Czym właściwie są akcje?
Pod pojęciem „akcji” rozumieć można przede wszystkim dokument wystawiony przez Spółkę Akcyjną inkorporujący prawa i obowiązki wspólnika akcjonariusza, jakie przysługują mu względem Spółki. Ponadto, akcja stanowi jednocześnie ułamek kapitału zakładowego spółki.
Akcja jest papierem wartościowym ucieleśniającym prawa udziałowe jej posiadacza. Różnica między akcją, a innymi papierami wartościowymi sprowadza się głównie do tego, że prawa majątkowe – wierzytelność, którą ucieleśnia, ma charakter warunkowy, tj. uzależniony od wyników finansowych przedsiębiorstwa. Inwestor – akcjonariusz – ponosi ryzyko gospodarcze i uczestniczy w zyskach Spółki dopiero w przypadku ich osiągnięcia.
Jak już wskazaliśmy w poprzednim wpisie: Spółka Akcyjna. Powstanie i zasady funkcjonowania,
kapitał zakładowy Spółki Akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Minimalny kapitał zakładowy wynosi 100.000,00 złotych, zaś minimalna wartość nominalna akcji wynosi 1 grosz.

Wkłady na pokrycie kapitału zakładowego

Podstawowym przepisem dotyczącym wkładów do spółek kapitałowych jest art. 14 KSH. Zgodnie z jego brzmieniem, przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług.
Powyższe wyłączenie stanowi realną barierę dla wielu przedsiębiorców do skorzystania ze Spółki Akcyjnej, jako formy prowadzenia działalności gospodarczej. Coraz większe znaczenie w obrocie gospodarczym ma kapitał ludzki, tj. wiedza, pomysł i doświadczenie ludzi budujących markę przedsiębiorcy. Co więcej, na etapie tworzenia spółki akcjonariusz inwestujący
środki pieniężne nie jest w stanie bardzo często ocenić realnych możliwości i wiedzy tychże osób. Przepisy dotyczące Spółki Akcyjnej wyraźnie zakazują wkładu w postaci pracy lub świadczenia usług. Bardzo często jest to bariera dla rozwoju firm innowacyjnych, które – oparte na kapitale ludzkim – wymagają często z drugiej strony udziału inwestorów posiadających znaczne zasoby finansowe.
Rozwiązaniem na powyższe okazać się może wprowadzenie w polskim ustawodawstwie nowego podmiotu, trzeciej spółki kapitałowej, tj. już częściowo przez nas opisywanej, Prostej Spółki Akcyjnej (PSA). W uzasadnieniu do projektu zmian Kodeksu Spółek Handlowych autorzy wskazali, m.in., że „w PSA należało dopuścić wnoszenie wkładów w postaci pracy lub usług. Jest to podyktowane także niskim poziomem oszczędności oraz akumulacji kapitału inwestycyjnego w polskim społeczeństwie, przy wysokim poziomie wiedzy i doświadczenia polskich specjalistów – np. z zakresu informatyki (…) W tym zakresie należy brać pod uwagę, po pierwsze fakt, że spółki prowadzące działalność w obszarze nowych technologii (w szczególności tzw. start-upy) dla rozwoju potrzebują zasobów kapitału finansowego pozwalającego na osiągnięcie odpowiedniej skali działalności w stosunkowo krótkim czasie. Po drugie, dostarczyciele kapitału finansowego charakteryzują się często niewystarczająco długoterminowym horyzontem inwestycyjnym, co z reguły prowadzi do niedoszacowania wartości pomysłodawców i założycieli spółek.”.
Projekt zmian Kodeksu Spółek Handlowych prowadzić ma do zapewnienia dużej swobody
w kształtowaniu wzajemnych relacji pomiędzy wspólnikami (akcjonariuszami) PSA. Wyżej wskazana zmiana, w połączeniu z pozostałymi przepisami dotyczącymi spółki PSA, prowadzić może do wprowadzenia w rzeczywistości spółki przyjaznej młodym przedsiębiorcom, działającym na rynku innowacyjnym.
Obecnie kapitał zakładowy pokrywany może być wkładami pieniężnymi i niepieniężnymi.
Przez wkład pieniężny rozumieć należy gotówkę, jak również polecenie przelewu, czy wpłatę na konto umówionej sumy. Wkład wniesiony musi być w polskiej walucie.
Jak już wskazywaliśmy w poprzednim wpisie, akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. W przypadku objęcia akcji po cenie wyższej, niż nominalna, nadwyżka – zwana agio – musi zostać w całości uiszczona, jeszcze przed rejestracją. Nadwyżka ponad cenę emisyjną przekazywana jest na kapitał zapasowy spółki. Kapitał zakładowy stanowi bowiem sumę wartości nominalnych wyemitowanych akcji.
Poza wkładami o charakterze pieniężnym, dopuszczalne jest pokrycie kapitału zakładowego wkładami niepieniężnymi, tj. aportami. W odróżnieniu od wkładów pieniężnych, wniesienie aportu rodzić może wiele problemów, na które zwrócić należy uwagę.
Wkłady niepieniężne muszą charakteryzować się tzw. „zdolnością aportową”,
którą posiadają m.in.:

• własność ruchomości i nieruchomości,
• patenty, znaki towarowe,
• udziały w innych spółkach, akcje.

Wysokość kapitału zakładowego

Suma wartości nominalnych akcji składa się na kapitał zakładowy.
Jak już wspominaliśmy w poprzednim wpisie, aktualnie minimalna wysokość kapitału zakładowego w Spółce Akcyjnej wynosi 100.000 zł, zaś minimalna wartość nominalna akcji to 1 grosz.
Wysokość kapitału zakładowego w spółkach kapitałowych jest stała i co do zasady jej zmiana wymaga zmiany umowy spółki.

Kapitał zakładowy w Prostej Spółce Akcyjnej – PSA

Opisywany już w poprzednim wpisie projekt Prostej Spółki Akcyjnej, która regulowana ma być przepisami art. 300¹ i następnymi KSH.
Projekt zmian w KSH określa jedynie minimalną wysokość kapitału akcyjnego w wysokości 1 zł. Co więcej, wysokość kapitału akcyjnego ma mieć charakter zmienny, a nie jak w obecnie funkcjonujących spółkach kapitałowych – charakter stały.
Wysokość kapitału określana ma być przez zarząd na podstawie sumy wartości wniesionych na pokrycie akcji wkładów pieniężnych i niepieniężnych, które mają wartość bilansową. Taka konstrukcja, wedle założeń projektu, przyczynić ma się do ułatwienia umorzeń akcji, jak również procesów emisyjnych.
Ze względu na trwające prace legislacyjne, na bieżąco monitorujemy ich postęp i w ramach cyklu wpisów poświęconych Spółce Akcyjnej w obecnym brzmieniu, przybliżać będziemy propozycje ustawodawcze dotyczące Prostej Spółki Akcyjnej, która okazać się może zmianą rewolucyjną – szczególnie dla przedsiębiorców rozwijających się (tzw. start-upów).
We wszelkich sprawach związanych z zakładaniem, funkcjonowaniem, dokonywaniem zmian
i reprezentacją przedsiębiorców, w tym prowadzących działalność w formie spółek zapraszamy do kontaktu: [email protected].