W dniu 13.06.2019 r. wpłynął do Sejmu RP rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Powyższa nowelizacją przewiduje m.in. wprowadzenie konstrukcji akcji rejestrowych w spółkach akcyjnych oraz komandytowo-akcyjnych.
W niniejszym wpisie przybliżymy najważniejsze elementy planowanej zmiany przepisów w tym zakresie.
Cel wprowadzenia konstrukcji akcji rejestrowych w spółce akcyjnej oraz komandytowo-akcyjnej
Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów akcja jako papier wartościowy nie ma jednej określonej formy. Akcje możemy podzielić m.in. na akcje uzewnętrznione w dokumencie akcyjnym oraz tzw. akcje zdematerializowane tj. akcje występujące w obrocie w formie zapisu cyfrowego w określonym rejestrze prowadzonym w szczególności przez domy maklerskie, banki czy też Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. W takim przypadku potwierdzeniem praw z akcji jest wydane na rzecz uprawnionego imienne świadectwo depozytowe. Jednocześnie akcje jako papier wartościowy inkorporujący uprawnienia i obowiązki dzielą się na akcje imienne, charakteryzujące się tym, iż osoba uprawniona z akcji jest wskazana w nośniku materialnym oraz akcje na okaziciela tj. akcje, których materialne nośniki nie wskazują osoby uprawnionej. Tym samym skoro istotę akcji na okaziciela stanowi nieokreśloność osoby uprawnionej obrót takimi akcjami jest mniej sformalizowany przeniesienie prawi i obowiązków wynikających z akcji następuje przez samo jej wręczenie.
W stosunku do akcji na okaziciela nie istnieje obecnie obowiązek wpisu danych związanych z akcją np. imienia i nazwiska uprawnionego do żadnego rejestru, w szczególności do księgi akcyjnej. Należy wspomnieć, iż aktualnie na podstawie Kodeks spółek handlowych akcje na okaziciela w spółkach niepublicznych (tj. spółkach, w których nie występuje ani jedna akcja zdematerializowana stanowiąca przedmiot oferty publicznej) nie mogą podlegać dematerializacji.
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy konstrukcja akcji na okaziciela w spółkach niebędących spółkami publicznymi, czy też tak naprawdę w spółkach zamkniętych o niewielkiej liczbie akcjonariuszy z uwagi na brak możliwości identyfikacji podmiotu uprawnionego z akcji na okaziciela, skutkuje tym, iż np. wymiana informacji podatkowych o posiadaczach akcji na okaziciela tak naprawdę nie funkcjonuje, co może być wykorzystywane w realizacji czynów takich jak np. prawnie brudnych pieniędzy, czy też unikanie opodatkowania.
Ze względu na powyższe okoliczności zdaniem projektodawcy remedium na problem braku identyfikacji podmiotów uprawnionych z akcji na okaziciela spółek niepublicznych ma stanowić konstrukcja akcji rejestrowych zakładająca w szczególności, że akcje spółki niebędącej spółką publiczną, obligatoryjnie podlegają rejestracji w rejestrze akcjonariuszy, prowadzonym przez uprawniony podmiot.
Najważniejsze zmiany wynikające z projektu ustawy w zakresie spółek akcyjnych oraz spółek komandytowo –akcyjnych.
Projekt zmian w Kodeksie spółek handlowych w odniesieniu do spółek akcyjnych oraz spółek komandytowo-akcyjnych niesie za sobą nowe rozwiązania polegające na:

• obligatoryjnej dematerializacji wszystkich akcji spółki akcyjnej niezależnie od jej status jako spółki publicznej czy spółki niebędącej spółką publiczną oraz na wprowadzeniu zakazu wydawania dokumentów na akcje,
• nałożeniu obowiązku prowadzenia strony internetowej przez spółki akcyjne i komandytowo-akcyjne oraz obowiązku zamieszczania ogłoszeń spółki w miejscach wydzielonych na komunikację z akcjonariuszami,
• nałożeniu obowiązku rejestracji akcji spółki niebędącej spółką publiczną w jawnym dla spółki
  i każdego akcjonariusza rejestrze, prowadzonym w formie elektronicznej na podstawie umowy zawartej z podmiotami kwalifikowanymi tj. uprawnionymi do prowadzenia rachunków papierów wartościowych zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi, wybranymi przez walne zgromadzenie akcjonariuszy lub na etapie zawiązania spółki przez założycieli,
• wprowadzeniu instytucji imiennego świadectwa rejestrowego, wystawianego na żądanie akcjonariusza albo zastawnika lub użytkownika uprawnionego do wykonywania prawa głosu
  z akcji w formie elektronicznej lub papierowej, potwierdzające uprawnienia wynikające z akcji, które nie mogą być realizowane wyłącznie na podstawie zapisów w rejestrze akcjonariuszy,
• wprowadzeniu zasady jednego reżimu rejestrowego w odniesieniu do akcji w postaci zdematerializowanej, polegającej na tym, że akcje tej samej spółki nie mogą być zarejestrowane jednocześnie w rejestrze akcjonariuszy i w depozycie papierów wartościowych w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,
• możliwości zwołania walnego zgromadzenia za pomocą listu poleconego, przesyłki nadanej pocztą kurierską lub poczty elektronicznej poprzez wysłanie zawiadomienia na adres ujawniony w rejestrze akcjonariuszy lub inny przez niego wskazany, co do tej pory było możliwe jedynie wobec akcjonariuszy uprawnionych z akcji imiennych,
• ujednoliceniu zasad odnoszących się do obrotu akcjami imiennymi i na okaziciela,
• wyłączeniu ograniczeń w zakresie zbycia, zastawienia, zamiany akcji aportowych(będących obligatoryjnie akcjami imiennymi) na akcje na okaziciela, które obecnie na gruncie Kodeksu spółek handlowych występują do czasu zatwierdzenia przez walne zgromadzenie sprawozdania finansowego za pierwszy rok obrotowy.

Konsekwencje proponowanych zmian w Kodeksie spółek handlowych
Projektodawca podkreśla, iż ze względu na „fundamentalny charakter proponowanych zmian”, niezbędne jest zapewnienie odpowiedniego okresu vacatio legis, co umożliwi spółkom funkcjonującym w obrocie gospodarczym przygotowanie się do procesu dematerializacji akcji. Za „odpowiedni” okres tzw. wakowania ustawy projektodawca uznał termin 12 miesięcy liczony od dnia ogłoszenia ustawy. W przypadku gdy ustawa zostałaby przyjęta w drugiej połowie 2019 r., terminem wejścia w życie projektowanych zmian będzie dzień 1 stycznia 2021 r.
Zgodnie z projektowanym art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu „moc obowiązująca dokumentów akcji wydanych przez spółkę wygasa z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2021 r. Z tym samym dniem uzyskują moc prawną wpisy w rejestrze akcjonariuszy, a w przypadku spółki niebędącej spółką publiczną w rozumieniu przepisów dotychczasowych, której walne zgromadzenie podjęło uchwałę o zarejestrowaniu jej akcji w depozycie papierów wartościowych w rozumieniu przepisów wskazanej ustawy, zapisy jej akcji na rachunkach papierów wartościowych”. Ponadto dokument akcji zachowuje moc dowodową przez okres pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy, tylko w zakresie wykazywania przez akcjonariusza w stosunku do spółki, że przysługują mu prawa udziałowe.
Jednocześnie na mocy art. 17 § 1 i 2 wskazanej ustawy grzywnie do 20 tys. złotych może podlegać osoba, która będąc uprawnionym samodzielnie lub łącznie z innymi osobami na podstawie ustawy lub statutu do prowadzenia spraw i reprezentowania spółki akcyjnej albo spółki komandytowo-akcyjnej,  nie zawiera umowy o prowadzenie rejestru akcjonariuszy albo umowy o rejestrację akcji w depozycie papierów wartościowych, albo dopuszcza do tego, iż wbrew obowiązkowi spółka nie dokonuje wezwań akcjonariuszy do złożenia akcji lub nie dokonuje takich wezwań zgodnie z przepisami art. 15.
 

We wszelkich sprawach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, rejestracją spółek prawa handlowego, zmianami w spółkach oraz innych sprawach zapraszamy do kontaktu:
z Kancelarią na www.wskp.pl, [email protected]