Sytuacja związana ze znaczącym wzrostem cen, jednoczesną podwyżką stop kredytów, jak również inne nawarstwiające się problemy materialne mogą prowadzić do braku możliwości spłaty zobowiązań.
Wiele osób, bez swojej winy, nie jest w stanie „łączyć końca z końcem”.
Co w takiej sytuacji robić?
Rozwiązaniem może okazać się tzw. upadłość konsumencka
Upadłość konsumencka to nic innego, jak postępowanie o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Nie dotyczy zatem przedsiębiorców – tj. prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, czy też wszelkiego rodzaju „firm”.
Czy zatem prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą jest „skazany” na egzekucję i brak możliwości oddłużenia?
Jak już pisaliśmy we wcześniejszych wpisach na naszym blogu (→ Wniosek o upadłość konsumencką 2022), dzięki zmianie przepisów prawa upadłościowego dopuszczalne jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej również względem osób fizycznych, które zaprzestały prowadzenia działalności gospodarczej. Stąd konieczne jest faktyczne zakończenie biznesu, zgłoszenie w Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej tego faktu.
Kto może przygotować wniosek o upadłość konsumencką?
Wniosek może być przygotowany zarówno przez osobę zainteresowaną, jak również może być ona reprezentowana przez pełnomocnika – radcę prawnego lub adwokata.
Jak przygotować wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
Wniosek o ogłoszenie upadłości musi spełniać wymogi formalne, należy wskazać w nim imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, adres oraz numer PESEL, a jeżeli wnioskodawca nie posiada numeru PESEL – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację, NIP dłużnika, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku.
Ponadto, dłużnik ma obowiązek wskazać miejsca, w których znajduje się jego majątek, wraz z szacunkową wyceną oraz zabezpieczeniami jeżeli zostały ustanowione, np. hipoteka na nieruchomości.
We wniosku konieczne jest opisanie okoliczności, które uzasadniają wniosek, tj. opis sytuacji dłużnika, co doprowadziło do niewypłacalności. Jest to o tyle istotne, że okoliczności doprowadzenia do niewypłacalności mogą stanowić podstawę do ustalenia długości okresu spłaty po przeprowadzonym postępowaniu, wysokości samej raty itp.
Wniosek powinien zawierać również spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, jak również spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności.
Dodatkowo, o czym już pisaliśmy, wniosek powinien zawierać informację o osiągniętych przychodach oraz o kosztach poniesionych na swoje utrzymanie oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach oraz informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000 zł.
Wszystkie powyższe dane należy uzupełnić o oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku.
Gdzie i jak złożyć wniosek o upadłość konsumencką?
Wniosek przygotowany zgodnie z powyższymi wytycznymi należy złożyć do Sądu Rejonowego Wydziału Gospodarczego ds. Upadłości właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Jeżeli wniosek składa dłużnik osobiście, może go złożyć zarówno przez Internet (więcej na: Wniosek o ogłoszenie upadłości przez Internet 2022) za pomocą Krajowego Rejestru Zadłużonych, jak również „fizycznie” do Sądu. W sytuacji, gdy wniosek składany jest przez pełnomocnika, obowiązkowo musi być on złożony elektronicznie.
W obu przypadkach wniosek podlega opłacie 30 zł, chyba że Sąd zwolni dłużnika od obowiązku ponoszenia kosztów.
Co się dzieje po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości?
Wniosek podlega rozpoznaniu przez Sąd. Jeżeli wszystkie wymogi formalne są dopełnione i z informacji zawartych we wniosku wynika, że dłużnik jest osobą niewypłacalną, Sąd ogłasza upadłość dłużnika.
W tym momencie zaczyna się właściwe postępowanie, tj. postępowanie po ogłoszeniu upadłości.
Sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości wyznacza syndyka, którego zadaniem jest zawiadomienie odpowiednich urzędów, pracodawcy, wierzycieli, jak również ustalenie sytuacji osobistej i majątkowej upadłego.
Syndyk ma zadanie zlikwidować majątek upadłego, zawiadomić wierzycieli i po zgłoszeniu przez nich swoich wierzytelności dokonać ich uznania. Po tak przeprowadzonym postępowaniu syndyk ustala, czy w jego ocenie są podstawy do ustalenia planu spłaty, w jakiej wysokości oraz na jaki okres.
Plan spłaty
Co do zasady, po przeprowadzeniu całego postępowania upadłościowego, w którym główną rolę pełni syndyk i jego zadaniem jest weryfikacja informacji przekazanych przez upadłego, a następnie ustalenie wierzytelności, Sąd ustala plan spłaty.
W planie spłaty Sąd ustala w jakim zakresie i okresie upadły zobowiązany jest spłacać zobowiązania. Okres ten nie może być dłuższy niż 36 miesięcy, chyba że upadły doprowadził do niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Wówczas okres ten wynosić może nawet 84 miesiące.
Czy to oznacza, że upadły ma spłacić swoich wierzycieli w całości?
Co do zasady nie. Po pierwsze, gdyby upadły był w stanie spłacić swoich wierzycieli w całości najpewniej nie byłoby sensu prowadzić postępowania, bo w takiej sytuacji ciężko byłoby mówić o jego niewypłacalności. Po drugie, plan spłaty obejmuje bowiem jedynie tych wierzycieli, którzy zgłosili swoje wierzytelności oraz wierzycieli ujętych w planie spłaty z urzędu. Po trzecie, celem postępowania upadłościowego jest oddłużenie dłużnika, a co za tym idzie plan spłaty ma być tak ustalony, aby realne było jego wykonanie przez upadłego. Stąd wysokość rat i okres spłaty uwzględniać powinien możliwości zarobkowe upadłego. Z reguły tak ustalony plan spłaty nie prowadzi do wykonania zobowiązań względem wierzycieli w całości, a jedynie częściowej spłaty zobowiązań.
Jeżeli upadły wykona plan spłaty dochodzi do jego oddłużenia.
