła działalność gospodarczą z chwilą zakończenia prowadzenia działalności np. przez wykreślenie z CEIDG może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości jako konsument.

Czy zatem można zamknąć firmę i ogłosić upadłość jako konsument – osoba prywatna?

Dokładnie tak. Aktualnie były przedsiębiorca może skorzystać z bardzo liberalnych przepisów, które pozwalają na takie rozwiązanie. Co do zasady możliwe jest ogłoszenie upadłości byłego przedsiębiorcy w oparciu o przepisy dotyczące postępowania upadłościowego względem tzw. konsumentów.

Aby ogłosić upadłość należy przygotować wniosek do sądu upadłościowego. Co powinien zawierać wniosek?

Wniosek przygotowywany przez upadłego powinien zawierać:

• imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, adres oraz numer PESEL, a jeżeli wnioskodawca nie posiada numeru PESEL - inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
• NIP dłużnika, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku;
• wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
• wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
• aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
• spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
• spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;
• listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;
• informację o osiągniętych przychodach oraz o kosztach poniesionych na swoje utrzymanie oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku;
• informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach;
• informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000 zł;
• oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku.

Wniosek, zawierający wyżej wskazane elementy, należy złożyć do Sądu Rejonowego Wydziału Gospodarczego ds. Upadłości właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.

Czy wniosek o upadłość konsumencką podlega opłacie?

Tak, wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej podlega stałej opłacie sądowej 30 zł.

Ile trwa postępowanie upadłościowe?

Postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej jest z założenia postępowaniem, które nie trwa długo.

W pierwszej kolejności Sąd na podstawie wniosku o ogłoszenie upadłości wydaje postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości, tj. uwzględniając wniosek sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości. W postanowieniu tym sąd wskazuje osobę, której postanowienie dotyczy, wzywa wierzycieli do zgłaszania wierzytelności syndykowi oraz m.in. wyznacza syndyka.

Postanowienie w sprawie ogłoszenia upadłości sąd wydaje w terminie 2 miesięcy.

Po ogłoszeniu upadłości następuje etap właściwego postępowania upadłościowego. Zależnie od majątku dłużnika, czynności wykonywanych przez syndyka, ilości wierzycieli itp. może ono trwać od kilku miesięcy do kilku lat. W przypadku dłużników nieposiadających majątku, w oparciu o aktualne przepisy, możliwe jest zakończenie całego postępowania w terminie 6 miesięcy.

Zgłaszanie wierzytelności

Wierzyciele upadłego zgłaszają syndykowi swoje wierzytelności. Po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności syndyk sporządza listę wierzytelności, którą następnie przedkłada sędziemu komisarzowi, a w sprawach toczących się w trybie uproszczonym syndyk przeprowadza likwidację majątku wchodzącego w skład masy upadłości i składa sądowi plan spłaty wierzycieli z uzasadniem.

Jak kończy się postępowanie upadłościowe?

Sąd postanawia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli lub o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty. W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty sąd:

• wymienia wierzycieli uczestniczących w planie spłaty;
• dokonuje podziału funduszy masy upadłości jeżeli udało się takie zgromadzić;
• ustala, czy upadły doprowadził do niewypłacalności lub zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa;
• określa w jakim zakresie i okresie upadły zobowiązany jest spłacać zobowiązania. Okres ten nie może być dłuższy niż 36 miesięcy, chyba że upadły doprowadził do niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Wówczas okres ten wynosić może nawet 84 miesiące.

 Z powyższego wynika, że ustawodawca wprowadził znaczne ułatwienie w możliwości oddłużenia przez konsumentów. Zapraszamy do kontaktu z kancelarią w sprawach związanych z przygotowywaniem wniosków o ogłoszenie upadłości, jak również reprezentacją przed sądem upadłościowym.

W naszym wcześniejszym wpisie zajęliśmy się bliżej procedurą otwarcia likwidacji spółki z ograniczona odpowiedzialnością. W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się drugiej części postępowania likwidacyjnego, czyli ostatecznemu wykreśleniu spółki z Krajowego Rejestru Sądowego.

Jeżeli jednak na ten moment interesuje cię to jak zacząć likwidować spółkę zapraszamy do lektury naszego poprzedniego wpisu, który znajdziesz pod tym linkiem: Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością cz. 1 – otwarcie likwidacji

1. Zakończenie bieżących interesów spółki

Jeżeli spółka została już postawiona w stan likwidacji, zgłosiła ten fakt do KRS i opublikowała ogłoszenie dla wierzycieli w Monitorze Sądowym i Gospodarczym to najwyższy czas podjąć działania zmierzające do zakończenia jej działalności.

Jak już pisaliśmy w poprzedniej części wpisu w momencie otwarcia likwidacji celem działalności spółki przestaje być osiąganie zysku, a staje się nim konieczność zakończenia bieżących interesów spółki, spłaty wierzycieli i upłynnienia majątku spółki.

Jeżeli spółka jest właścicielem nieruchomości to upłynnienie tej wartości podlega pewnym zasadom. Likwidatorzy mogą swobodnie zbyć nieruchomość tylko w ramach publicznej licytacji. Jeżeli chcą zrobić to z tzw. wolnej ręki, będzie to możliwe tylko jeżeli odpowiednią uchwałę podejmą wcześniej wspólnicy spółki. W takiej uchwale powinni oni wskazać minimalną cenę sprzedaży nieruchomości, wówczas likwidator nie może sprzedać nieruchomości w tym trybie po cenie niższej niż wskazana w uchwale.

Likwidator może zaciągać nowe zobowiązania wyjątkowo, tylko jeżeli jest to konieczne do osiągnięcia celu likwidowanej spółki.

Po ogłoszeniu otwarcia likwidacji spółki w Monitorze Sądowym i Gospodarczym do spółki powinni zgłaszać się jej wierzyciele celem uzyskania zaspokojenia swoich wierzytelności.

Jeżeli spółka zna wierzycieli, którzy nie zgłoszą jej swoich wierzytelności lub zgłoszą się do niej wierzyciele, których wierzytelności nie są jeszcze wymagalne albo są sporne to likwidatorzy powinni złożyć sumy konieczne do ich zaspokojenia do depozytu sądowego.

Należy również przypomnieć, iż otwarcie likwidacji spółki kapitałowej nie zwalnia jej z obowiązku sprawozdawczości finansowej. Jeżeli likwidacja spółki nie zakończy się do końca roku obrotowego spółki to ma ona obowiązek sporządzenia odpowiedniego sprawozdania finansowego. Powinno ono zostać sporządzone na dotychczasowych zasadach, z tym zastrzeżeniem, iż kierownikami jednostki nie są już członkowie zarządu spółki, a jej likwidatorzy. Sprawozdanie finansowe, tak jak w przypadku sprawozdań za poprzednie lata obrotowe powinno zostać złożone do KRS.

2. Podział majątku spółki

Jeżeli likwidatorzy zakończyli bieżące interesy spółki, wszyscy jej wierzyciele zostali zaspokojeni, a majątek został upłynniony to można przystąpić podziału pozostałego majątku pomiędzy wspólników. Należy jednak pamiętać, że nie może nastąpić to przed upływem co najmniej 6 miesięcy od dnia publikacji ogłoszenia o otwarciu likwidacji spółki w MSIG.

Pozostały majątek spółki powinien zostać podzielony  między wspólników w takim stosunku, w jakim dzielą się ich udziały w spółce. Jeżeli jednak wspólnicy w umowie spółki zdecydowali o innym podziale majątku to właśnie sposób wskazany w umowie spółki będzie właściwym do dokonania podziału.

Jeżeli zdarzy się taka sytuacja, że wierzyciel spółki spóźnił się ze zgłoszeniem swojej wierzytelności, a w spółce pozostał jeszcze niepodzielony majątek to może on żądać zaspokojenia z tej właśnie niepodzielonej części. Jednak w sytuacji, gdy wspólnik otrzymał przypadającą mu część majątku spółki i zrobił to w dobrej wierze, nie ma on obowiązku zwrotu tej części dla zaspokojenia spóźnionego wierzyciela.

3. Formalności związane z zakończeniem likwidacji spółki

Obok ogólnych zasad dotyczących postępowania likwidacyjnego konieczne jest również spełnienie pewnych wymaganych prawem warunków formalnych, aby możliwa była zupełna likwidacja spółki i jej wykreślenie z KRS.

A) Sprawozdania likwidacyjne

Aby zakończyć formalności związane z wykreśleniem spółki z KRS po likwidacji konieczne będzie po raz kolejny sporządzenie dwóch sprawozdań finansowych. Pierwsze z nich zwane sprawozdaniem likwidacyjnym powinno zostać sporządzone na dzień poprzedzający podział pozostałego majątku spółki pomiędzy wspólników. Po dokonaniu podziału konieczne jest z kolei sporządzenie sprawozdania finansowego po zakończeniu likwidacji spółki z.o.o.

B) Zgromadzenie Wspólników

Oba sprawozdania likwidacyjne powinny zostać zatwierdzone przez Zgromadzenie Wspólników, a następnie ogłoszone w siedzibie spółki i zgłoszone sądowi rejestrowemu wraz z wnioskiem o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców.

Jeżeli nie jest możliwe zebranie kworum na Zgromadzeniu Wspólników, to bez względu na tą okoliczność likwidatorzy powinni ogłosić sprawozdanie w siedzibie spółki i dokonać zgłoszenia do sądu rejestrowego.

W umowie spółki lub w uchwale wspólnicy powinni wskazać osobę, która będzie odpowiadała za przechowanie ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki. Informacja ta jest konieczna, ponieważ sąd rejestrowy może udzielić upoważnienia wspólnikom lub innym osobom, które mają w tym interes prawny do przeglądania tych ksiąg i dokumentów.

C) Wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego

Po dokonaniu czynności związanych z faktycznym zakończeniem likwidacji spółki należy dopełnić również formalności związanych z Krajowym Rejestrem Sądowym, tak aby sąd mógł wykreślić z niego likwidowaną spółkę. Niestety, wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców wiąże się z koniecznością uiszczenia kolejnej opłaty. Wynosi ona 400 zł i składa się na nią 300 zł opłaty za wykreślenie podmiotu z rejestru i 100 zł opłaty za ogłoszenie tego faktu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Wniosek o wykreślenie spółki z rejestru powinien zostać złożony do sądu w terminie 7 dni od zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego przez wspólników spółki.

Odpowiednim formularzem do złożenia wniosku o wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego jest formularz KRS-X2.

Do formularza należy dołączyć następujące dokumenty:

• potwierdzenie wniesienia opłaty od wniosku o wykreślenie spółki;
• sprawozdanie likwidacyjne spółki;
• sprawozdanie finansowe na dzień zakończenia likwidacji spółki z.o.o;
• protokół ze Zgromadzenia Wspólników, na którym zatwierdzono sprawozdania likwidacyjne i na dzień zakończenia likwidacji spółki;
• kopię opublikowanego w Monitorze Sądowym i Gospodarczym wezwania wierzycieli do zgłaszania wierzytelności spółce;
• oświadczenie likwidatorów o ogłoszeniu sprawozdań w siedzibie spółki;
• oświadczenie likwidatorów o braku postępowań sadowych, administracyjnych i komorniczych wobec spółki i zaspokojeniu jej wszystkich wierzycieli;
• oświadczenie likwidatorów o spieniężeniu całego majątku spółki wraz z podaniem daty, kiedy doszło do podziału majątku;
• oświadczenie likwidatorów o tym czy spółka zatrudniała pracowników od początku swojej działalności, a jeżeli tak to w oświadczeniu należy wskazać podmiot, któremu została przekazana dokumentacja pracownicza i dołączyć do niego dowód przekazania tej dokumentacji.

Po otrzymaniu takiego wniosku wraz z wymienionymi powyżej dokumentami sąd rejestrowy powinien wydać postanowienie o wykreśleniu spółki z rejestru. Z chwilą wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego spółka przestaje istnieć.

Procedura likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest dość skomplikowaną procedurą, a do tego jest czasochłonna. Zazwyczaj zajmuje ona około 8 miesięcy, przy czym z samego kodeksu spółek handlowych wynika, iż nie może się zakończyć wcześniej niż po 6 miesiącach. Dodatkowo wiąże się z koniecznością poniesienia sporych kosztów, ponieważ same opłaty sądowe od wniosków do sądu rejestrowego i opłaty za ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym wynoszą ponad tysiąc zł.

Jeżeli po przeczytaniu naszych wpisów wciąż masz wątpliwości odnośnie procedury likwidacji spółki i potrzebujesz pomocy w tym zakresie skontaktuj się z nami już dziś!

Rynek spółek handlowych stale się rozwija i często zgłaszają się do nas Klienci, którzy chcą skorzystać z naszej pomocy przy rejestracji nowej spółki, najczęściej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zdarzają się jednak również takie sytuacje, gdy zaistniałe okoliczności wymagają od przedsiębiorców podejmowania odwrotnych działań i likwidacji prowadzonych przez nich działalności. Dlatego, w dzisiejszym wpisie przyjrzymy się bliżej dość skomplikowanej i czasochłonnej procedurze likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Proces likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością naturalnie dzieli się niejako na dwie części, czyli otwarcie likwidacji spółki oraz jej zamknięcie w tym wpisie omówimy szerzej kwestię otwarcia likwidacji spółki.

1. Kiedy spółka z o.o. ulega rozwiązaniu?

Spółka może zakończyć swoje istnienie z kilku powodów. Po pierwsze, już w samej umowie spółki wspólnicy mogą wskazać przyczyny, których zaistnienie spowoduje rozwiązanie spółki. Gdy przewidziana przez wspólników sytuacja nastąpi otwarcie likwidacji spółki nastąpi automatycznie.

Istnieją również sytuacje, gdy sąd z urzędu wydaje postanowienie, które otwiera likwidację spółki. Najczęściej wynika to z tego, że spółka została założona niezgodnie z wymogami określonymi w kodeksie spółek handlowych.

Sąd może także orzec o rozwiązaniu spółki w wyroku w dwóch sytuacjach:

1. na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki;
2. na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.

Spółka ulegnie rozwiązaniu również po zakończeniu postepowania upadłościowego.

Zdecydowanie najpopularniejszym sposobem otwarcia likwidacji spółki jest jednak podjęcie uchwały o rozwiązaniu spółki przez jej wspólników na Zgromadzeniu Wspólników.

Wspólnicy mogą podjąć uchwałę o rozwiązaniu spółki na dwa sposoby, które można odpowiednio nazwać: tradycyjnym i elektronicznym.

Tradycyjny sposób otwarcia likwidacji spółki wymaga podjęcia uchwały na Zgromadzeniu Wspólników, z którego protokół sporządza notariusz, przez co podjęte uchwały uzyskują wymaganą formę aktu notarialnego.

Jeżeli jednak spółka była zarejestrowana internetowo to możliwe jest skorzystanie z elektronicznego sposobu likwidacji spółki. W tym przypadku uchwałę wspólnicy podejmują przez Internet w systemie S24, gdzie wystarczające będzie złożenie przez wspólników kwalifikowanych podpisów elektronicznych, podpisów zaufanych lub podpisów osobistych.

Bez względu na procedurę, w ramach której nastąpi otwarcie likwidacji spółki konieczne jest przeprowadzenie postepowania likwidacyjnego spółki zgodnie z obowiązującymi przepisami.

2. Likwidatorzy spółki

Wraz z otwarciem likwidacji swoje uprawnienia tracą dotychczasowi członkowie zarządu oraz prokurenci spółki. Od tej chwili celem dla spółki jest zakończenie prowadzonej działalności i spłata wierzycieli. Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych tymi czynnościami nie kierują już członkowie zarządu, a likwidatorzy spółki.

Co do zasady, jak wynika z treści art. 276 kodeksu spółek handlowych, likwidatorami spółki stają się dotychczasowi członkowie zarządu. Wspólnicy spółki mogą jednak zdecydować inaczej już w samej umowie spółki, a także w uchwale o powołaniu likwidatorów. Wspólnicy mogą również w późniejszym czasie zdecydować o odwołaniu likwidatorów. Wyjątek stanowi tu jednak sytuacja, gdy to sąd otwiera likwidację spółki i sam we własnym zakresie powołuje likwidatora. W takim przypadku może on zostać odwołany tylko przez sąd.

Likwidator w zakresie reprezentowania i prowadzenia spraw spółki ma podobne uprawnienia jak członek zarządu z tym zastrzeżeniem, że wspólnicy w uchwale lub umowie spółki musza ustalić sposób jej reprezentacji przez likwidatorów. Należy jednak podkreślić, że zgodnie z celem spółki w likwidacji prowadzenie spraw spółki przez likwidatora ma prowadzić do zakończenia interesów spółki, wypełnienia jej zobowiązań i spieniężenie jej majątku, tak aby możliwe było zakończenie jej istnienia i wykreślenie z KRS. W związku z tym likwidator może zaciągać nowe zobowiązania tylko jeżeli jest to konieczne do zakończenia likwidacji.

3. Dokumenty finansowe niezbędne przy likwidacji spółki

Otwarcie likwidacji spółki wymaga spełnienia określonych wymagań związanych ze sprawozdawczością finansową.

W związku z otwarciem likwidacji likwidatorzy spółki muszą sporządzić bilans otwarcia likwidacji i przedstawić go do akceptacji Zgromadzeniu Wspólników. Dodatkowo, ustawa o rachunkowości wymaga zamknięcia ksiąg rachunkowych spółki na dzień przed otwarciem likwidacji, przez co konieczne będzie sporządzenie dodatkowego sprawozdania finansowego właśnie na ten dzień.

Oznacza to, że w przypadku otwarcia likwidacji spółki konieczne jest sporządzenie dwóch dokumentów finansowych:

1. sprawozdania finansowego na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych;
2. bilansu otwarcia likwidacji na dzień ponownego otwarcia ksiąg w związku z likwidacją, czyli de facto na kolejny dzień po zamknięciu ksiąg.

Likwidatorzy mają 15 dni od dnia otwarcia likwidacji na sporządzenie bilansu i złożenie jego zatwierdzonej uchwałą wspólników wersji do KRS.

4. Zmiana firmy spółki

Charakterystycznym elementem postępowania likwidacyjnego jest zmiana firmy, czyli nazwy spółki. Od momentu otwarcia likwidacji firmę spółki należy obowiązkowo uzupełnić o dopisek „w likwidacji”. Jako że jak już wspomnieliśmy wyżej, celem likwidowanej spółki jest zakończenie prowadzonej przez nią działalności i zaspokojenie wierzycieli, zmiana firmy jest obowiązkowa, ponieważ ma w pewien sposób ostrzegać potencjalnych kontrahentów, że spółka wkrótce zakończy swoje działania.

5. Powiadomienie wierzycieli o otwarciu likwidacji spółki

Kolejnym charakterystycznym elementem postepowania likwidacyjnego jest powiadomienie wierzycieli o otwarciu likwidacji spółki. To również ten element postępowania jest czynnikiem bezpośrednio wpływającym na jego długość.

Zgodnie z art. 279 KSH likwidatorzy powinni ogłosić o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji i wezwać wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. Ogłoszenie powinno zostać zamieszczone w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, a także w innych miejscach publikacji wskazanych w umowie spółki.

Jest to ogłoszenie niezależne od zmiany wpisu w KRS w zakresie otwarcia likwidacji spółki. Konieczne jest złożenie wniosku o publikację ogłoszenia do jednego z punktów przyjmowania ogłoszeń MSIG, które znajdują się w wydziałach KRS sądów rejonowych. Wniosek składa się na odpowiednim formularzu MSIG-M1, a koszt ogłoszenia zależy od ilości znaków, których użyjemy w ogłoszeniu.

Dodatkowo art. 286 KSH wskazuje, że nie może dojść do podziału majątku spółki między wspólników, a więc także do zakończenia likwidacji spółki, wcześniej niż przed upływem 6 miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwania wierzycieli. Jak więc wynika z treści tego przepisu postępowanie likwidacyjne musi trwać co najmniej pół roku od dnia publikacji ogłoszenia.

6. Wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS)

Otwarcie likwidacji spółki wiąże się również z koniecznością skierowania odpowiedniego wniosku do KRS. Złożenie takiego wniosku podlega opłacie w wysokości 350 zł.

Wniosek dotyczący otwarcia likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należy złożyć na formularzu KRS - Z-61 w terminie 7 dni od dnia otwarcia likwidacji. Aby uniknąć konieczności wielokrotnego składania dokumentów do sądu warto sporządzić bilans otwarcia likwidacji i zatwierdzić go jeszcze przed wysłaniem pierwszego wniosku, tak aby można było od razu dołączyć go do wniosku.

Do wniosku konieczne będzie załączenie szeregu dokumentów, z których niektóre muszą zostać złożone w formie formularzy Ministerstwa, a niektóre po porostu muszą zostać dołączone do wniosku.

Aby wniosek został pozytywnie rozpatrzony przez sąd rejestrowy konieczne jest dołączenie do wniosku:

1. formularza KRS – ZK, w którym należy wykreślić aktualny sposób reprezentacji spółki wraz z członkami zarządu.
2. formularza KRS – ZR, w którym należy wskazać dane likwidatorów spółki.

Oczywiście, jeżeli dokonujemy jeszcze dodatkowych zmian we wpisie spółki, to należy do wniosku dołączyć inne, właściwe dla tych zmian formularze.

Dodatkowo do wniosku należy dołączyć:

1. potwierdzenie wniesienia opłaty od wniosku;
2. pełnomocnictwo wraz z potwierdzeniem wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 17 zł jeżeli wniosek składa za nas pełnomocnik;
3. protokół ze Zgromadzenia Wspólników, na którym podjęto uchwały o otwarciu likwidacji i powołaniu likwidatorów (akt notarialny);
4. bilans otwarcia likwidacji;
5. protokół ze Zgromadzenia Wspólników, na którym zatwierdzono bilans otwarcia likwidacji;
6. oświadczenie likwidatora o udzieleniu zgody na powołanie go na likwidatora spółki wraz z jego adresem do doręczeń.

Tak skompletowany wniosek powinien zostać do sądu rejestrowego, który prowadzi akta spółki, tj. właściwego sądu ze względu na siedzibę spółki.

Opisana procedura dotyczy otwarcia likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Wykreślenie spółki z Krajowego Rejestru Handlowego wymaga jednak wykonania kolejnych określonych prawem czynności, o których więcej dowiecie się z naszego kolejnego wpisu. Zapraszamy!

Jeżeli masz dodatkowe pytania o likwidację spółki i potrzebujesz pomocy w tym zakresie skontaktuj się z nami już dziś!

Zgodnie z zapowiedziami w naszych poprzednich wpisach dziś zajmiemy się procedurami i kosztami związanymi z przekształceniem spółki komandytowej w jawną.

Jak już wiemy z poprzedniego wpisu:

• Zobacz wpis: Jak przekształcić spółkę komandytową w spółkę jawną – cz.1

do przekształcenia spółki konieczne jest:

1. Sporządzenie planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami;
2. Powzięcie uchwały o przekształceniu spółki;
3. Powołanie członków organów spółki przekształconej albo określenie wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją;
4. Dokonanie wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej w KRS.

Pojawia się jednak pytanie, co dokładnie kryje się za tymi wymaganiami?

1. Plan przekształcenia spółki

W przypadku spółki komandytowej obowiązek sporządzenia planu przekształcenia spółki będzie spoczywał na tych wspólnikach, którzy maja prawo do prowadzenia spraw spółki, czyli na komplementariuszach.

Plan musi zostać sporządzony w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Celem sporządzenia planu przekształcenia jest właściwe ustalenie wartości majątku przekształcanej spółki. Zgodnie z ustawą wycena majątku spółki powinna być wykonana przy przyjęciu wartości bilansowej. Oznacza to, że należy sporządzić bilans przekształceniowy spółki na takich zasadach, na jakich sporządza się roczne sprawozdanie finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych dniem, na który należy takie sprawozdanie sporządzić (dzień wyceny). Dniem wyceny powinien być wybrany dzień w miesiącu, który poprzedza miesiąc, w którym plan przekształcenia zostanie przedstawiony wspólnikom spółki.

Przykład: jeżeli plan przekształcenia spółki planujemy przedstawić wspólnikom 15 grudnia 2020 r. to dniem wyceny może być wybrany przez nas dzień w przedziale od 1 listopada 2020 r. do 30 listopada 2020 r.

Dodatkowo, do planu przekształcenia spółki należy, jako załączniki, dołączyć:

• Projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki;
• Projekt umowy spółki jawnej, która powstanie po przekształceniu;
• Sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na dzień, na który sporządzono bilans przekształceniowy i przy zastosowaniu takich samych metod jak w przypadku ostatniego rocznego sprawozdania finansowego.

Warto wspomnieć, iż do planu należy dołączyć projekt uchwały o przekształceniu, nie ma zatem przeciwwskazań, aby ostateczna treść uchwały uległa jeszcze zmianie. Należy również pamiętać, aby treść projektowanej umowy spółki jawnej zawierała wszelkie elementy wymagane przepisami KSH, ponieważ powzięcie uchwały o przekształceniu zastępuje w praktyce zawarcie umowy spółki jawnej i będzie ona funkcjonowała zgodnie z zapisami jej umowy.

2. Uchwała o przekształceniu spółki komandytowej w spółkę jawną

Planując przekształcenie spółki komandytowej w spółkę jawną należy pamiętać, że Kodeks spółek handlowych wymaga, aby spółka dwukrotnie i z odpowiednim wyprzedzeniem zawiadomiła wspólników o zamiarze podjęcia uchwały o przekształceniu spółki.

Pierwsze zawiadomienie wspólników powinno zostać dokonane nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia uchwały, zaś drugie w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie od pierwszego zawiadomienia.

Takie zawiadomienie musi zawierać istotne elementy planu przekształcenia, w tym projekt uchwały o przekształceniu oraz projekt umowy nowej spółki, a także informacje o miejscu i terminie, w którym wspólnicy spółki mogą się zapoznać z całością planu i jego załączników, przy czym termin ten nie może być krótszy niż dwa tygodnie przed planowaną data podjęcia uchwały.

Przed podjęciem samej uchwały konieczne jest również ustne przedstawienie wspólnikom istotnych elementów planu przekształcenia.

Sama uchwała przekształcenie spółki powinna zawierać co najmniej:

• informację o typie spółki w jaki zostaje przekształcona, czyli w naszym przypadku o spółce jawnej;
• imiona i nazwiska tych wspólników, którzy będą prowadzić sprawy spółki i ją reprezentować;
• zgodę na obowiązywanie umowy spółki jawnej w przedstawionym kształcie.

Z uwagi na swoją doniosłość przyjęcie uchwały przekształceniowej wymaga jednomyślności wspólników, a protokół z podjęcia uchwały powinien zostać sporządzony przez notariusza.

3. Wniosek o wpis do KRS

Kolejnym krokiem po podjęciu uchwały o przekształceniu spółki będzie zgłoszenie zmian do sądu rejestrowego.

Odpowiedni wniosek powinien zostać podpisany przez wszystkich wspólników mających prawo do reprezentowania spółki i skierowany do sądu rejestrowego właściwego dla siedziby spółki. Wniosek może zostać również złożony przez pełnomocnika.

Do wniosku należy również dołączyć niezbędne załączniki, tj.:

1. umowę przekształconej spółki jawnej,
2. uchwałę wspólników o przekształceniu,
3. wykaz wspólników wraz z ich adresami do doręczeń,
4. potwierdzenie wniesienia opłaty od wniosku.

W przypadku przekształcenia opłata za wpis w KRS wynosi 500 zł za sam wpis plus dodatkowo 100 zł za ogłoszenie o wpisie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

4. Ogłoszenie w MSIG

Kodeks spółek handlowych wymaga dodatkowego ogłoszenia o przekształceniu spółki w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Ogłoszenie takie powinno być dokonane przez wszystkich wspólników prowadzących sprawy spółki przekształconej już po wpisie przekształcenia w KRS.

Opublikowanie takiego ogłoszenia wiąże się z kosztem 0,70 zł za każdy znak w ogłoszeniu, przy czym nie może być to mniej niż 60 zł. Odpowiedni wniosek składa się w działających w sądach punktach przyjmowania ogłoszeń MSIG na odpowiednim formularzu MSIG-M1.

5. Podsumowanie kosztów przekształcenia spółki komandytowej w jawną

Oprócz wspomnianych już kosztów opłaty za wpis do KRS oraz ogłoszeń w MSIG przy przekształceniu spółki należy liczyć się z kosztami związanymi ze sporządzeniem sprawozdania finansowego przez biuro rachunkowa, a także kosztami związanymi z działaniem notariusza.

Dodatkowo, w przypadku gdy w wyniku przekształcenia zwiększy się majątek spółki to konieczna będzie zapłata podatku PCC  od przekształcenia.

6. Wpływ przekształcenia na działalność spółki

Na zakończenie warto zaznaczyć, iż przy przekształceniu spółki zachowujemy tożsamość podmiotową spółki. Przekształcana spółka kontynuuje swoją działalność, zmieniając jej formę prawną. W związku z tym naszej spółce jawnej w dalszym ciągu będą przysługiwać wszystkie prawa i obowiązki spółki komandytowej. Dotyczy to między innymi zawartych przez spółkę umów, które nie będą wymagały zmian w związku z przekształceniem, wszelkich koncesji i zezwoleń (przy czym tu należy spojrzeć w przepisy odpowiedniej ustawy lub treść decyzji, która może regulować te sprawę odmiennie), podatków, postępowań sądowych, jak również składu osobowego spółki. Wszyscy wspólnicy spółki komandytowej z mocy prawa stają się w wyniku przekształcenia wspólnikami spółki jawnej.

Choć procedura przekształcenia spółki komandytowej w jawną może wydawać się skomplikowana, a samo prowadzenie działalności w formie spółki jawnej – niekorzystne z uwagi na subsydiarną odpowiedzialność wszystkich wspólników, to w obliczu zbliżających się nieubłaganie zmian w zakresie podatku CIT, warto rozważyć możliwość dokonywania takiego przekształcenia. Pozwoli to uniknąć podwójnego opodatkowania wpływającego znacząco na ostateczny dochód wspólników spółki, a rozsądne zarządzanie spółką i regulowanie jej zobowiązań sprawi, że kwestia odpowiedzialności nie będzie stanowić czynnika odstraszającego od prowadzenia działalności w formie spółki jawnej.

Jeżeli chcesz przekształcić swoją spółkę komandytową w spółkę jawną i potrzebujesz wsparcia, zgłoś się do nas, a chętnie pomożemy Ci przejść przez całą procedurę.

Zapraszamy na naszą stronę Kancelarii Prawnej wskp.pl i do kontaktu e-mail na [email protected].

Zgodnie z zapowiedzią w dzisiejszym wpisie zajmiemy się kwestią taką jak: przekształcenie spółki komandytowej w spółkę jawną. Jak wspominaliśmy w naszym poprzednim wpisie na blogu ta procedura prawdopodobnie będzie w  najbliższym czasie zyskiwać na popularności w obliczu planowanych zmian w zakresie podatku CIT i objęciu nim spółek komandytowych.

• Zobacz wpis:CIT dla spółek komandytowych - zmiany, nowa ustawa

Przed przekształceniem spółki komandytowej w spółkę jawną musimy w pierwszej kolejności przyjrzeć się bliżej samej spółce jawnej i temu jak wygląda prowadzenie działalności gospodarczej w tej właśnie formie prawnej. Tak się jednak składa, że w ostatnim czasie dość szczegółowo zajmowaliśmy się działalnością w formie spółki jawnej na naszym fanpage’u na Facebooku, dlatego tu poruszymy tylko najważniejsze kwestie związane z działaniem spółki jawnej, a wszystkich zainteresowanych szczegółowymi informacjami zapraszamy na:

Charakterystyka spółki jawnej

Zasadniczym elementem, który różni spółkę jawną od spółki komandytowej, i na który często zwraca się uwagę w pierwszej kolejności jest odpowiedzialność wspólników. W spółce komandytowej odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem mogą ponieść jedynie jej komplementariusze, komandytariusze za długi spółki odpowiadają jedynie do wysokości wkładu wniesionego do spółki. W spółce jawnej brak już tego rodzaju parasola ochronnego dla choćby części wspólników, w związku z czym wszyscy wspólnicy w przypadku niewypłacalności spółki odpowiedzą za jej zobowiązania całym swoim majątkiem.

Kolejna ze znaczących różnic dotyczy kwestii reprezentacji spółek. W spółce komandytowej prawo reprezentowania i prowadzenia spraw spółki przysługuje komplementariuszowi. Tymczasem w spółce jawnej co do zasady każdy wspólnik może spółkę reprezentować i prowadzić jej sprawy. Wspólnicy mogą jednak zmieniać te zasady w umowie spółki.

W przypadku spółki jawnej nie ma ograniczeń w zakresie umieszczania nazw wspólników w firmie spółki. Zgodnie z art. 24 kodeksu spółek handlowych w firmie, czyli nazwie spółki jawnej powinny znaleźć nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firma (nazwa) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna". Warto przypomnieć, iż w przypadku spółki komandytowej nazwisko lub firma komandytariusza nie mogła znaleźć się w firmie spółki, w przeciwnym razie ujawniony w ten sposób komandytariusz ponosiłby taką samą odpowiedzialność jak komplementariusz.

Projekt najnowszych zmian w zakresie podatków dochodowych zakłada również pewne zmiany w zakresie spółek jawnych, dotkną one jednak tylko ograniczonej grupy podmiotów, a nie wszystkich, tak jak ma to mieć miejsce w przypadku spółek komandytowych.

Zgodnie z projektem podatek CIT zapłacą te spółki jawne, które mają siedzibę lub zarząd w Polsce, a których wspólnikami nie są tylko osoby fizyczne, jeżeli nie złożą przed początkiem roku obrotowego informacji o tym jacy podatnicy podatków dochodowych (zarówno PIT jak i CIT) mają bezpośrednie lub pośrednie prawa do udziału w zysku tej spółki jawnej.

W pozostałych przypadkach spółki jawne nie będą podatnikami podatku CIT i dzięki temu unikną podwójnego opodatkowania. Zgodnie z obowiązującymi przepisami podatek dochodowy będą w dalszym ciągu zobowiązani płacić jedynie wspólnicy spółki jawnej.

Jak zmienić spółkę komandytową na spółkę jawną

Tak jak już wspominaliśmy opcja przekształcenia spółki jawnej w komandytową w obliczu planowanych zmian w przepisach podatkowych może okazać się w najbliższym czasie szczególnie popularna wśród przedsiębiorców. Będzie to odwrócenie trendu panującego w ostatnich latach, tj. przekształcania spółek jawnych w komandytowe.

Zasady przekształcania spółek handlowych regulują przepisy Działu III Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z art. 556 KSH do przekształcenia spółki wymagane jest:

• sporządzenie planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami;
• powzięcie uchwały o przekształceniu spółki;
• powołanie członków organów spółki przekształconej albo określenie wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją;
• dokonanie wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej w KRS.

Należy jednak zaznaczyć, że nie można dokonać przekształcenia spółki, która jest w likwidacji i rozpoczęła już podział majątku, ani takiej która jest w upadłości.

Przekształcenie spółki dokonuje się w chwili jej wpisu do KRS w nowej formie. Na spółkę przekształconą przechodzą wszystkie prawa i obowiązki przekształcanej spółki. W sytuacji gdy zmienia się firma (nazwa) spółki w szerszym zakresie niż tylko jej forma prawna to co najmniej przez rok spółka musi w nawiasie obok nowej firmy wskazywać firmę spółki przekształcanej z dopiskiem dawniej.

Przykładowo spółka komandytowa: Kowalski sp.k., po przekształceniu w spółkę jawną i dodaniu do firmy nazwiska kolejnego wspólnika co najmniej przez rok będzie musiała występować w obrocie jako: Kowalski i Nowak sp.j. (dawniej Kowalski sp.k.).

Warto również wspomnieć, iż na chwilę obecną nie jest możliwe przekształcenie spółki przez Internet, za pośrednictwem Systemu S24. Takie rozwiązanie zostało wprost wykluczone w art. 555 § KSH.

Teraz kiedy wiemy już, jakie warunki do przekształcenia spółki wprowadza ustawa, należy przyjrzeć się bliżej co dokładnie i w jaki sposób należy zrobić, aby te warunki spełnić. W związku z tym zapraszamy na nasz kolejny wpis, w którym dokładnie omówimy procedury i koszty przekształcenia spółki komandytowej w spółkę jawną.

• Zobacz wpis: Jak przekształcić spółkę komandytową w jawną – cz.2 : Procedury i koszty

Śledźcie też naszego bloga prawniczego i nasz profil na Facebooku, aby być na bieżąco!

Do Sejmu trafił już rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw, który przewiduje objęcie spółek komandytowych podatkiem dochodowym od osób prawnych, czyli CIT. Projekt po I czytaniu został skierowany do Komisji Finansów Publicznych. Wszystko wskazuje więc na to, że od stycznia bądź maja 2021 r., jak wskazują najnowsze zapowiedzi Ministerstwa Finansów spółki komandytowe będą od swoich przychodów odprowadzać CIT.

Jest to bardzo niekorzystna informacja dla wielu polskich przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w tej formie. Spółka komandytowa jest popularną formą prowadzenia działalności gospodarczej, głównie z uwagi na ograniczoną odpowiedzialność komandytariuszy spółki, jak również obowiązujące aktualnie przepisy podatkowe, zgodnie z którymi spółka komandytowa sama w sobie nie płaci podatku dochodowego, a robią to tylko jej wspólnicy.

W najbliższych wpisach przyjrzymy się bliżej najważniejszym z proponowanych zmian i ocenimy ich wpływ na sytuacje spółek komandytowych i ich wspólników. Jednak już dziś, bez głębszej analizy można przypuszczać, iż spółki komandytowe stracą na popularności, a przedsiębiorcy będą poszukiwali alternatywnych form prowadzenia działalności. Wydaje się, że jednym z korzystnych dla przedsiębiorców rozwiązań będzie przekształcenie spółki komandytowej w spółkę jawną, dlatego w najbliższych wpisach przyjrzymy się bliżej temu rozwiązaniu i wskażemy jego plusy i minusy.

W pierwszej kolejności, aby móc ocenić potencjalne korzyści z przekształcenia spółki komandytowej w spółkę jawną konieczne jest wskazanie najważniejszych zmian przewidzianych w projekcie ustawy.

1. Podatki w spółce komandytowej w obecnym stanie prawnym.

Na dzień dzisiejszy spółka komandytowa sama w sobie nie jest podatnikiem CIT. Dzięki temu zysk spółki jest opodatkowany tylko jeden raz i podatek dochodowy od niego płacą jej wspólnicy. W zależności od tego czy wspólnik jest osobą fizyczną, czy prawną jest to PIT lub CIT.

To sam wspólnik dba o odprowadzanie zaliczek na rzecz podatku dochodowego i rozlicza go w swoim rocznym zeznaniu podatkowym.

Zysk, który osiąga spółka jest dzielony między wspólnikami i wypłacona wspólnikowi część stanowi jego przychód, który podlega opodatkowaniu. Przychody wspólników klasyfikowane są jako przychody z działalności gospodarczej.

Zarówno przychody, jak i koszty łączą się z tymi, które podatnik osiągnął z innych tytułów, co przy wysokich kosztach innych działalności podatnika może nawet spowodować, że nie będzie on obowiązany do zapłaty podatku od zysku w spółce komandytowej.

Wspólnik spółki komandytowej, który jest osobą fizyczną może wybrać pomiędzy opodatkowaniem podatkiem liniowym lub opodatkowaniem na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej.

Jednokrotne opodatkowanie podatkiem dochodowym niewątpliwie stanowiło dotychczas jeden z głównych czynników, które wpływały na tak dużą popularność spółek komandytowych.

Objęcie spółki komandytowej podatkiem CIT, które jest głównym założeniem wprowadzanych zmian zakończy taki stan rzeczy, znacznie bardziej komplikując sytuację podatkową spółek komandytowych i zmusi wielu ich wspólników do podjęcia decyzji, czy dalsze działanie w takiej formie jest dla nich opłacalne.

2. Podatki w spółce komandytowej przy uwzględnieniu zmian przewidzianych w projekcie ustawy.

Projekt ustawy przewiduje zasadnicze zmiany w opodatkowaniu spółek komandytowych i ich wspólników. Należy jednak pamiętać, iż na ten moment projekt jest na etapie prac w Sejmie i niektóre z planowanych rozwiązań mogą jeszcze ulec zmianie w toku prac legislacyjnych. Pierwszą z kwestii, które może ulec zmianie jest data wejście w życie nowych przepisów.

Projekt ustawy przewiduje początek obowiązywania nowych przepisów na dzień 1 stycznia 2021 r., jednak jak wynika z najnowszych informacji przekazywanych przez Ministerstwo Finansów zmiany mogą zostać przesunięte na maj 2021 r. Na ten moment projekt zakłada jednak wejście przepisów w życie z początkiem kolejnego roku.

Zgodnie z projektem wszystkie spółki komandytowe staną się podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Tak jak w przypadku innych spółek będących podatnikami CIT stawka podatku dla spółek komandytowych wyniesie 19% lub 9%, jeżeli spółka spełnia warunki uznania za małego podatnika.

Wszystkie spółki komandytowe przed wejściem w życie nowych przepisów będą musiały zamknąć swoje księgi rachunkowe, niezależnie od tego kiedy kończy się ich rok obrotowy i czy pokrywa się on z rokiem kalendarzowym.

Wraz z objęciem podatkiem CIT na spółkę komandytową spadną również nowe obowiązki podatkowe. Spółka będzie musiała prowadzić ewidencje podatkową, dokonywać rozliczeń podatku CIT i wpłacać zaliczki na ten podatek.

W ramach nowych przepisów zmiany dotykają również komplementariuszy i komandytariuszy spółek.

W przypadku komplementariusza wypłata zysków wygenerowanych przez spółkę będzie opodatkowana jednokrotnie, ponieważ będzie on pomniejszyć podatek od dywidendy o zapłacony przez spółkę CIT w takiej proporcji, w jakiej uczestniczy w jej zyskach.

Należy jednak zwrócić uwagę, że komplementariusz będzie mógł to zrobić tylko jeżeli zysk zostanie mu wypłacony w przeciągu 5 lat. Dodatkowo nie będzie możliwe konsolidowanie zysku w spółce komandytowej z ewentualnymi stratami z tytułu innych działalności.

W przypadku komandytariusza spółki zysk uzyskany przez spółkę będzie co do zasady opodatkowany dwukrotnie, zarówno na poziomie samej spółki, jak i komandytariusza.

Przychód komandytariuszy ma zostać opodatkowany tzw. podatkiem od dywidend w wysokości 19%. Projekt ustawy przewiduje zwolnienie dla komandytariuszy w wysokości 50% przychodów z udziału w zyskach spółki komandytowej, której siedziba lub zarząd znajdują się w Polsce.

Pewne kontrowersje budzą jednak ograniczenia tego zwolnienia. W pierwszej kolejności zwolnienie to będzie ograniczone do kwoty 60.000 zł na jedną spółkę komandytową, a przychód ponad tę kwotę będzie już podlegał podwójnemu opodatkowaniu.

Jednak szczególnie kontrowersyjne wydaje się wyłączenie od możliwości skorzystania ze zwolnienia szerokiego katalogu osób. I tak, zgodnie z projektem ustawy ze zwolnienia nie skorzystają komandytariusze, którzy dodatkowo mają co najmniej 5% udziałów w spółce kapitałowej będącej komplementariuszem spółki komandytowej.

Dodatkowo, zwolnienie nie będzie dotyczyło komandytariusza, który jest członkiem zarządu w spółce:

1. posiadającej osobowość prawną lub spółki kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej, lub
2. spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej, lub
3. jest podmiotem powiązanym w rozumieniu przepisów o cenach transferowych z członkiem zarządu lub wspólnikiem spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej.

W obliczu zmian pozytywną informacją dla wspólników spółek komandytowych jest planowane rozwiązanie w zakresie opodatkowania zysków wypracowanych przez spółkę do końca 2020 r. Jak wynika z projektu ustawy zyski te będą opodatkowane na obecnie obowiązujących zasadach, niezależnie od tego kiedy zostaną one wypłacone.

3. Przekształcenie w spółkę jawną w obliczu zmian

Zmiany przepisów dotkną również niektóre spółki jawne. Spółki jawne, które mają siedzibę lub zarząd w Polsce, a których wspólnikami nie są tylko osoby fizyczne i które nie złożą przed początkiem roku obrotowego informacji o tym jacy podatnicy podatków dochodowych (zarówno PIT jak i CIT) mają bezpośrednie lub pośrednie prawa do udziału w zysku spółki jawnej również zostanie opodatkowana podatkiem CIT. Większość spółek jawnych będzie jednak dalej opodatkowana na dotychczasowych zasadach. W związku z tym przekształcenie w spółkę jawną będzie atrakcyjną możliwością dla spółek komandytowych, których wspólnicy będą w stanie zaakceptować odmienne, nieco bardziej ryzykowne zasady odpowiedzialności w spółce jawnej.

Więcej o tym, jak przekształcić spółkę komandytową w spółkę jawną i czym charakteryzuje się działalność w formie spółki jawnej w naszych kolejnych wpisach!

Śledź naszego bloga i profil na Facebooku, aby nie przegapić naszych kolejnych wpisów!

W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się bliżej umowie, którą osoba kupująca lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny zawiera z deweloperem, czyli umowie deweloperskiej.
Dowiesz się na co zwrócić uwagę, jak powinna wyglądać sama umowa oraz w jakiej formie powinna zostać zawarta.

W ostatnich latach rynek deweloperski rozwinął się w Polsce na tyle, że 16 września 2011 r. weszła w życie ustawa o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, dalej jako „Ustawa deweloperska” która miała chronić nabywców zawierających umowy z deweloperami. To właśnie ta ustawa wprowadziła do obrotu umowę deweloperską i  jest ona dziś istotnym aktem prawnym dla każdego kto planuje kupić mieszkanie lub dom od dewelopera.

Charakterystyczne elementy umowy deweloperskiej

Umowa deweloperska jak sama nazwa wskazuje zawierana jest z deweloperem. Zgodnie z ustawą deweloperską deweloper musi dla danej inwestycji przygotować prospekt informacyjny. Jest to dokument, w którym znajdują się szczegółowe informacje o budowie i warunkach zakupu nieruchomości. Obowiązkiem dewelopera jest udostępnienie takiego prospektu każdemu kto jest zainteresowany podpisaniem umowy deweloperskiej.

Warto również od razu zaznaczyć, że zawarcie umowy deweloperskiej nie oznacza uzyskania własności domu lub mieszkania. Do przejścia własności konieczne będzie zawarcie kolejnej umowy po zakończeniu inwestycji. W samej umowie deweloperskiej deweloper zobowiązuje się do zawarcia takiej umowy z nabywcą.

Umowa deweloperska jest podstawą do dokonania wpisu roszczenia o przeniesienie własności w księdze wieczystej. Taki wpis jest bardzo korzystny dla nabywcy. Dzięki niemu deweloper nie podpisze umowy dotyczącej tego samego lokalu z innym nabywcą.

Umowa deweloperska musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. W przeciwnym razie będzie ona nieważna. Pamiętaj jednak, że notariusz jest odpowiedzialny jedynie za dopilnowanie zgodności z prawem treści umowy i procedur związanych z jej zawarciem. Nie będzie on sprawdzał, czy umowa deweloperska w odpowiedni sposób zabezpiecza twoje interesy jako nabywcy.

Charakterystycznym elementem związanym z umową deweloperską jest to, że deweloper musi dla konkretnej inwestycji utworzyć w banku mieszkaniowy rachunek powierniczy. Ta procedura ma dodatkowo chronić nabywców nieruchomości. Wszelkie należności związane z inwestycją wpłacają oni właśnie na taki rachunek powierniczy. Deweloper może wypłacać pieniądze zgromadzone na rachunku tylko po spełnieniu określonych warunków. Nad ich spełnieniem czuwa bank, który prowadzi mieszkaniowy rachunek powierniczy.

Sam rachunek może mieć dwie formy: otwartą i zamkniętą.

W przypadku zamkniętego rachunku powierniczego deweloper może dokonać wypłaty z rachunku tylko jeżeli przedstawi bankowi odpis aktu notarialnego z umową przenoszącą własność nieruchomości na kupującego nieruchomość. Nieruchomość musi być wolna od obciążeń i roszczeń innych osób.

Otwarty rachunek powierniczy jest nieco mniej restrykcyjny i deweloper może dokonywać wypłat po zakończeniu konkretnych etapów inwestycji. Kontrolę zakończenia etapu przeprowadza wyznaczona przez bank osoba, która posiada odpowiednie uprawnienia budowlane. Otwarty rachunek powierniczy może być dodatkowo zabezpieczony gwarancją bankową lub ubezpieczeniową. W przypadku kłopotów finansowych dewelopera umożliwi ona odzyskanie części pieniędzy od banku lub ubezpieczyciela.

Na co zwrócić uwagę zawierając umowę deweloperską

1. Wiarygodność dewelopera

W pierwszej kolejności sprawdź wiarygodność dewelopera. Zakup lokalu lub domu często wiąże się z inwestycją oszczędności całego życia, nie warto więc całkowicie zaufać deweloperowi i nie sprawdzić w Internecie informacji o jego poprzednich realizacjach, a także opinii jego wcześniejszych klientów.

2. Prospekt informacyjny

Jest to dokument, na który musimy zwrócić szczególną uwagę. Deweloper musi umieścić w nim m.in. dane swojego przedsiębiorstwa, informacje o poprzednich inwestycjach, a także wskazać czy w przeszłości toczyło lub obecnie toczy się przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne na kwotę ponad 100 tys. zł.

W prospekcie deweloper zamieszcza również informacje identyfikujące całą nieruchomość, takie jak: numer działki, numer księgi wieczystej, ewentualne obciążenia nieruchomości, a także dostępne informacje o planowanych inwestycjach w promieniu 1 km.

W dalszej części dokumentu deweloper informuje o postępie w budowie konkretnego budynku (informacje o wydanym pozwoleniu, terminie zakończenia prac, sposobie finansowania), a także indywidualne informacje o lokalu przeznaczonym dla konkretnego nabywcy.

Do prospektu dołącza się rzut kondygnacji, na której znajdzie się lokal, a także wzór umowy deweloperskiej.

Dokładne zapoznanie się z prospektem informacyjnym jest niezwykle istotne, ponieważ pozwala zweryfikować nabywcy wiarygodność dewelopera oraz zapoznać się ze szczegółami inwestycji i sposobami zabezpieczeń przewidzianymi dla ochrony nabywców.

Należy pamiętać, że deweloper musi przekazać potencjalnemu nabywcy prospekt informacyjny na jego żądanie w terminie 30 dni. Jeżeli tego nie uczynił, a nabywca zawarł umowę deweloperską to może on od niej odstąpić.

3. Rodzaj rachunku powierniczego

Zwróć uwagę jaki typ rachunku powierniczego został wybrany przez dewelopera oraz to, czy to jego numer został wskazany w umowie jako ten, na który będziesz wpłacał pieniądze na zakup nieruchomości. O rachunkach pisaliśmy już wyżej, tu przypomnimy tylko, że interesy nabywcy najlepiej zabezpiecza zamknięty rachunek powierniczy, jednak to otwarty rachunek jest opcją najtańszą i najczęściej stosowaną przez deweloperów. Jeżeli deweloper proponuje otwarty rachunek powierniczy to warto, aby był on chociaż zabezpieczony dodatkowo gwarancją bankową lub ubezpieczeniową.

4. Treść umowy deweloperskiej

Najważniejszym pozostaje jednak dokładne zapoznanie się z treścią umowy deweloperskiej.

Przed podpisaniem umowy musisz ją dokładnie przeczytać i zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. W pierwszej kolejności sprawdź, czy twoja umowa rzeczywiście nazwana jest umową deweloperską, a deweloper nie próbuje podpisać z tobą umowy innego typu, która nie będzie odpowiednio chroniła twoich interesów.

Następnie, zwróć uwagę na to, czy opis nieruchomości pokrywa się z treścią prospektu informacyjnego. Pamiętaj, że im bardziej szczegółowy będzie opis inwestycji tym łatwiej będzie wymagać od dewelopera wywiązania się z konkretnych postanowień umowy.

Zwróć uwagę na to jak określone są terminy realizacji konkretnych etapów budowy. Im termin jest mniej precyzyjny, tym łatwiej będzie deweloperowi przeciągać w czasie oddanie inwestycji, bez większych konsekwencji. Najlepiej, aby terminy te nie były zbyt odległe, a deweloper nie miał zbyt łatwej możliwości ich przesunięcia.

Upewnij się, czy deweloper nie stosuje tzw. klauzul niedozwolonych. Są to klauzule, których przedsiębiorcy, jako silniejsze strony umowy, nie mogą stosować w umowach z zawieranych konsumentami. Przykład tego jakie klauzule należy uznać za niedozwolone znajdziesz w art. 385³ Kodeksu Cywilnego. Pełna lista klauzul, które zostały przez sądy znane za niedozwolone znajduje się w rejestrze klauzul niedozwolonych UOKIK.

Postanowieniem umowy deweloperskiej, które może prowadzić do nieporozumień między nabywcą, a deweloperem jest określenie stanu nieruchomości w chwili wydania. Często stosowane, ogólne określenia typu „stan deweloperski” lub tzw. „stan pod klucz” są zbyt nieprecyzyjne. Nabywca powinien zadbać, aby w umowie określono stan nieruchomości w jak najbardziej szczegółowy sposób, najlepiej ze wskazaniem wszelkich prac jakie deweloper powinien w konkretnym lokalu wykonać.

Jak już napisaliśmy wcześniej umowa deweloperska nie przenosi na Ciebie własności nieruchomości. Musisz więc dopilnować, aby w treści umowy deweloper zobowiązał się do zawarcia w konkretnym terminie umowy przenoszącej na Ciebie własność domu lub mieszkania.

Przyjrzyj się też postanowieniom, które dotyczą dodatkowych kosztów związanych z zawarciem umowy. Warto się przede wszystkim upewnić, czy deweloper nie umieścił w umowie zapisów o karach umownych i odsetkach za opóźnienie, które byłyby nierówne dla stron umowy. Zwróć uwagę, czy jeżeli umowa przewiduje kary umowne lub odsetki za opóźnienie dla nabywcy to czy przewiduje je także dla dewelopera i czy są one określone w podobnej wysokości. Sprawdź też, czy deweloper nie obciążył cię w umowie dodatkowymi, wcześniej nieuzgodnionymi kosztami.

Podpisanie umowy deweloperskiej jest bardzo ważną decyzją, która najczęściej wiąże się z inwestycją oszczędności gromadzonych przez całe życie. W związku z tym zawsze warto zastanowić się nad konsultacja z prawnikiem, który przeanalizuje umowę pod kątem niebezpieczeństw czyhających na kupującego. Jeżeli masz dodatkowe pytania lub chcesz zlecić Kancelarii WSKP analizę projektu umowy deweloperskiej skontaktuj się z nami, korzystając w formularza kontaktowego dostępnego poniżej.

Bardzo mało osób zdaje sobie z tego sprawę ale aplikacja jest dziełem, takim samym jak obrazy Leonarda da Vinci czy kompozycje Mozarta i podlegają ochronie na podstawie przepisów o prawach autorskich. Ochronie podlegają zarówno prawa osobiste i majątkowe dzieła = aplikacji.

Prawa autorskie, poufność oraz zakaz konkurencji

Prawa osobiste to np. prawo do autorstwa aplikacji, prawo do oznaczania aplikacji swoim nazwiskiem lub nazwą firmy. Prawa majątkowe natomiast to np. prawo do uzyskiwania patentów na dane rozwiązania przyjęte w aplikacji, prawo do kopiowania i udostępniania innym aplikacji, czy prawo do wprowadzania do obrotu aplikacji. Zamawiający, aby zabezpieczyć się przed tym, że Wykonawca po prostu sprzeda rozwiązania przyjęte na rzecz stworzenia jednej aplikacji innemu podmiotowi, powinien zakreślić prawa autorskie w sposób możliwie szeroki. Jest to bardzo istotne bowiem przeniesienie majątkowych praw autorskich obejmuje jedynie te prawa, które są wyraźnie ujęte w umowie. Co ważne, aby skutecznie przenieść prawa autorskie na rzecz zamawiającego umowa musi być sporządzona na piśmie, inaczej przeniesienie praw autorskich będzie nieważne. Wykonawca może domagać się wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich, dlatego należy tę kwestię szczegółowo opisać w umowie.

Przy wykonywaniu aplikacji pracuje wiele osób, tworzone są nowe rozwiązania, każda ze stron udostępnia jakąś część rozwiązań, które nie są publicznie dostępne. Szerokie zakreślenie tajemnicy związanej z informacjami poufnymi pozwoli zapobiec wyciekowi jakichkolwiek danych pracowników, know-how, rozwiązań przyjętych w aplikacji, patentów, projektów itd.

Poza zachowaniem poufności przez strony umowy i zabezpieczeniem się przed wyciekiem informacji poufnych wobec osób trzecich, warto zawrzeć w umowie także zakaz konkurencji, dzięki temu strony będą miały pewność, że kontrahent współpracuje jedynie z drugą stroną i np. nie tworzy równolegle podobnej lub nawet takiej samej aplikacji z wykorzystaniem oferowanych przez drugą stronę rozwiązań samemu lub na rzecz innego podmiotu. Drobiazg, o którym zapomina wielu prawników to zawarcie w umowie zapisu traktującego o zakazie cesji, czyli swoistego przelania praw i obowiązków wynikających z umowy na rzecz innego podmiotu.

Gwarancja, serwis oraz rozwój aplikacji

Wykonanie aplikacji to jedno, ale co w sytuacji, gdy w trakcie jej użytkowania wystąpią błędy, które nie były znane zamawiającemu na początku? Kwestie te można zawrzeć w umowie i określić co w takiej sytuacji, np. można ustalić, że wykonawca jest zwolniony całkowicie z serwisowania aplikacji i że nie udziela gwarancji na wykonaną przez siebie usługę lub przeciwnie, wykonawca jest całkowicie odpowiedzialny za wykonaną usługę i musi dokonywać niezbędnych napraw. Także tutaj warto ustalić, czy wykonywany serwis będzie dodatkowo płatny.

W otaczającym nas świecie rozwój aplikacji to rzecz oczywista. Świat IT rozwija się w bardzo szybkim tempie i zmiany to codzienność, dlatego warto wstępnie ustalić czy strony chcą współpracować nad rozwojem aplikacji, czy wykonanie aplikacji to było jednorazowe zlecenie. W tym miejscu można określić: sposób w jaki ma być prowadzona dalsza współpraca, czy będzie dodatkowo płatna i jaki jest dalszy plan na realizację aplikacji.

Siła wyższa, RODO i postanowienia końcowe

Pandemia koronawirusa COVID-19 pokazała, jak bardzo istotne jest zawarcie w umowie klauzuli o sile wyższej, co prawda wynika ona z mocy prawa, parafrazując art. 471 Kodeksu cywilnego na przykładzie wykonawcy, wykonawca obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania aplikacji, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które wykonawca odpowiedzialności nie ponosi. Warto jednak wymienić w umowie szczegółowo, kiedy strony uważają dane zjawisko za siłę wyższą, a kiedy nie. Można ją rozszerzyć albo zawęzić np. powódź strony mogą uznać za siłę wyższą, natomiast pandemię koronawirusa już nie. Ta klauzula pozwoli zabezpieczyć się przed stratami, które strony ponoszą, mimo że nie mają wpływu na ich powstanie.

RODO! – ochrona danych osobowych, tak tutaj również się pojawia. Należy określić kto będzie administratorem danych osobowych: użytkowników korzystających z aplikacji, wykonawcy, zamawiającego oraz ich pracowników itp. Przy dużych projektach powinno się zawrzeć dodatkową umowę o powierzenie przetwarzania danych w związku z zawarciem umowy na wykonanie aplikacji.

W postanowieniach końcowych warto zawrzeć klauzulę mówiącą o tym, że spory będą załatwiane polubownie, można nawet ustanowić mediacje, ale przede wszystkim należy ustalić jaki sąd będzie właściwy w przypadku, gdy sporu nie uda się załatwić polubownie, warto także ustalić komunikację między stronami (zawiadomienia itd.). Można także wskazać prawo właściwe dla umowy oraz wskazać konkretne przepisy do stosowania dla umowy w sprawach umową nieuregulowanych.

Podsumowując, umowa na wykonanie aplikacji mobilnej należy do grupy umów niezwykle rozbudowanych. Przy pracy nad nią trzeba wziąć pod uwagę wiele abstrakcyjnych czynników, które mogą w przyszłości budzić nieporozumienia. Jeśli zależy Ci na tym, aby twoje interesy w procesie wykonywania aplikacji były w odpowiedni sposób zabezpieczone, twoją umowę powinien przygotować profesjonalista, który zadba o to, aby umowa w sposób ścisły i precyzyjny odnosiła się do wszystkich postanowień poruszonych w niniejszym artykule.