Z dniem 1 kwietnia 2019 r. w życie weszła ustawa z dnia 14 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadziła znaczące zmiany w zakresie rozpatrywania skarg pasażerów w sprawie odwołania, opóźnienia lotu lub odmowy wejścia na pokład. W miejsce dotychczasowej procedury opartej na przepisach kodeksu postępowania administracyjnego wprowadzona została możliwość polubownego rozwiązania sporu wynikającego z rozporządzeń 261/2004/WE i 2111/2005/WE na zasadach Alternative Dispute Resolution (ADR) w trybie ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich. Do spraw wszczętych przed 1 kwietnia 2019 r. stosuje się przepisy dotychczas obowiązujące, Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego od chwili wejścia ustawy w życie nie rozpoznaje już nowych wniosków, ze względu na brak podstawy prawnej do działania.
W myśl nowych przepisów pasażer, którego lot został odwołany, opóźniony lub któremu odmówiono wejścia na pokład powinien złożyć skargę bezpośrednio do linii lotniczej. Przewoźnik ma 30 dni, aby odpowiedzieć na reklamację. W przypadku, gdy tego nie zrobi lub zaproponowane przez niego rozwiązanie nie satysfakcjonuje pasażera ten ma możliwość uzyskania pomocy w rozwiązaniu sporu od Rzecznika Praw Pasażera lub wstąpienia na drogę sądową.
Rzecznik Praw Pasażera został powołany przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dniem 1 kwietnia 2019 r.
Postępowanie przed Rzecznikiem Praw Pasażera prowadzone jest w trybie ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze oraz ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich. Dotyczy jednak tylko tych lotów, które rozpoczynały się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej , a także kiedy się na nim kończyły, pod warunkiem, iż przewoźnik jest zarejestrowany w Unii Europejskiej. Postępowanie toczy się według zasad postępowań polubownych: dobrowolności, poufności akceptowalności, bezstronności i neutralności. Rzecznik pełni funkcje mediatora umożliwiając zbliżenie stanowisk stron w celu rozwiązania sporu w sposób satysfakcjonujący strony. Nie pobiera on również żadnych opłat za prowadzenie postępowania.
Rzecznik Praw Pasażera, jako osoba obiektywna i niezależna pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie taniej i szybciej niż miałoby to miejsce w postępowaniu sądowym. Nie jest również wymagane osobiste uczestnictwo stron, gdyż co do zasady postępowanie jest prowadzone elektronicznie. W przypadku, w którym uczestnik nie wyrazi zgody na komunikację droga elektroniczną alternatywnym rozwiązaniem pozostaje komunikacja w formie papierowej.
Postępowanie rozpoczyna się poprzez złożenie wniosku, po wyczerpaniu postępowania reklamacyjnego przewoźnika.
Wniosek taki musi zawierać:
- oznaczenie Stron sporu;
- wskazanie rodzaju postępowania – należy wskazać, iż jest to postępowanie ADR zmierzające do umożliwienia stanowisk Stron postępowania w celu rozwiązania przez nie sporu;
- dokładnie określone żądanie;
- podpis;
Aby umożliwić Rzecznikowi Praw Pasażera skuteczne działanie konieczne jest jeszcze złożenie szeregu informacji i dokumentów.
Informacje:
- Opis okoliczności uzasadniających żądanie
- Wskazanie miejsca zamieszkania albo siedziby oraz adresu korespondencyjnego stron sporu
- Datę urodzenia pasażera
- Wskazanie czy lot był bezpośrednio związany z działalnością gospodarczą lub zawodową pasażera
- Informację, czy występowano już do Rzecznika z wnioskiem o rozpatrzenie przedmiotowego sporu w tym trybie
- Informację, czy wnioskodawca wyraża zgodę na przekazywanie korespondencji w postępowaniu drogą elektroniczną
- W przypadku wyrażenia zgody aktualny numer telefonu stron i adres e-mail
Dokumenty:
- Kopię dokumentacji z zakończonego postępowania reklamacyjnego lub dokument potwierdzający upływ 30 dni od dnia złożenia reklamacji
- Kopię potwierdzonej rezerwacji na dany lot (bilet lub inny dowód przyjęcia rezerwacji przez przewoźnika lub organizatora)
- Oświadczenie, że sprawa o to samo roszczenie między tymi stronami nie jest rozpatrywana, bądź nie została już rozpatrzona przez Rzecznika
- Oświadczenie o zapoznaniu się z Regulaminem postępowania ADR przed Rzecznikiem Praw Pasażerów i jego akceptacji oraz zobowiązanie się do stosowania się do jego postanowień w toku samego postępowania.
Wniosek do Rzecznika Praw Pasażera może dotyczyć kilku pasażerów, jeżeli dotyczy on tego samego lotu, pasażerowie mają wspólny interes w rozstrzygnięciu sporu i razem wnioskują o przeprowadzenie postepowania. Wówczas każdy z pasażerów powinien zostać oznaczony we wniosku i każdy powinien przygotować wskazane wyżej informacje i dokumenty. Pasażerowie mogą upoważnić jednego z nich do prowadzenia korespondencji w sprawie również w ich imieniu.
Wniosek można złożyć na kilka sposobów:
- W postaci papierowej, adresując go do Urzędu Lotnictwa Cywilnego;
- w postaci elektronicznej poprzez:
– platformę ePUAP,
– profil zaufany,
– specjalny formularz kontaktowy zamieszczony na stronie internetowej Rzecznika oraz w BIP Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
W przypadku ewentualnej konieczności uzupełnienia wniosku, Rzecznik wezwie wnioskodawcę do uzupełnienia w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia otrzymania pisma. Rygorem nieuzupełnienia braków jest pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia
Jeżeli wniosek spełnia wskazane wymagania Rzecznik niezwłocznie przekazuje stronom potwierdzenie jego złożenia. W potwierdzeniu informuje on strony o roszczeniu wnioskodawcy, prawie do wycofania się z postępowania na dowolnym etapie, możliwości aktywnego udziału w postępowaniu (np. przedstawianie dokumentów, dowodów), możliwości dostępu do twierdzeń drugiej strony i dowodów na ich potwierdzenie oraz opinii wydawanych przez ekspertów, a także informuje o uprawnieniu do skorzystania na każdym etapie postępowania z pomocy osób trzecich, w tym osób świadczących pomoc prawną.
Po przekazaniu wniosku drugiej stronie Rzecznik wyznacza jej 14-dniowy termin na ustosunkowanie się do jego treści.
Jeżeli strona nie ustosunkuje się we wskazanym terminie do wniosku lub oświadczy, że nie wyraża zgody na udział w postępowaniu ADR Rzecznik kończy postępowanie. Postępowanie zostanie również zakończone jeżeli Wnioskodawca wycofa wniosek w trakcie postępowania, a także w sytuacji. Gdy dalsze prowadzenie postępowanie stanie się niemożliwe.
Postępowanie przed Rzecznikiem Praw Pasażera powinno zostać zakończone w ciągu 90 dni od złożenia wniosku. Termin ten może jednak zostać, gdy spór jest szczególnie skomplikowany. Wówczas strony zostaną poinformowane o przedłużeniu oraz przewidywanym terminie zakończenia postępowania. Postępowanie może zostać również przedłużone na zgodny wniosek stron
Ugoda zawarta przed Rzecznikiem nie ma charakteru wiążącego i nie można poddać jej egzekucji. Pasażer w razie udziału w procedurze ADR przed Rzecznikiem w dalszym ciągu zachowuje prawo do wytoczenia powództwa przed sądem powszechnym. Nie może ono zostać w żaden sposób ograniczone. Postanowienia umowne wyłączające to prawo w przypadku skorzystania z postępowania przed Rzecznikiem Praw Pasażera są bezskuteczne.
Rzecznik we wskazanych przypadkach może również odmówić rozpatrzenia sporu. Stanie się tak, jeżeli pasażer nie wyczerpał drogi postępowania reklamacyjnego, skarga została złożona ponownie w tej samej sprawie, sprawa o to samo roszczenie między tymi samymi stronami jest już w toku lub została już rozpatrzona przez inny właściwy podmiot lub sąd oraz w sytuacji, gdy skarga ma na celu spowodowanie uciążliwości dla drugiej strony. Dodatkowo Rzecznik może również odmówić rozpatrzenia sporu, jeżeli spowodowałoby to poważne zakłócenie w działaniach Rzecznika.
Rzecznik może również pozostawić wniosek bez rozpoznania, co także oznacza odmowę rozpatrzenia sporu. Taka sytuacja będzie miała miejsce w przypadku nieuzupełnienia wniosku o niezbędne informacje i dokumenty we wskazanym przez Rzecznika terminie. Pozostawiony bez rozpoznania zostanie również wniosek, który wykracza poza kategorię spraw, które należą do jego właściwości, szczególnie zwraca się tu uwagę na wniosek dotyczący lotów nieobjętych zakresem rozporządzenia 261/2004/WE, czyli lotów innych niż wykonywane z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz lotów z innych państw na te lotniska, w przypadku gdy są obsługiwane przez linie lotnicze zarejestrowane w Unii Europejskiej. W tym wypadku jednak Rzecznik jest obowiązany wskazać Wnioskodawcy organ właściwy do rozpatrzenia jego skargi. Rzecznik pozostawia bez rozpoznania również wniosek, który dotyczy przedawnionego roszczenia.
Należy pamiętać, iż ustawa Prawo lotnicze przewiduje aktualnie roczny termin przedawnienia roszczeń, liczony od dnia, w którym lot się odbył albo miał być wykonany.
We wszelkich sprawach związanych z dochodzeniem roszczeń od przewoźników lotniczych zapraszamy do kontaktu z kancelarią: www.wskp.pl/#kontakt
[email protected]
+48 577 533 499
