Jednolity Europejski Dokument Zamówienia (JEDZ) – czym jest JEDZ, w jakiej formie i jak prawidłowo wypełnić JEDZ?

Komisja Europejska, mając na uwadze cel dyrektyw 2014/24/UE oraz 2014/25/UE, polegający na zmniejszeniu obciążeń administracyjnych w stosunku do instytucji zamawiających, podmiotów zamawiających oraz wykonawców, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstwa, rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2016/7 z dnia 5 stycznia 2016 r. (Dz. Urz. UE L 3/16 – dalej: „Rozporządzenie”) ustanowiła standardowy formularz jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia (dalej: „JEDZ”) – załącznik nr 2 do Rozporządzenia. Jak wynika z motywów Rozporządzenia, formularz ma przynieść dalsze uproszczenia zarówno dla wykonawców jak i instytucji oraz podmiotów zamawiających, zastępując różne i rozbieżne krajowe oświadczenia własne jednym, standardowym formularzem ustanowionym na szczeblu europejskim. Jak obecnie wygląda stosowanie JEDZ w praktyce, czy realnie uprościł on kompletowanie dokumentów i zebranie oświadczeń wymaganych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego?

Czym jest JEDZ?

JEDZ został przewidziany przede wszystkim w art. 59 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE, Dz.U. L 94 z 28.3.2014 (dalej: „Dyrektywa 2014/24/UE”) i ma stanowić wstępny dowód w postaci oświadczenia własnego, dotyczącego kryteriów wykluczenia (np. wyroki skazujące, poważne wykroczenia zawodowe) oraz kryteriów kwalifikacji (zdolności finansowe, gospodarcze i techniczne), tak aby przedstawienie pełnego kompletu odpowiedniej dokumentacji konieczne było wyłącznie
w odniesieniu do zwycięskiego podmiotu gospodarczego (o ile nie jest wymagana weryfikacja (niektórych) dokumentów od innych uczestników w celu zapewnienia odpowiedniego przebiegu procedury).
Oświadczenie, które w postępowaniu powyżej progu unijnego (tj. jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień publicznych – tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 z późn. zm. – dalej: „ustawa PZP”) przybiera postać JEDZ ma stanowić wstępne potwierdzenie że wykonawca nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału w postępowaniu oraz kryteria selekcji. Jednocześnie należy podkreślić, że w sytuacji, w której wykonawca w celu wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu polegać będzie na zdolnościach zawodowych innych podmiotów powinien również złożyć JEDZ w odniesieniu do tych podmiotów. Podobnie, w przypadku wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia, oświadczenie JEDZ powinien złożyć każdy z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia.
 

 

Forma, struktura i instrukcja wypełniania JEDZ

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 22 czerwca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1020) od dnia 18 kwietnia 2018 r. oświadczenie JEDZ powinno być składane przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.
Formularz JEDZ składa się z sześciu części:
wypełnianej przez zamawiającego lub wykonawcę:
– część I. identyfikacja postępowania o udzielenie zamówienia publicznego – oraz wypełnianych przez wykonawcę:
– część II. identyfikacja wykonawcy
– część III. przesłanki wykluczenia
– część IV. warunki udziału w postępowaniu
– część V. kryteria selekcji
– część VI. podpis(y)
Wstępna część JEDZ (część I i II) zawiera informacje ogólne dotyczące postępowania oraz dane identyfikujące wykonawcę. Warto zwrócić uwagę, że JEDZ wprowadza pojęcie „nr VAT wykonawcy”, który jest niczym innym jak numerem identyfikacji podatkowej (NIP) poprzedzonym znakiem PL. Jednocześnie, wykonawca w formularzu zobligowany jest do wskazania informacji dot. rozmiaru prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa, przyjmując (zgodnie z zaleceniem Komisji Europejskiej
z 6 maja 2003 r. Dz. Urz. EU L Nr 124 z 20.5.2003 r.) następujące kategorie rozmiarów przedsiębiorstw:

• mikroprzedsiębiorstwo – mniej niż 10 pracowników, obrót roczny (kwota przyjętych pieniędzy w danym okresie) lub bilans (zestawienie aktywów i pasywów firmy) poniżej 2 mln euro;
• małe przedsiębiorstwo – mniej niż 50 pracowników, obrót roczny lub bilans poniżej 10 mln euro;
• średnie przedsiębiorstwo – mniej niż 250 pracowników, obrót roczny poniżej 50 mln EUR lub bilans poniżej 43 mln euro.

Część III JEDZ odwołuje się do podstaw wykluczenia. Oświadczenie w tym zakresie wykonawca powinien złożyć, odnosząc się do wszystkich obowiązkowych oraz określonych przez zamawiającego fakultatywnych podstaw wykluczenia. Jednocześnie, należy podkreślić że poszczególne pozycje JEDZ nie odnoszą się do konkretnych przesłanek wykluczenia określonych w art. 24 ustawy PZP, stąd w przypadku zaistnienia przesłanki wykluczenia, konieczna będzie analiza poszczególnych pozycji JEDZ celem zidentyfikowania miejsca do wpisania konkretnej przesłanki wykluczenia. Przykładowo w części III lit. C. JEDZ jako jedną z podstaw wykluczenia wskazano podstawę związaną z konfliktem interesów, a żaden przepis ustawy PZP do takiej przesłanki nie odnosi się wprost. Stąd analizując wymienione w ustawie PZP podstawy wykluczenia należy dojść do wniosku, że pod pojęciem konfliktu interesów kryje się przesłanka wykluczenia określona w art. 24 ust. 1 pkt 19) ustawy PZP, a więc mogące powodować zakłócenie konkurencji związki pomiędzy wykonawcą, a zamawiającym.
Określone w części IV JEDZ kryteria kwalifikacji to nic innego jak warunki udziału w postępowaniu. Formularz pozwala na umieszczenie informacji w zakresie wszystkich warunków udziału w postępowaniu stawianych przez zamawiającego, a więc zarówno w zakresie kompetencji, sytuacji ekonomicznej i finansowej, jak i zdolności technicznej czy zawodowej. Jest więc możliwość wskazania rodzaju koncesji, zezwolenia lub licencji, szczegółowego wykazania spełniania warunków finansowych, tj. rocznego obrotu, stosunku aktywów do zobowiązań lub posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w odpowiedniej wysokości.
Kryteria selekcji to część V JEDZ, w której wykonawcy zamieszczają również informacje na temat ograniczeń liczby kwalifikujących się kandydatów. Część ta ma istotne znaczenie w postępowaniach dwustopniowych. Przykładowo, gdy konieczne jest wskazanie przez wykonawców parametrów i informacji odpowiadających kryteriom selekcji, na podstawie których zamawiający, po przyznaniu punktów, zaprosi wykonawców do dalszego udziału w postępowaniu (w zależności od stosowanego trybu, np. do składania ofert).
Wskazówki dotyczące sposobu wypełniania standardowego formularza JEDZ, zostały opracowane przez Urząd Zamówień Publicznych i są dostępne pod następującym adresem internetowym: https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/jednolity-europejski-dokument-zamowienia.

JEDZ w praktyce

Jednym z założeń stosowania JEDZ było uproszczenie procedur składania dokumentów przez wykonawców również poprzez elektronizację procesu. Komisja Europejska od początku obwiązywania nowych dyrektyw (2014/24/UE oraz 2014/25/UE) opracowywała elektroniczne narzędzie do wypełniania JEDZ – serwis internetowy JEDZ (ang. eESPD) dostępny jest pod adresem: http://ec.europa.eu/growth/espd.
Niestety, jak wynika ze Sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego w sprawie przeglądu praktycznego stosowania jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia (Bruksela 17.05.2017 r., COM (2017) 242 final) aż 61 % państw członkowskich nie zamierza stosować formularza JEDZ w przypadku procedur nieprzekraczających progów unijnych w zakresie których stosowanie JEDZ jest nieobligatoryjne. Ponadto, jak wynika z załącznika do ww. sprawozdania jedynie pojedyncze państwa członkowskie wymieniły wśród zalet wprowadzenia JEDZ oczekiwane zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla nabywców i dostawców (w tym małych i średnich przedsiębiorstw). Część państw członkowskich (w tym Polska) zwracały uwagę, że formularz jest zbyt skomplikowany i stanowi wzrost obciążeń administracyjnych dla podmiotów gospodarczych.
Mając jednak na uwadze kierunek zmian proponowanych w dziedzinie prawa zamówień publicznych w przeciągu najbliższych lat elektronizacja procesu udzielania zamówień publicznych stanie się faktem. Prawnicy Kancelarii WSKP świadczą doradzają zarówno dla wykonawców w przypadku wątpliwości w zakresie prawidłowego wypełnienia oświadczenia JEDZ, jak również przygotowania i skompletowania oferty, a także zamawiającym w zakresie przygotowania dokumentacji do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zapraszamy do kontaktu pod adresem [email protected].